Τελικά θα υποχωρήσει η θεωρούμενη άκαμπτη γερμανική «ηθικο-ορθοφροσύνη» μπροστά
στα πολιτικά διλήμματα που θέτει η πραγματικότητα (πολιτική, κοινωνική, οικονομική)
στην Ελλάδα; Θα υποχωρήσει ο σκληρός ηθικοκανονιστικός της λόγος μπροστά
στην ενδεχόμενη ανατροπή του πολιτικού
σκηνικού στην Ελλάδα κάτι που πιθανά θα δημιουργήσει καινούργια προβλήματα στην
ευρωζώνη και στην γερμανική επικυριαρχία τη στιγμή που είναι έτοιμη να φωνάξει vittoria;
Πλησιάζει πάντως η ώρα για την
επίλυση των πολιτικών διλημμάτων που η ίδια η πολιτική της γερμανικής
κυβέρνησης έχει δημιουργήσει. Ο χρόνος στην πολιτική κλεψύδρα τελειώνει. Τα
αδιέξοδα θα αρθούν με κάποιο τρόπο.
Η συζήτηση για τον τρόπο επίλυσης του χρηματοδοτικού κενού το οποίο υπάρχει
σήμερα στο ελληνικό πρόγραμμα αποδεικνύει με απόλυτη σαφήνεια ότι η ελληνική
οικονομία , μετά από τέσσερα χρόνια εφαρμογής του οικονομικού προγράμματος
δημοσιονομικής προσαρμογής , δεν είναι σε θέση να αυτοχρηματοδοτήσει τις ανάγκες
της και να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις της. Παρά τα όσα λέγονται, η Ελλάδα με
βάση το οικονομικό πρόγραμμα που
ακολουθεί, ακόμη και τον τελευταίο 1,5
χρόνο, εμφανίζει χρηματοδοτικό κενό το οποίο απαιτεί κάλυψη.
Σύμφωνα με το «Der Spiegel», (έκδοση 03.02.2014) και με βάση ένα έγγραφο του γερμανικού υπουργείου οικονομικών,
ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σχεδιάζει τρίτο πακέτο βοήθειας για την Ελλάδα, που θα δοθεί πριν τις ευρωεκλογές. Το
σχέδιο, σύμφωνα με το περιοδικό, εμπεριέχει δύο δυνατότητες. Πρώτον, ένα
περαιτέρω «κούρεμα» του ελληνικού χρέους και δεύτερον, «ένα περιορισμένο
ακόλουθο (σ.σ.: προς το σημερινό δεύτερο) πρόγραμμα βοήθειας» μέσω του οποίου η
Ελλάδα θα πάρει «φρέσκο» χρήμα από το ευρωπαϊκό ταμείο χρηματοπιστωτικής
σταθερότητας, ESM. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει το περιοδικό , το νέο πρόγραμμα
θα μπορούσε να φτάσει, ανάλογα με τη μορφή που θα πάρει, τα 20 δισεκατομμύρια
ευρώ – με αφετηρία τα 10 δισ.
Επομένως στην καλύτερη περίπτωση για την Ελλάδα , οι ανάγκες της θα είναι
τουλάχιστον 10 δις ευρώ. Βεβαίως το όποιο ποσό τελικά συμφωνηθεί θα επιβαρύνει
το δημόσιο χρέος , την ίδια στιγμή που
θα επιχειρείται η ελάφρυνση του χρέους με βάση την απόφαση του Eurogroup (Νοέμβριος
2012).
Η ερμηνεία των παραπάνω δεν μπορεί παρά να συνάδει με την άποψη της γερμανικής
κυβέρνησης ότι δανείζουμε και δεν χαρίζουμε το οποίο μεταφράζεται σε : νέο
δάνειο και συγχρόνως επιμήκυνση των υπαρχόντων δανείων σε βάθος χρόνου , με
μείωση του περιθωρίου των επιτοκίων του πρώτου δανείου (52,9 δις) από 0,5% στο
μηδέν , και πιθανή σύνδεση ορισμένων δανείων με ορισμένους αναπτυξιακούς
δείκτες.
Βέβαια το αντάλλαγμα θα είναι «οι αποφασιστικότερες
μεταρρυθμίσεις » οι οποίες θα είναι η καραμέλα για την γερμανική κοινή γνώμη.
Επίσης η χρηματοδότηση θα είναι ολοκληρωτικά των Ευρωπαίων διότι μην ξεχνάμε
ότι το ΔΝΤ έχει ήδη προβλέψει ήδη χρηματοδότηση 8,5 δις για τα έτη 2015-16, τα
οποία θα χρησιμοποιηθούν αν υπάρξει ανάγκη. Το ΔΝΤ είχε επί της ουσίας προβλέψει
το χρηματοδοτικό κενό.
Έχω ακόμη την γνώμη ότι ο σχεδιασμός του υπουργείου για έξοδο στις αγορές το
τέλος του 2014 , επειδή έχει συμφωνηθεί από κοινού με την τρόϊκα , και επί
αυτού έχουν γίνει συζητήσεις ήδη με διάφορους φορείς , αποτελεί στόχο ποτ κατά
πάσα περίπτωση θα πραγματοποιηθεί αν δεν υπάρξουν σημαντικές πολιτικές αλλαγές.
χρηματοδοτικού κενού το οποίο δεν αφορά στα αποπληρωμή τοκοχρεολυσίων προς τον επίσημο τομέα της ΕΕ, αλλά σε ληξιπρόθεσμες
υποχρεώσεις προς την ΕΚΤ η οποία αρνείται να τις μετακυλήσει , παρότι οι Ευρωπαίοι το είχαν υποσχεθεί (Eurogroup Φεβρουαρίου και Νοεμβρίου
2012). Το ιστορικό δημιουργίας του συγκεκριμένου
χρηματοδοτικού κενού έχει ως εξής.
Δεκέμβριο του 2012 η Ελλάδα προχώρησε στην υλοποίηση της επαναγοράς ομολόγων,
χρησιμοποιώντας περίπου 11 δισ. ευρώ από το δεύτερο πακέτο δανείων που είχε λάβει
από τον EFSF. Το
συγκεκριμένο ποσό δεν είχε προβλεφθεί
στον σχεδιασμό του δεύτερου πακέτου δανείων και δημιούργησε αντίστοιχου μεγέθους κενό. Είχε τεθεί τότε στο τραπέζι η πρόταση να γίνει
χρονική μετάθεση των ελληνικών ομολόγων που είχε αγόρασε το Ευρωσύστημα ΚΤ προ κρίσης (ANFAs). Το μέτρο είχε
συμφωνηθεί σε επίπεδο Eurogroup, όπως είπαμε αλλά δεν εφαρμόστηκε λόγω της αντίρρησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής
Τράπεζας (ΕΚΤ). Για την περίοδο 2013-2015 το ποσό των ANFAs ανέρχεται στα 5,6
δισ. ευρώ.
ποσό προέρχεται από την ανάγκη αποπληρωμής των ομολόγων που είχαν χορηγηθεί στις
ελληνικές τράπεζες ,το Δεκέμβριο του 2008, από την Κυβέρνηση Καραμανλή για τη
στήριξη τους . Τα ομόλογα αυτά ήταν τριετούς διάρκειας (επιμηκύνθηκε ο χρόνος
επί Κυβερνήσεως Παπανδρέου) και τελικά έγιναν πενταετούς και σήμερα χρειάζεται
να αποπληρωθούν . Το αρχικό ύψος ήταν 5 δις ευρώ , αλλά σήμερα είναι 4,4 δις
ευρώ διότι το υπόλοιπο το οποίο είχε δοθεί στην Αγροτική έχει ήδη διεκπεραιωθεί.
ποσό προέρχεται από την μη είσπραξη των υπολογιζόμενων ποσών από τις ιδιωτικοποιήσεις.