Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2025, ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου (ΑΣΠΚ) μειώθηκε κατά 3,2% ετησίως και κατά 6,1% σε τριμηνιαία βάση το 1ο τρίμηνο του 2025, εμφανίζοντας τη μεγαλύτερη κάμψη από το πρώτο lockdown κατά την πανδημία Covid-19. Είναι μια αρνητική έκπληξη η οποία προέκυψε εν μέσω εισροής μεγάλου όγκου πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Δεν είναι δυνατόν να συναχθούν ασφαλή συμπεράσματα με βάση μόνο τα στοιχεία ενός τριμήνου για την εξέλιξη του ΑΣΠΚ , παρόλα αυτά είναι ένα γεγονός που λαμβάνεται υπόψη. Αξιοπρόσεκτο είναι ότι η πτώση αυτή σημειώνεται από υψηλή αφετηρία, καθώς οι συνολικές επενδύσεις σε πάγιο κεφάλαιο ανήλθαν το 2024 σε υψηλό 14 ετών (16,1% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο).
Σύμφωνα με τους αναλυτές της Εθνικής Τράπεζας η αποδυνάμωση του ΑΣΠΚ θα μπορούσε να αποδοθεί σε συγκεκριμένους προσωρινούς παράγοντες που αναμένεται να αναστραφούν σε μεγάλο βαθμό τα επόμενα τρίμηνα. Συγκεκριμένα:
- Στις δυσμενείς επιδράσεις από τη σύγκριση με τα ανοδικά αναθεωρημένα στοιχεία για το επίπεδο τόσο των μη-οικιστικών όσο και των οικιστικών κατασκευών για το 1ο τρίμηνο του 2024, κατά περίπου 4% για την κάθε κατηγορία.
- Στη τελική παράδοση και πλήρη ενσωμάτωση στον ΑΣΠΚ μεγάλων επενδυτικών έργων, ιδίως στον κατασκευαστικό τομέα και σε υποδομές, που ταξινομούνται προσωρινά στα αποθέματα κατά τη φάση κατασκευής τους, και θα ενισχύσουν τον ΑΣΠΚ κυρίως μέσω μελλοντικών αναθεωρήσεων των Εθνικών Λογαριασμών.
- Στη σημαντικά βραδύτερη, από την εκτιμώμενη στον Κρατικό Προϋπολογισμό, πορεία των εκταμιεύσεων μέσω του ΠΔΕ και του ΤΑΑ στο 1ο τρίμηνο του 2025 − 0,7% του ΑΕΠ στο 1ο τρίμηνο του 2025 έναντι 1,2% στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2024 – που ακολούθησε την έντονη επιτάχυνση των εκταμιεύσεων στο 4ο τρίμηνο του 2024.
Ωστόσο, διαφαίνονται και άλλες επιδράσεις για τις οποίες δεν είναι εύκολο να αποσαφηνιστεί αν μπορούν να αναστραφούν άμεσα, οι οποίες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό, το αυξημένο κόστος κατασκευής και τις λιγότερο ελκυστικές συνθήκες δόμησης, καθώς κι έναν εύλογο χρόνο προσαρμογής της αγοράς που απαιτείται μετά την παγίωση της κατάργησης ορισμένων προβλέψεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού.
Προφανώς θα πρέπει να περιμένουμε για να δούμε ποιες θα είναι οι εξελίξεις. Πάντως από τα στοιχεία του Α’ τριμήνου σαφώς η μεγάλη μείωση σε ετήσια βάση οφείλεται στις κατασκευές (μείωση -18,7%) αλλά εξίσου μεγάλη είναι και η μείωση στον ΑΣΠΚ για εξοπλισμό τεχνολογικό, πληροφορικής και επικοινωνίας (μείωση 15,4%). Στις κατοικίες και στο μηχανολογικό-μεταφορών η κατάσταση ήταν ουσιαστικά στάσιμη.
