Η οικονομική
κατάσταση που επικρατεί την τελευταία περίοδο στην Τουρκία (σημαντική υποτίμηση
του νομίσματος, υψηλός πληθωρισμός, έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών
κ.τ.λ) έχει προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις σε σημαντικές κατηγορίες του
πληθυσμού. Ειδικά των χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων.
κατάσταση που επικρατεί την τελευταία περίοδο στην Τουρκία (σημαντική υποτίμηση
του νομίσματος, υψηλός πληθωρισμός, έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών
κ.τ.λ) έχει προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις σε σημαντικές κατηγορίες του
πληθυσμού. Ειδικά των χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων.
Πίνακας 1
Κατανομή
εισοδήματος
εισοδήματος
2015
2016
2016
Χαμηλότερο 20,0%
6,1 6,2
6,1 6,2
Επόμενο 20,0% 10,7 10,6
» 20,0% 15,2 15,0
» 20,0% 21,5 21,1
» 20,0% 46,5 47,2
Συντελεστής Gini 0,397 0,404
Η δυσαρέσκεια των χαμηλού
εισοδήματος κατηγοριών έχει μεγαλώσει λόγω της αύξησης του πληθωρισμού, ο
οποίος άγγιξε το 18,0% τον Αύγουστο 2018. Οι τιμές παραγωγού είναι πολύ
υψηλότερες, βρίσκονται στο 32,0% σύμφωνα με τα στοιχεία της Τουρκικής
στατιστικής υπηρεσίας, γεγονός που προδιαγράφει περαιτέρω αύξηση του
πληθωρισμού στους επόμενους μήνες. Οι προσδοκίες δείχνουν ότι ο πληθωρισμός
μέχρι το τέλος του έτους θα ανέλθει στο 20,0%. Μεταξύ των αναδυομένων αγορών το
ύψος του πληθωρισμού στην Τουρκία συγκρίνεται μόνο με τον αντίστοιχο της
Αργεντινής η οποία ήδη βρίσκεται για ακόμη μια φορά στα χέρια του ΔΝΤ.
εισοδήματος κατηγοριών έχει μεγαλώσει λόγω της αύξησης του πληθωρισμού, ο
οποίος άγγιξε το 18,0% τον Αύγουστο 2018. Οι τιμές παραγωγού είναι πολύ
υψηλότερες, βρίσκονται στο 32,0% σύμφωνα με τα στοιχεία της Τουρκικής
στατιστικής υπηρεσίας, γεγονός που προδιαγράφει περαιτέρω αύξηση του
πληθωρισμού στους επόμενους μήνες. Οι προσδοκίες δείχνουν ότι ο πληθωρισμός
μέχρι το τέλος του έτους θα ανέλθει στο 20,0%. Μεταξύ των αναδυομένων αγορών το
ύψος του πληθωρισμού στην Τουρκία συγκρίνεται μόνο με τον αντίστοιχο της
Αργεντινής η οποία ήδη βρίσκεται για ακόμη μια φορά στα χέρια του ΔΝΤ.
Ενώ οι τιμές ανεβαίνουν, λίγοι
τούρκοι εργαζόμενοι μπορούν να καλύψουν τις απώλειες λόγω του πληθωρισμού. Από
τα 19 εκατομμύρια μισθωτών που αποτελούν το 70,0% της εργατικής δύναμης, μόνο
για περίπου 3 εκατομμύρια δημοσίων
υπαλλήλων υπάρχει μηχανισμός που προσαρμόζει κάπως τους μισθούς στην
αύξηση του πληθωρισμού. Για τα υπόλοιπα 16 εκατομμύρια μισθωτών του ιδιωτικού
τομέα, δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός προστασίας από την αύξηση του
πληθωρισμού. Ακόμα μόνο το 1 εκατομμύριο από αυτούς είναι συνδικαλισμένοι,
γεγονός που επιτρέπει την ύπαρξη κάποιου μηχανισμού αύξησης των μισθών.
τούρκοι εργαζόμενοι μπορούν να καλύψουν τις απώλειες λόγω του πληθωρισμού. Από
τα 19 εκατομμύρια μισθωτών που αποτελούν το 70,0% της εργατικής δύναμης, μόνο
για περίπου 3 εκατομμύρια δημοσίων
υπαλλήλων υπάρχει μηχανισμός που προσαρμόζει κάπως τους μισθούς στην
αύξηση του πληθωρισμού. Για τα υπόλοιπα 16 εκατομμύρια μισθωτών του ιδιωτικού
τομέα, δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός προστασίας από την αύξηση του
πληθωρισμού. Ακόμα μόνο το 1 εκατομμύριο από αυτούς είναι συνδικαλισμένοι,
γεγονός που επιτρέπει την ύπαρξη κάποιου μηχανισμού αύξησης των μισθών.
Επίσης, περισσότερο από το 60,0% των
μισθωτών εργάζονται με τον ελάχιστο μισθό, 1600 τουρκικές λίρες ή και λιγότερο,
σύμφωνα πάντα με την Τουρκική στατιστική υπηρεσία. Αυτό ισοδυναμεί σήμερα με 246 δολάρια, μείωση κατά 42,0% από τις αρχές του χρόνου όταν ισοδυναμούσε με
426 δολάρια.
μισθωτών εργάζονται με τον ελάχιστο μισθό, 1600 τουρκικές λίρες ή και λιγότερο,
σύμφωνα πάντα με την Τουρκική στατιστική υπηρεσία. Αυτό ισοδυναμεί σήμερα με 246 δολάρια, μείωση κατά 42,0% από τις αρχές του χρόνου όταν ισοδυναμούσε με
426 δολάρια.
Το ύψος της ανεργίας (εκτός του
αγροτικού τομέα) στην τρέχουσα περίοδο βρίσκεται στο 12,5% και οι εκτιμήσεις
δείχνουν ότι θα αυξηθεί τους προσεχείς μήνες σε συνάρτηση και με την
αναμενόμενη καθοδική πορεία του ΑΕΠ.
αγροτικού τομέα) στην τρέχουσα περίοδο βρίσκεται στο 12,5% και οι εκτιμήσεις
δείχνουν ότι θα αυξηθεί τους προσεχείς μήνες σε συνάρτηση και με την
αναμενόμενη καθοδική πορεία του ΑΕΠ.
Υπάρχει ακόμη μια πλευρά που
επιβαρύνει τα μέγιστα τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα: οι δανειακές
επιβαρύνσεις προς τις τράπεζες. Υπήρξε μια σημαντική αύξηση των πιστωτικών
καρτών και των καταναλωτικών δανείων δεδομένου ότι το τουρκικό τραπεζικό
σύστημα δανειζόμενο φθηνά από το εξωτερικό μπορούσε να δανείζει με τη σειρά του
αφειδώς και φθηνά. Σύμφωνα με τα
στοιχεία της Turkish Banks Association, τα δάνεια των νοικοκυριών και τα
αντίστοιχα των πιστωτικών καρτών ανέρχονται σε 567 δις τουρκικές λίρες (92,5δις
δολάρια).
επιβαρύνει τα μέγιστα τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα: οι δανειακές
επιβαρύνσεις προς τις τράπεζες. Υπήρξε μια σημαντική αύξηση των πιστωτικών
καρτών και των καταναλωτικών δανείων δεδομένου ότι το τουρκικό τραπεζικό
σύστημα δανειζόμενο φθηνά από το εξωτερικό μπορούσε να δανείζει με τη σειρά του
αφειδώς και φθηνά. Σύμφωνα με τα
στοιχεία της Turkish Banks Association, τα δάνεια των νοικοκυριών και τα
αντίστοιχα των πιστωτικών καρτών ανέρχονται σε 567 δις τουρκικές λίρες (92,5δις
δολάρια).
Αν αφαιρέσουμε 244 δις τουρκικές
λίρες που αποτελούν δάνεια συνδεδεμένα με την αγορά αυτοκινήτων και στεγαστικά
δάνεια (που μάλλον ανήκουν σε περισσότερο εύρωστες κοινωνικές ομάδες), τα
δάνεια των πιστωτικών καρτών και των καταναλωτικών δανείων (τα οποία θεωρητικά
ανήκουν σε χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα) ανέρχονται σε 323 δις τουρκικές
λίρες (52,7 δις δολάρια).
λίρες που αποτελούν δάνεια συνδεδεμένα με την αγορά αυτοκινήτων και στεγαστικά
δάνεια (που μάλλον ανήκουν σε περισσότερο εύρωστες κοινωνικές ομάδες), τα
δάνεια των πιστωτικών καρτών και των καταναλωτικών δανείων (τα οποία θεωρητικά
ανήκουν σε χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα) ανέρχονται σε 323 δις τουρκικές
λίρες (52,7 δις δολάρια).
Η κατάσταση των τούρκων συνταξιούχων
είναι πολύ άσχημη, λόγο της συνεχούς αύξησης του πληθωρισμού (17,9%) και της
μόνιμης υποτίμησης του τουρκικού νομίσματος που κατατρώγει την αγοραστική τους
δύναμη. Απλά αναφέρω ότι η κατώτατη σύνταξη (2016) για τους μισθωτούς ήταν
περίπου 1290 τουρκικές λίρες , για τους αυτοαπασχολούμενους
910 τουρκικές λίρες , και για τους δημόσιους υπαλλήλους 1634
τουρκικές λίρες.
είναι πολύ άσχημη, λόγο της συνεχούς αύξησης του πληθωρισμού (17,9%) και της
μόνιμης υποτίμησης του τουρκικού νομίσματος που κατατρώγει την αγοραστική τους
δύναμη. Απλά αναφέρω ότι η κατώτατη σύνταξη (2016) για τους μισθωτούς ήταν
περίπου 1290 τουρκικές λίρες , για τους αυτοαπασχολούμενους
910 τουρκικές λίρες , και για τους δημόσιους υπαλλήλους 1634
τουρκικές λίρες.