Η
υψηλή κατανάλωση, συμβάλει αποφασιστικά, και στα χρόνια διακυβέρνησης Τραμπ στη
σταθερή μεγέθυνση της αμερικανικής οικονομίας. Όμως σε αντίθεση με αυτό που
συνέβαινε τα παλαιότερα χρόνια, όπου η πλειονότητα των δαπανών εκτελούνταν από
το 40% των υψηλότερων εισοδημάτων, την τελευταία διετία αυτό κυρίως αποδίδεται
στο 60% των χαμηλότερων εισοδημάτων στις
ΗΠΑ ακόμη και εάν έχει επιδεινωθεί η οικονομική τους κατάσταση. Αυτοί εξαντλούν
τις αποταμιεύσεις τους και συσσωρεύουν χρέη για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Η
κατάσταση των πιο αδυνάμων νοικοκυριών, από τα οποία εξαρτάται η κατανάλωση
στις ΗΠΑ, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη και μπορεί να ανατραπεί με μια μικρή
επιδείνωση της τρέχουσας συγκυρίας στην οικονομία.
Όμως
υπάρχουν στοιχεία που καταδεικνύουν πως τα χαμηλότερα εισοδήματα δέχονται
μεγαλύτερες πιέσεις παρά το ότι έχει αυξηθεί η συμβολή τους στην εγχώρια
κατανάλωση.
Σύμφωνα
με τα υπάρχοντα στοιχεία , οι μέσες δαπάνες των νοικοκυριών είναι υψηλότερες
από τα προ φόρων εισοδήματα για το 40% των χαμηλότερων εισοδημάτων κατά τη
διάρκεια της πενταετίας μέχρι τα μέσα του 2017.
Αυτό
είναι το παράδοξο μιας οικονομικής ανάκαμψης. Οι πλούσιοι και οι φτωχοί
αυξάνουν τις δαπάνες τους. Εντούτοις, η υποτονική αύξηση των πραγματικών μισθών
αναγκάζει τα μεσαία και τα χαμηλά εισοδήματα να χρησιμοποιήσουν τις
αποταμιεύσεις τους ή να δανειστούν περισσότερα για να αντεπεξέλθουν στις
ανάγκες τους.
Ενώ
η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) προβλέπει πως η αγορά εργασίας θα
παραμείνει ισχυρή, κάτι τέτοιο δεν αντανακλάται στους μισθούς. Σύμφωνα με τα
στοιχεία της Γραφικής παράστασης 1, η ετήσια μεγέθυνση των αποδοχών του
ωρομισθίου, 2,7%, είναι τώρα ίση με την αύξηση του ΔΤΚ. Δηλαδή η μεγέθυνση της απασχόλησης
δεν αυξάνει την πραγματική δυνατότητα δαπάνης.
Γραφική
παράσταση 1
Μάλιστα
ο μέσος όρος των ωρομισθίων υποχώρησε τον Μάιο κατά ένα σεντ του δολαρίου από
πέρυσι, για το 80% των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένου του
κλάδου υγείας, των ταχυφαγείων (fast food) και της μεταποίησης.
Η
αποταμίευση των καταναλωτών φθάνει μετά βίας στο 2,5% του προσωπικού τους εισοδήματος.
Πρόκειται για το χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης που είχε παρατηρηθεί και το 2007,
όταν τα νοικοκυριά, βασίζονταν ακόμη στα κεφαλαιακά κέρδη της ανόδου των τιμών
των ακινήτων της προηγούμενης δεκαετίας.
Με στάσιμους τους πραγματικούς μισθούς, οι καταναλωτές ουσιαστικά καταναλώνουν
ολόκληρο το προσωπικό τους εισόδημα.
Γραφική
παράσταση 2
Η
εξυπηρέτηση του χρέους των νοικοκυρών ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος
αυξήθηκε στα επίπεδα πριν από την κρίση του 2008.
Γραφική
παράσταση 3
κάρτες για να πληρώνουν την κατανάλωσή τους. Κατά τη διάρκεια των προηγούμενων
ετών παρατηρείται ένας συγχρονισμός μεταξύ πληρωμών μέσω πιστωτικών καρτών και
λιανικών πωλήσεων (Γραφική παράσταση 4).
Το
κόστος δανεισμού ήδη αυξάνεται μαζί με τον πληθωρισμό ενώ αρχίζει να φθίνει η
επίδραση της μείωσης των φόρων. Πλήγμα στο διαθέσιμο εισόδημα αυτών των
νοικοκυριών θα αποτελέσει μια περαιτέρω αύξηση των τιμών βενζίνης (Γραφική
παράσταση 5) ή η άνοδος του κόστους βασικών προϊόντων λόγω των δασμών που
επιβάλλει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ στις εισαγωγές της χώρας.
Γραφική
παράσταση 5
Για
τα προηγούμενα 20 χρόνια η εξέλιξη του πληθωρισμού αποτελούσε στην ουσία την εξέλιξη
των τιμών των υπηρεσιών και των καταναλωτικών ειδών διαρκείας. Όπως φαίνεται από
την Γραφική παράσταση 6, οι τιμές των υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 80,0% ενώ των καταναλωτικών
ειδών διαρκείας κατά 20,0%. Αυτό οφείλεται στο ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των
καταναλωτικών ειδών διαρκείας εισάγονταν από την Κίνα (Γραφική παράσταση 7) και
τις άλλες χώρες χαμηλού κόστους παραγωγής
Οι
δασμοί θα αυξήσουν τις τιμές των καταναλωτικών αγαθών και ως εκ τούτου θα έχουν
αρνητική επίπτωση στην κατανάλωση των νοικοκυριών.
Γραφική
παράσταση 7
οποία είναι η δεύτερη μακροβιότερη που έχει καταγραφεί ποτέ στην ιστορία της
οικονομίας της. Η κατανάλωση αντιπροσωπεύει το 70% της ανάπτυξης στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με υπάρχουσες εκτιμήσεις η πολιτική
επιβολής δασμών στις κινέζικες και άλλες εισαγωγές θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση
των τιμών αυτών των προϊόντων, (τον προηγούμενο μήνα οι τιμές των πλυντηρίων
αυξήθηκαν κατά 8,0%), γεγονός που πιθανότατα θα οδηγήσει σε μείωση της καταναλωτικής
δαπάνης στους προσεχείς μήνες οδηγώντας σε σημαντική μείωση της μεγέθυνσης του
αμερικανικού ΑΕΠ στο β’ εξάμηνο του έτους τη στιγμή που η μεγέθυνση κινήθηκε
στο 2,8% το πρώτο τρίμηνο και εκτιμάται ότι θα κινηθεί κοντά στο 4,0%
αντίστοιχα στο δεύτερο τρίμηνο.
