Επιχειρηματικότητα και κερδοσκοπία.

Όταν μου ζητήθηκε να γράψω ορισμένες σκέψεις για την «υγιή
επιχειρηματικότητα» η πρώτη μου αντίδραση ήταν ότι ο επιθετικός προσδιορισμός
ήταν περιττός. Μάλλον ήταν μια προσπάθεια να τονισθεί ότι υπάρχουν δύο είδη
επιχειρηματικότητας : η υγιής και η μη υγιής.  
Δεν με βρίσκει σύμφωνο ο συγκεκριμένος διαχωρισμός. Αντίθετα προσχωρώ
στην άποψη του J.M.Keynes  την οποία και παραθέτω:   

«Αν μου επιτραπεί να
χρησιμοποιήσω τον όρο κερδοσκοπία, για να δηλώσω τη δραστηριότητα της πρόβλεψης
της ψυχολογίας της αγοράς, και τον όρο επιχειρηματικότητα, για να δηλώσω τη
δραστηριότητα της πρόβλεψης της προσδοκώμενης απόδοσης του ενεργητικού στη
διάρκεια της ζωής του».

 Συνεπώς με βάση τον
παραπάνω «ορισμό»  έχουμε ένα βασικό
πλαίσιο αναφοράς , το οποίο μπορεί να χρειάζεται επιμέρους εξειδικεύσεις , αλλά
διαχωρίζει με  σαφήνεια  τις  δύο δραστηριότητες.

Μπορεί να υπάρχουν «αποτελεσματικοί» και «μη
αποτελεσματικοί» επιχειρηματίες  και κατά
συνέπεια και επιχειρήσεις, αλλά αυτό είναι διαφορετικό πρόβλημα  από αυτό που έχουμε κριθεί να
αντιμετωπίσουμε.

 Επειδή η κερδοσκοπία
δεν μπορεί να αποφευχθεί (μάλλον νικά κατά κράτος στις μέρες μας) θα πρέπει να
γίνει κάθε δυνατή προσπάθεια για υποστήριξη της 
διεύρυνσης της επιχειρηματικότητας  και αποφυγή 
κάθε  κερδοσκοπικής  δραστηριότητας.

Είναι γνωστόν ότι  η
κερδοσκοπία  μπορεί να μη βλάπτει  σαν φυσαλίδα σε ένα σταθερό ρεύμα
επιχειρηματικότητας. Τα πράγματα όμως γίνονται σοβαρά, όταν γίνεται η
επιχειρηματικότητα μια φυσαλίδα στη δίνη της κερδοσκοπίας. Όταν η κεφαλαιακή
ανάπτυξη μιας χώρας γίνεται υποπροϊόν των δραστηριοτήτων τύπου καζίνο, τότε,
πιθανόν, κάτι δεν πάει καλά.

Ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας , επομένως , ανεξάρτητα από
την ιδιαίτερη φύση των δραστηριοτήτων ( βιομηχανικών, αγροτικών, εμπορικών ή
χρηματιστικών) στις οποίες εμπλέκεται ;

Είναι γνωστόν σε όσους ασχολούνται με τη θεωρία της οικονομικής
ανάπτυξης οι επιπτώσεις που είχε στην αναπτυξιακή
προοπτική των χωρών η εξάρτησή τους από λίγες πηγές εισοδημάτων, αντί μιας
ευρείας γκάμας μεταποιημένων προϊόντων που κατευθύνονται σε διαφορετικές
αγορές. Η αυξημένη μεταβλητότητα των εσόδων από λίγους κλάδους εξαγωγής λόγω
«καθήλωσης» της  εξειδίκευσης των
συγκεκριμένων  οικονομιών μόνο σε αυτούς
τους κλάδους, σε αντίθεση με τη συγκριτική σταθερότητα των εσόδων χωρών που
έχουν έσοδα από ένα διαφοροποιημένο καλάθι προϊόντων και εξαγωγών,
καταγράφεται  ως σημαντική και αρνητική
επίπτωση για αυτές τις οικονομίες.

Συγχρόνως όμως θα πρέπει να τονισθεί με έμφαση ότι είναι
αδύνατον μια χώρα να μπορεί να ελπίζει ότι θα ανέλθει στην αλυσίδα αξίας στον
παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας  χωρίς να
χρειαστεί να δημιουργήσει μια ευρεία  μεταποιητική βάση. Προσοχή ομιλώ για
μεταποιητική βάση η οποία, όπως είναι κατανοητό , δεν περιλαμβάνει μόνο την
παραγωγή βιομηχανικών τελικών προϊόντων, αλλά οτιδήποτε είναι αναγκαίο να
συνδράμει , ως εισροή, σε όλες τις υπόλοιπες δραστηριότητες.

Συνεπώς δίνεται μια έμμεση , αλλά σαφής απάντηση, στο παραπάνω τεθέν
ερώτημα.