Όπως είχα
εκτιμήσει[1],
με σχεδόν απόλυτη ακρίβεια, τελειώνει ο ενάρετος κύκλος της τουρκικής
οικονομίας . Η οικονομία προσγειώνεται σε πολύ χαμηλότερο σημείο ισορροπίας ,
αρχίζουν να εμφανίζονται σιγά -σιγά τα εγγενή προβλήματα του αναπτυξιακού υποδείγματος που έχει υιοθετήσει , και κυρίως
σηματοδοτεί την απαρχή κοινωνικών διεργασιών και πιθανών πολιτικών εξελίξεων.
εκτιμήσει[1],
με σχεδόν απόλυτη ακρίβεια, τελειώνει ο ενάρετος κύκλος της τουρκικής
οικονομίας . Η οικονομία προσγειώνεται σε πολύ χαμηλότερο σημείο ισορροπίας ,
αρχίζουν να εμφανίζονται σιγά -σιγά τα εγγενή προβλήματα του αναπτυξιακού υποδείγματος που έχει υιοθετήσει , και κυρίως
σηματοδοτεί την απαρχή κοινωνικών διεργασιών και πιθανών πολιτικών εξελίξεων.
Η τουρκική λίρα συνεχίζει να διολισθαίνει
έναντι του αμερικανικού δολαρίου , υπερβαίνοντας τις δύο λίρες ανά δολάριο στις
27 Αυγούστου παρά τις μεγάλες πωλήσεις συναλλάγματος στις οποίες προβαίνει
συνεχώς η Κεντρική Τράπεζα της χώρας προκειμένου να συγκρατήσει την πτώση του
νομίσματος. Συγκεκριμένα η αξία του τουρκικού νομίσματος άγγιξε το χαμηλότερο
σημείο της , 2,0385 λίρες , έναντι του αμερικανικού νομίσματος παρά το ότι η ΚΤ
πώλησε 350 εκατομμύρια δολάρια , την ίδια ημέρα, για την υπεράσπιση του
εγχωρίου νομίσματος. Συγχρόνως ο γενικός δείκτης του Χρηματιστηρίου της
Κωνσταντινούπολης παρουσίασε μείωση περίπου 6,0% την προηγούμενη εβδομάδα.
έναντι του αμερικανικού δολαρίου , υπερβαίνοντας τις δύο λίρες ανά δολάριο στις
27 Αυγούστου παρά τις μεγάλες πωλήσεις συναλλάγματος στις οποίες προβαίνει
συνεχώς η Κεντρική Τράπεζα της χώρας προκειμένου να συγκρατήσει την πτώση του
νομίσματος. Συγκεκριμένα η αξία του τουρκικού νομίσματος άγγιξε το χαμηλότερο
σημείο της , 2,0385 λίρες , έναντι του αμερικανικού νομίσματος παρά το ότι η ΚΤ
πώλησε 350 εκατομμύρια δολάρια , την ίδια ημέρα, για την υπεράσπιση του
εγχωρίου νομίσματος. Συγχρόνως ο γενικός δείκτης του Χρηματιστηρίου της
Κωνσταντινούπολης παρουσίασε μείωση περίπου 6,0% την προηγούμενη εβδομάδα.
Παράλληλα η
απόδοση των δεκαετών ομολόγων του τουρκικού κράτους ξεπέρασε το 10,58% την ίδια
περίοδο. Σύμφωνα με τον διοικητή της ΚΤ , Erdem Başçı, δεν
πρέπει να υπάρξει ανησυχία στις αγορές διότι η ΚΤ μπορεί να διαθέσει περίπου 40 δις δολάρια από
τα συναλλαγματικά αποθέματα της για την υποστήριξή της. Θα πρέπει πάντως να
υπενθυμίσουμε ότι από την αρχή της κρίσης , περίπου το τρίτο δεκαήμερο του Μαΐου
η ΚΤ έχει προβεί σε πωλήσεις πάνω από 8 δις δολάρια από τα συναλλαγματικά
αποθέματα της χώρας για να περιορίσει τις απώλειες του εγχωρίου νομίσματος. Σύμφωνα
με τα στοιχεία της ΚΤ της Τουρκίας τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας
ανέρχονται σε 137,4 δις δολάρια τον Ιούνιο του 2013. Η συνεχής διολίσθηση του τουρκικού νομίσματος και οι
αρνητικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται (αύξηση του εισαγόμενου πληθωρισμού,
μείωση των τιμών των στοιχείων του ενεργητικού και δημιουργία καθοδικού φαύλου
κύκλου) οδήγησε την ΚΤ σε αύξηση του overnight επιτοκίου από 7,25% στο 7,75% και δε
δηλώσεις από τη μεριά του Διοικητή της τράπεζας ότι δεν πρόκειται να αυξηθεί
περαιτέρω. Μάλιστα καθόρισε ότι ο διάδρομος εντός του οποίου θα κινηθεί το
συγκεκριμένο επιτόκιο θα βρίσκεται μεταξύ 6,75% και 7,75%. Οι δηλώσεις αυτές
ακούγονται αρκετά αισιόδοξες και χωρίς επαρκή στήριξη δεδομένου ότι οι μελλοντικές
εξελίξεις είναι αρκετά αβέβαιες και προπαντός δεν εξαρτώνται από τη βούληση της
τουρκικής κεντρικής τράπεζας. Όμως η αύξηση του overnight επιτοκίου της ΚΤ, στο πλαίσιο της
περιοριστικής νέας νομισματικής πολιτικής, έχει αρνητικές επιδράσεις στη
μεγέθυνση της οικονομίας (ΑΕΠ) κάτι που αντιμετωπίζεται με έντονα κριτικό τρόπο
από τον πρωθυπουργό Ερντογάν. Οι
προβλέψεις για μεγέθυνση του ΑΕΠ στο 4,0% για το 2013 φαίνεται ότι αποτελούν
απλές υποθέσεις. Σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις η μεγέθυνση του ΑΕΠ θα
περιοριστεί κάτω από το 3,0%. Βεβαίως με τα σημερινά δεδομένα τα οποία είναι υποκείμενα
σε ραγδαίες αλλαγές και κανένας δεν
γνωρίζει πως θα εξελιχθούν. Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό , όλες αυτές οι
δυσμενείς οικονομικές εξελίξεις δημιουργούν έστω και υποδορίως , κοινωνικές
διεργασίες οι οποίες πιθανά να αναζητήσουν πολιτικές διεξόδους . Η συντηρητική
στροφή που επιχειρεί ο Ερντογάν έχει γίνει πλέον εμφανείς και δεν θα έπαιρνε
κανείς όρκο ότι δεν έχει σχέση με τις διαδραματιζόμενες οικονομικές εξελίξεις
στην γειτονική χώρα.
απόδοση των δεκαετών ομολόγων του τουρκικού κράτους ξεπέρασε το 10,58% την ίδια
περίοδο. Σύμφωνα με τον διοικητή της ΚΤ , Erdem Başçı, δεν
πρέπει να υπάρξει ανησυχία στις αγορές διότι η ΚΤ μπορεί να διαθέσει περίπου 40 δις δολάρια από
τα συναλλαγματικά αποθέματα της για την υποστήριξή της. Θα πρέπει πάντως να
υπενθυμίσουμε ότι από την αρχή της κρίσης , περίπου το τρίτο δεκαήμερο του Μαΐου
η ΚΤ έχει προβεί σε πωλήσεις πάνω από 8 δις δολάρια από τα συναλλαγματικά
αποθέματα της χώρας για να περιορίσει τις απώλειες του εγχωρίου νομίσματος. Σύμφωνα
με τα στοιχεία της ΚΤ της Τουρκίας τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας
ανέρχονται σε 137,4 δις δολάρια τον Ιούνιο του 2013. Η συνεχής διολίσθηση του τουρκικού νομίσματος και οι
αρνητικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται (αύξηση του εισαγόμενου πληθωρισμού,
μείωση των τιμών των στοιχείων του ενεργητικού και δημιουργία καθοδικού φαύλου
κύκλου) οδήγησε την ΚΤ σε αύξηση του overnight επιτοκίου από 7,25% στο 7,75% και δε
δηλώσεις από τη μεριά του Διοικητή της τράπεζας ότι δεν πρόκειται να αυξηθεί
περαιτέρω. Μάλιστα καθόρισε ότι ο διάδρομος εντός του οποίου θα κινηθεί το
συγκεκριμένο επιτόκιο θα βρίσκεται μεταξύ 6,75% και 7,75%. Οι δηλώσεις αυτές
ακούγονται αρκετά αισιόδοξες και χωρίς επαρκή στήριξη δεδομένου ότι οι μελλοντικές
εξελίξεις είναι αρκετά αβέβαιες και προπαντός δεν εξαρτώνται από τη βούληση της
τουρκικής κεντρικής τράπεζας. Όμως η αύξηση του overnight επιτοκίου της ΚΤ, στο πλαίσιο της
περιοριστικής νέας νομισματικής πολιτικής, έχει αρνητικές επιδράσεις στη
μεγέθυνση της οικονομίας (ΑΕΠ) κάτι που αντιμετωπίζεται με έντονα κριτικό τρόπο
από τον πρωθυπουργό Ερντογάν. Οι
προβλέψεις για μεγέθυνση του ΑΕΠ στο 4,0% για το 2013 φαίνεται ότι αποτελούν
απλές υποθέσεις. Σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις η μεγέθυνση του ΑΕΠ θα
περιοριστεί κάτω από το 3,0%. Βεβαίως με τα σημερινά δεδομένα τα οποία είναι υποκείμενα
σε ραγδαίες αλλαγές και κανένας δεν
γνωρίζει πως θα εξελιχθούν. Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό , όλες αυτές οι
δυσμενείς οικονομικές εξελίξεις δημιουργούν έστω και υποδορίως , κοινωνικές
διεργασίες οι οποίες πιθανά να αναζητήσουν πολιτικές διεξόδους . Η συντηρητική
στροφή που επιχειρεί ο Ερντογάν έχει γίνει πλέον εμφανείς και δεν θα έπαιρνε
κανείς όρκο ότι δεν έχει σχέση με τις διαδραματιζόμενες οικονομικές εξελίξεις
στην γειτονική χώρα.
[1]
Κ. Μελάς , Ακτινογραφώντας την Τουρκική Οικονομία, στο Σ. Λυγερός – Κ. Μελάς ,
Μετά τον Ερντογάν τι; Εκδόσεις Πατάκη Απρίλιος 2013
Κ. Μελάς , Ακτινογραφώντας την Τουρκική Οικονομία, στο Σ. Λυγερός – Κ. Μελάς ,
Μετά τον Ερντογάν τι; Εκδόσεις Πατάκη Απρίλιος 2013
