Όταν τα βλήματα Excalibur παραδόθηκαν από τα αμερικανικά εργοστάσια στην Ουκρανία, το μήνυμα που έστειλε το Πεντάγωνο στους Ουκρανούς ήταν ανάλογο με αυτό του Top Gun: «Μία βολή, ένας στόχος».
Στην πραγματικότητα του πολέμου, όμως, το όπλο που ονομάζεται Κέλτικο σπαθί του Βασιλιά Αρθούρου απέτυχε. Πολλά δορυφορικά καθοδηγούμενα πυρομαχικά- βλήματα που προμήθευσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες στους Ουκρανούς αποδείχθηκαν ευάλωτα σε μια καίρια στιγμή στη σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Οι χάκερ του Κρεμλίνου είχαν ένα εύκολο έργο αφοπλίζοντας φαινομενικά εξαιρετικά εξελιγμένα συστήματα και στοχεύοντας Ουκρανούς πιλότους και στρατιώτες.
Αυτό αποκάλυψε η Washington Post[1], η οποία ισχυρίζεται ότι συγκέντρωσε τις μαρτυρίες εσωτερικών ουκρανικών πηγών και διάβασε τις εκθέσεις που συντάχθηκαν μεταξύ του περασμένου φθινοπώρου και του Απριλίου 2024. Μεταξύ των όπλων που απέτυχαν τους τελευταίους μήνες είναι οι οβίδες πυροβολικού Excalibur που κατευθύνονται με GPS και το σύστημα εκτοξευτή ελαφρών ρουκετών Himars, καθώς και μια σειρά από βόμβες που πέφτουν από αεροπλάνα. Το Excalibur M982 είναι ένα βλήμα καθοδηγούμενο με GPS, που αναπτύχθηκε από τα ερευνητικά εργαστήρια και το κέντρο μηχανικής και ανάπτυξης του αμερικανικού στρατού.
Αυτό το βλήμα πυροβολικού δημιουργήθηκε ως εναλλακτική στα συμβατικά βλήματα: έχει μεγαλύτερο εύρος δράσης, έως και 57 χιλιόμετρα και με σφάλμα σκόπευσης τεσσάρων μέτρων. Τα παραδοσιακά βλήματα καλύπτουν τη μισή απόσταση και μπορούν να καταλήξουν πάνω από εκατόν πενήντα μέτρα από τον στόχο. Κάθε βλήμα κοστίζει 68 χιλιάδες δολάρια, έναντι 800 δολαρίων για τα συμβατικά.
Τώρα, το σύστημα Himars, αναπτύχθηκε από τους Αμερικανούς πριν από τριάντα χρόνια: κάθε πλαίσιο φέρει έξι πυραύλους που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα καθοδηγούμενης πολλαπλής εκτόξευσης. Το Himars θεωρείται ένα από τα πιο αποτελεσματικά συστήματα ακριβείας, ικανό να πλήξει τους στόχους του σε απόσταση έως και 80 χιλιομέτρων και σε κάθε είδους περιβαλλοντική συνθήκη. Σχετικά επαρκής θεωρείται και ο βαθμός ορατότητας.
Τα προβλήματα παρουσιάζονται όταν εχθροί είναι Ρώσοι. Στην Ουκρανία τα πράγματα πήγαν διαφορετικά από ό,τι τους είχαν πει οι παραγωγοί των συγκεκριμένων όπλων. Τα κατευθυνόμενα όπλα εξουδετερώθηκαν από τους Ρώσους και η απόδοση των βλημάτων έπεσε κατακόρυφα: τα Excaliburs χτύπησαν λιγότερο από το δέκα τοις εκατό των στόχων τους. Πριν από έξι μήνες, το Κίεβο ζήτησε επειγόντως από το Πεντάγωνο να ενημερώσει τα συστήματα από το στάδιο της κατασκευής και οι ΗΠΑ έπρεπε να μπλοκάρουν νέες προμήθειες, που θεωρούνται πλέον απαρχαιωμένες. “Η τεχνολογία Excalibur – λέει η Post, επικαλούμενη εμπιστευτικά έγγραφα πληροφοριών – έχει χάσει τις δυνατότητές της”
Άλλα όπλα είχαν επίσης αποδειχθεί ευάλωτα, όπως στην περίπτωση των βομβών Jdam, που πέφτουν από αεροπλάνα και γίνονται «καθοδηγούμενα» χάρη σε ένα πρόσθετο κιτ. Είναι μια πολύ φθηνή μέθοδος μετατροπής των «χαζών» βομβών σε «έξυπνες». Και πάλι οι Ρώσοι τα εξουδετέρωσαν, αλλά τουλάχιστον εδώ οι Ηνωμένες Πολιτείες εγγυήθηκαν μια γρήγορη αναβάθμιση και οι Ουκρανοί συνεχίζουν να τα χρησιμοποιούν. Το Πεντάγωνο είχε προειδοποιήσει το Κίεβο ότι ορισμένα όπλα θα μπορούσαν να καταλήξουν στο ρωσικό δίκτυο, αλλά ίσως στην Ουκρανία δεν το σκέφτηκαν τόσο ευρέως.
Ένας ουκρανικός στρατιωτικός εκπρόσωπος παραδέχτηκε ότι η κατάσταση αρχίζει να «ανησυχεί». Εάν το Κίεβο διαβουλεύεται καθημερινά με την Ουάσιγκτον, η Μόσχα το κάνει με το Πεκίνο. Και οι απαντήσεις, μέχρι στιγμής, επί τόπου, δείχνουν ότι η Ρωσία έχει προσαρμοστεί καλύτερα στον τεχνολογικό πόλεμο.
[1] Isabelle Khurshudyan and Alex Horton, Russian jamming leaves some high- tech US weapons ineffective in Ukraine, The Washington Post, May 24, 2024.
