Οι ανατιμήσεις απειλούν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών

Στην τρέχουσα περίοδο οι πληθωριστικές πιέσεις, προερχόμενες κυρίως από τον τομέα της ενέργειας, έχουν προκαλέσει αναταράξεις στην παγκόσμια παραγωγή και δημιουργούν ανησυχία σχετικά με τις επιπτώσεις που θα έχουν στο επίπεδο διαβίωσης των νοικοκυριών.

Παράλληλα εντείνονται οι ανησυχίες για τη  μετάλλαξη  Όμικρον και τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει στην παγκόσμια οικονομία. Συγκεκριμένα δημιουργεί  πολλές αμφιβολίες  κατά πόσον οι επίσημες προβλέψεις αναφορικά με την εξέλιξη του πληθωρισμού, οι οποίες αναφέρουν ότι το κύμα ακρίβειας είναι πρόσκαιρο και ότι θα υποχωρήσει το 2022 καθώς η παγκόσμια παραγωγική διαδικασία και η λειτουργία της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας θα εξομαλύνεται σταδιακά, θα αποδειχτούν επιτυχείς.

Το σίγουρο όμως είναι ότι  στην τρέχουσα περίοδο η αύξηση των τιμών βασικών προϊόντων, και κυρίως της ενέργειας, θα υποβαθμίσει το βιοτικό επίπεδο των νοικοκυριών, ειδικά των φτωχότερων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ: από τη σύγκριση του Γενικού ΔΤΚ του μηνός Οκτωβρίου 2021 με τον αντίστοιχο Δείκτη του Οκτωβρίου 2020 προέκυψε αύξηση 3,4% έναντι μείωσης 1,8% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2020 με το 2019. Αντίστοιχα ο Γενικός ΔΤΚ κατά τον μήνα Οκτώβριο 2021, σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο 2021, παρουσίασε αύξηση 1,5% έναντι αύξησης 0,3%  που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.

Επιπλέον, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις τις Eurostat o Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή(προσοχή διαφορετικός από το ΔΤΚ που δίνει η ΕΛΣΤΑΤ) θα αυξηθεί στο 4,3% το Νοέμβριο από 2,8% τον Οκτώβριο ακολουθώντας την πληθωριστική τάση της ευρωζώνης όπου ο εναρμονισμένος ΔΤΚ για τον μήνα Νοέμβριο αναμένεται να φθάσει στο 4,9% από 4,1% τον Οκτώβριο. Η μικρή απόκλιση που παρουσιάζει ο Εναρμονισμένος ΔΤΚ στην Ελλάδα από τον μέσο όρο των χωρών της ΕΕ δεν θα πρέπει να μας χαροποιεί απλά διότι η Ελλάδα όταν άρχισε η άνοδος των τιμών βρισκόταν σε αντιπληθωρισμό. Συγκεκριμένα : αν θεωρήσουμε ότι ο πληθωρισμός άρχισε την άνοδό του το Μάρτιο 2021, τότε η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που παρουσίασε αρνητικό πληθωρισμό (-2,0%) το μήνα αυτό, κάτι που συνεχίστηκε μέχρι και το Μάιο του 2021, όταν όλες οι υπόλοιπες χώρες συνέχισαν να παρουσιάζουν θετικό ρυθμό πληθωρισμού. Αυτό φυσικά οφείλεται στο μακροχρόνιο lockdown που ίσχυε στην χώρα, σε αντίθεση με αυτό που συνέβαινε στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Το κύμα ακρίβειας έρχεται να επιδεινώσει την ήδη βεβαρημένη οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών, δεδομένου ότι εκτός από την αύξηση των τιμών ενέργειας ( Οκτώβριος 2020-2021: Φυσικό αέριο 132,3%, Πετρέλαιο θέρμανσης 45,9%, Ηλεκτρικό 18,9%) έχουν να αντιμετωπίσουν και σημαντική αύξηση στα τρόφιμα (πχ Ελαιόλαδο 22,1%, Λαχανικά νωπά 9,3%, Πατάτες 9,1%). Τα στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ.

Μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση που οδήγησέ στην απώλεια του 25% του εθνικού εισοδήματος, σχεδόν ένα στα δύο νοικοκυριά δήλωνέ το 2020 αδυναμία να καλύψει έκτακτες δαπάνες.

Είναι κρίσιμο να τονιστεί ότι η αύξηση των τιμών δεν προέρχεται από μισθολογικές αυξήσεις. Αντιθέτως, κρίσιμης σημασίας είναι η αύξηση των αποδοχών των μισθωτών, που θα προστατέψει την αγοραστική τους δύναμη και το βιοτικό τους επίπεδο με θετικά σταθεροποιητικά αποτελέσματα στο μακροοικονομικό σύστημα.

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 05.12.2021