Τα μέτρα οικονομικής πολιτικής που εξάγγειλε ο πρωθυπουργός στη Θεσσαλονίκη έχουν κυρίως τρεις στοχεύσεις: πρώτο, να κινηθεί η ύφεση της οικονομίας (2020) γύρω από το στόχο του δυσμενούς σεναρίου του Υπουργείου Οικονομικών (8,0%), δεύτερο, να συνεχίσει να υπάρχει ένα στοιχειώδες δίχτυ ασφαλείας για τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις διαρκούσης της υφέσεως και τρίτο , να υλοποιηθούν έστω και μερικώς, ορισμένες δεσμεύσεις του κυβερνητικού προγράμματος ώστε να υπάρξει κάποιου είδους τήρηση των υποσχέσεων.
Ας δούμε συγκεκριμένα τα τρία σημεία.
Πρώτο : όλα τα μέτρα που αφορούν στο 2020 (Παράταση της προθεσμίας καταβολής κάθε φορολογικής και ασφαλιστικής οφειλής για όσους πλήττονται από τον κοροναϊό- Παράταση της εφαρμογής μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ για συγκεκριμένα προϊόντα και υπηρεσίες – Παράταση των επιδομάτων ανεργίας και μείωση του αριθμού των απαιτούμενων ενσήμων για τους εποχικά εργαζόμενους – Καταβολή των αναδρομικών των συνταξιούχων και πίστωση ποσών λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων – Επέκταση του προγράμματος «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» έως το τέλος του 2020 – Παράλληλα, συνεχίζεται η δυνατότητα προσωρινής αναστολής συμβάσεων σε συγκεκριμένους κλάδους – Κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για κατοίκους μικρών, ακριτικών νησιών της χώρας), στοχεύουν στη συγκράτηση της ύφεσης στο προβλεπόμενο ύψος του δυσμενούς σεναρίου (8,0%) μέσω της ενίσχυσης του διαθέσιμου εισοδήματος των κοινωνικών ομάδων που αλλά και των επιχειρήσεων που ωφελούνται από τα παραπάνω μέτρα.
Δεύτερο : Σε αυτό το πλαίσιο είναι προφανές ότι τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στο να αποφευχθεί ο κίνδυνος περαιτέρω αύξησης της ανεργίας και παράλληλης αύξησης της πτώχευσης επιχειρήσεων (κυρίως μικρομεσαίων). Η ανεργία αποτελεί το μεγαλύτερο εφιάλτη για την κυβέρνηση. Το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα, 18,3% με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, είναι το μεγαλύτερο μεταξύ των χωρών της ΕΕ και της ευρωζώνης, υπερδιπλάσιο από τον μέσον όρο των χωρών αυτών, με υπερδιπλάσια ανεργία των νέων κάτω των 25 ετών, με μακροχρόνια ανέργους 60% πάνω από τα ευρωπαϊκά ποσοστά ,και ποσοστό υποαπασχολούμενων στο 7%. Μέχρι σήμερα, το πραγματικό μέγεθος της ανεργίας κρύβεται κάτω, από προγράμματα όπως ; Συν-εργασία (το οποίο ειρήσθω εν παρόδω έχει αποτύχει δραματικά δεδομένου ότι έχει σχεδιαστεί για χώρες με σταθερή απασχόληση), το σύστημα αναστολής, η επιδότηση της μη απασχόλησης με 534 ευρώ μηνιαία κρατική αποζημίωση. Επειδή όταν λήξει η αναστολή έρχονται οι απολύσεις, γι’ αυτό το καθεστώς της αναστολής παίρνει παρατάσεις επί παρατάσεων. Μέχρι πότε;
Στο ίδιο πλαίσιο και διάφορα μέτρα ενίσχυσης των επιχειρήσεων όπως ο κύκλος της Επιστρεπτέας Προκαταβολής ΙΙΙ, η διατήρηση μειωμένου ΦΠΑ για κλάδους που πλήττονται, η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών για εκατό χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας , που στόχο έχουν να εξασφαλίσουν ότι οι επιχειρήσεις δεν θα καταφύγουν σε μαζικές απολύσεις.
Όλα τα παραπάνω μέτρα είναι αναγκαία και σαφέστατα κινούνται προς την πρέπουσα κατεύθυνση. Όμως δεν μπορούν, με παρούσα την πανδημία, να δώσουν θετική προοπτική στην οικονομία. Κινούνται στον αστερισμό του να περισωθεί ότι μπορεί να περισωθεί.
Τρίτο : Η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης –για το 2021- για τα εισοδήματα του ιδιωτικού τομέα (εξαιρούνται τα εισοδήματα των δημοσίων υπαλλήλων και συνταξιούχων που καταβάλλονται από το δημόσιο) θεωρώ ότι κινείται στη σωστή κατεύθυνση, διότι έχει στόχευση την υποστήριξη του τομέα της οικονομίας που βάλλεται από την πανδημία σε σχέση με τους δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους. Ποιος είναι ο στόχος του μέτρου; Η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος αυτών των κοινωνικών ομάδων προκειμένου να συμβάλλουν , κυρίως μέσω της κατανάλωσης, στη μεγέθυνση του ΑΕΠ. Φοβούμαι όμως, ότι η οριζόντια μείωση ανεξαρτήτως εισοδήματος δεν λειτουργεί προς αυτή την κατεύθυνση. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς ετήσια εισοδήματα 13000 ευρώ θα έχουν ετήσιο όφελος 22 ευρώ !! Εισοδήματα 20000 ευρώ θα έχουν όφελος 176 ευρώ. Εισοδήματα 30000 ευρώ θα έχουν όφελος 876 ευρώ. Εισοδήματα 50000 θα έχουν όφελος 2076 ευρώ!!!. Η ανακούφιση από την εισφορά αλληλεγγύης , κοινωνικά, αφορά κυρίως την upper medium class, και πολύ λιγότερο τα μεσαία και κατώτερα μεσαία στρώματα. Σε καθεστώς ύφεσης της οικονομίας και παρουσίας της πανδημίας και η οικονομική αποτελεσματικότητα του μέτρου θα είναι περιορισμένη, δεδομένου ότι τα υψηλά εισοδήματα δεν θα καταναλώσουν περισσότερο , απλά θα αυξήσουν τις αποταμιεύσεις τους. Επομένως μια περισσότερο στοχευμένη παρέμβαση – όριο πχ 30000 ευρώ- συνδυασμένη με την αποτελεσματικότερη δαπάνη των προερχομένων εσόδων από τα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια θα ήταν ευνοϊκότερη για την μεγεθυντική διαδικασία της οικονομίας.
Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, αποτελεί επίσης εκλογική υπόσχεση της κυβέρνησης. Το μέτρο επιφέρει η μείωση του μη μισθολογικού κόστους εργασίας με στόχο την αύξηση των θέσεων εργασίας από τις επιχειρήσεις. Εν μέσω αβεβαιότητας λόγω πανδημίας, απουσία ιατρικών λύσεων, έλλειψη ζήτησης, και οικονομικού περιβάλλοντος που θα συνάδει με τη μεγεθυντική διαδικασία είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν πρόκειται να προκύψουν νέες θέσεις εργασίας μέσω της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών στην παρούσα φάση της οικονομίας. Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ασφαλέστερα θα κινούνταν προς την επιθυμητή κατεύθυνση όταν η οικονομία ήταν στα πρόθυρα της νέας μεγεθυντικής της προσπάθειας. Σήμερα περισσότερο ως αμυντικό μέτρο φαντάζει – διατήρησης των υφισταμένων θέσεων εργασίας- κάτι που δεν είναι βέβαιο.
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 20 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2020