Προκειμένου να καταλάβουμε την πραγματικά δύσκολη θέση που βρίσκεται η ελληνική οικονομία ας δούμε ορισμένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της την τελευταία περίοδο πριν το ξέσπασμα της πανδημίας COVID-19.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πίνακα 1, το ΑΕΠ της χώρας, το 2019 , ανήλθε στα 187,4 δις ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,9% σε σχέση με το 2018. Στη πρώτη στήλη παρουσιάζεται η κατανομή των συνιστωσών του ΑΕΠ, από τη μεριά της ζήτησης σε απόλυτα μεγέθη. Στη δεύτερη στήλη παρουσιάζεται η αντίστοιχη ποσοστιαία κατανομή των ίδιων μεγεθών. Έτσι το ΑΕΠ (187,4 Δις ευρώ) παράγεται κατά 87,5% από την κατανάλωση, 12,5% από τον ΑΣΚ, κατά 37,2% από τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και αρνητικά κατά – 37,2% από τις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Επίσης μια σημαντική παρατήρηση είναι ότι «εξαγωγές» υπηρεσιών (37,2 δις ευρώ) κατά 95,0% περίπου οφείλονται στον τουρισμό και τις συνδεδεμένες με αυτόν δραστηριότητες.
Πίνακας 1
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ
Συνεχίζουμε:
Το 2019 η μεγέθυνση του ΑΕΠ ήταν 1,9%. Η συμμετοχή κάθε συνιστώσας του ΑΕΠ, από τη μεριά της ζήτησης , στη μεγέθυνση αυτή του ΑΕΠ, παρουσιάζεται στη στήλη τέσσερα. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η αύξηση του ΑΕΠ προήλθε κατά : 0,9% από τη συνολική κατανάλωση , 0,3% από τον ΑΣΚ, 1,6% από τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και -0,9% από τις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Η μεγαλύτερη συμμετοχή στην αύξηση του ΑΕΠ, προήλθε από τις εξαγωγές των υπηρεσιών (τουρισμός και συναφή) 1,2%. Αυτό δείχνει τη μεγάλη συμμετοχή του τουρισμού στη μεγέθυνση του ΑΕΠ. Την τριετία 2017-2019, η συμμετοχή των εξαγωγών υπηρεσιών στην αύξηση του ΑΕΠ (εντός παρενθέσεως) ήταν : 2017: 1,1% (1,5%), 2018: 1,3% (1,9%), 2019: 1,2% (1,9%).
Ένα ακόμη σημείο που χρειάζεται να υπογραμμισθεί είναι το ακόλουθο: η μεγέθυνση που παρουσίασε το ΑΕΠ την περίοδο 2017-2019, οφείλεται αποκλειστικά στην αύξηση της απασχόλησης. Κατά μέσο όρο ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας (παραγωγή προς ώρες εργασίας) και ώρες για απασχολούμενο ήταν περίπου μηδενικός. Αυτό σημαίνει ότι η εκτιμώμενη αύξηση του ποσοστού ανεργίας κατά 5 – 6 ποσοστιαίες μονάδες, λόγω της κρίσης COVID-19, θα αποτελέσει βασικό παράγοντα στη μείωση του ΑΕΠ. Τώρα, αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο τουρισμός (μαζί με τη Δημόσια Διοίκηση , το λιανεμπόριο και τη μεταποίηση) συμμετείχε σε μεγάλο ποσοστό στη μείωση της ανεργίας και στην αύξηση της απασχόλησης καταλαβαίνουμε τη σημασία αυτής της δραστηριότητας στην ελληνική οικονομία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πίνακα 1, τα καθαρά έσοδα από τις τουριστικές δραστηριότητες ανήλθαν, το 2019, στα 18,2 δις ευρώ, και το ΑΕΠ της χώρας στα 187,4 δις ευρώ, δηλαδή αναλογία περίπου 10,0% . Με απλό υπολογισμό : μείωση κατά 10,0% των εσόδων από τις τουριστικές δραστηριότητες ισοδυναμεί με μείωση 1,0% του ΑΕΠ. Επομένως , αν μειωθούν τα έσοδα κατά 70,0% αυτό ισοδυναμεί με μείωση επτά ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ (ceteris paribus). Αν μειωθεί κατά 50,0% ισοδυναμεί με μείωση πέντε μονάδων του ΑΕΠ. Η όλο και μεγαλύτερη εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από τον τουρισμό οξύνει στο έπακρο την παρούσα κρίση.
