Οικονομικός προσανατολισμός των ευρωπαϊκών κομμάτων της «νέας άκρας δεξιάς».

 

Τα κόμματα της άκρας δεξιάς , παρουσιάζουν αποκλίνουσες
θέσεις αναφορικά με τον οικονομικό προσανατολισμό. Πάντως τα περισσότερα
κόμματα έχουν ουσιαστικά έναν παραδοσιακό δεξιό προσανατολισμό ως προς την
οικονομία. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν πρωταρχικά τα κόμματα  FrP (Νορβηγία)  and the SVP (Ελβετία). Και τα δύο ακολουθούν
την κυρίαρχη νέο- φιλελεύθερη λογική.
Παρόμοιο προσανατολισμό βρίσκουμε και στα κόμματα VB (Βέλγιο), FN (Γαλλία) and UKIP (ΜΒ), LEGA (Ιταλία).
Το Finns Party
(Φιλανδία)  κινείται περισσότερο προς το
κέντρο, ενσωματώνοντας στοιχεία από την αριστερή παράδοση υποστηρίζοντας ότι
δεν είναι ούτε φιλελεύθερο ούτε σοσιαλδημοκρατικό. Όλα τα παραπάνω ίσχυαν για
την περίοδο πριν την κρίση.
Τα κόμματα βρίσκονται περισσότερο ή λιγότερο κοντά στις
δεξιές – νεοφιλελεύθερες οικονομικές αντιλήψεις.
Το UKIP
χαρακτηρίζεται παραδοσιακά για τη νεοφιλελεύθερη οικονομική λογική του. Από τη
δεκαετία του 1990 (ιδρύθηκε 1993) το  UKIP ζητά σημαντικές μειώσεις
των δημοσίων δαπανών, ελλειμμάτων και χρέους, δραστική μείωση της κοινωνικής
προστασίας και του κράτους πρόνοιας, ιδιωτικοποιήσεις της δημόσιας περιουσίας
και πλήρη απορρύθμιση της αγοράς εργασίας κτλ. Τα ελάχιστα μέτρα κοινωνικής
προστασίας που προτείνει (μείωση των φορολογικών συντελεστών των χαμηλότερων
εισοδημάτων, εφαρμογή του κατώτατου μισθού) μπορούν να ερμηνευθούν ως
παραχωρήσεις σε κοινωνικές κατηγορίες των οποίων ο πληθυσμός αυξάνεται στις
σύγχρονες σκληρές οικονομικές συνθήκες και ως εκ τούτου αποτελούν και
εκλογικούς στόχους του κόμματος. Η βασική του θέση, βέβαια, είναι η έξοδος του
ΗΒ από το ευρώ.
Το AfD,
ιδρύθηκε το 2013 έχοντας ως βασική του θέση την έξοδο της Γερμανίας από το
ευρώ. Όλες του οι οικονομικές αντιλήψεις είναι νεοφιλελεύθερες: πολιτικές
σταθερότητας του νομίσματος , σκληρή λιτότητα ως μέσο για την αντιμετώπιση της
ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, μείωση της γραφειοκρατίας και μέτρα υπέρ της
οικονομικής ανταγωνιστικότητας καθαρά νεοφιλελεύθερου χαρακτήρα. Στη συνέχεια η
βασική του θέση για την έξοδο αλλά και για τη διάλυση του ευρώ σχετικοποιήθηκε
αναφορικά με άλλους στόχους. Κύριος μεταξύ των οποίων ήταν η διατήρηση του
γερμανικού ελέγχου επί των οικονομικών αποφάσεων, του ελέγχου των γερμανικών
επιχειρήσεων και αποφυγή με κάθε τρόπο ο έλεγχος αυτός  να περάσει στις πολυεθνικές επιχειρήσεις με
έδρα ξένες χώρες. Ζητήματα κοινωνικού χαρακτήρα παραμένουν στο περιθώριο. 
Το FN
(Γαλλία) τη δεκαετία του 1970 συμφωνούσε απόλυτα με τη θεωρία της ελεύθερης
αγοράς και τις πολιτικές που απέρρεαν από αυτή: μείωση του ύψους της δημόσιας
δαπάνης, ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων και του συστήματος κοινωνικής
ασφάλισης. Με βάση αυτές τις απόψεις ήταν σύμφωνο με το σχεδιασμό της
Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και τη δημιουργία της ενιαίας ευρωπαϊκής αγορά. Τη
δεκαετία του 1980 οι απόψεις του ήταν ultraliberal. Αυτές άρχισαν να αλλάζουν στις αρχές της δεκαετίας
του 1990 όταν το FN
(Γαλλία) άρχισε να ζητά την επαναφορά των ελέγχων και των δασμών στα εισαγόμενα
προϊόντα. Παράλληλα ζητούσε την αύξηση των κατώτατων και χαμηλών μισθών. Η
αλλαγή αυτή θα μπορούσε να εξηγηθεί από τη θέση του κόμματος ότι η Γαλλία
άρχισε να χάνει θέσεις στον παγκόσμιο καταμερισμό οικονομικής ισχύος. Δεν
μπορούν να αποκλειστούν , κάθε άλλο, και λόγοι αύξησης της εκλογικής απήχησης
του κόμματος μεταξύ των εργαζομένων και των φτωχών ψηφοφόρων. Επίσης προχώρησε
στην ιεράρχηση ως πρώτης επιλογής  την
«εθνική προτίμηση» η οποία ουσιαστικά στηρίζεται στην αντίληψη της υπερίσχυσης
της πολιτικής επί της οικονομίας. Στο σημείο αυτό, το κόμμα βρέθηκε σε μια
μεταβατική περίοδο: ούτε η προηγούμενη νεοφιλελεύθερη ατζέντα ούτε ο
προστατευτισμός αποτελούσαν μια ξεκάθαρη και καλά θεμελιωμένη αντίληψη.
Υπό την ηγεσία της Marine le Pen, οι απαιτήσεις για κοινωνική προστασία, ειδικά σε αντίθεση με
τις ευρωπαϊκές προτάσεις διευρύνθηκαν περαιτέρω : έξοδος από το Ευρώ,
περισσότερες ενεργητικές παρεμβάσεις από το Κράτος στην οικονομία, επανεθνικοποίηση
της αγροτικής πολιτικής κτλ. Πάντως η εκλογική της εκστρατεία ήταν
επικεντρωμένη στα γνωστά σημεία: εθνική ταυτότητα, μετανάστευση, νόμος και
τάξη. Παράλληλα έγινε και η μετατόπιση στην κατεύθυνση της οικονομικής
πολιτικής, αναπτύσσοντας μια αριστερόστροφη ατζέντα με αντικαπιταλιστική
ρητορική και υπέρ της αύξησης της κοινωνικής προστασίας.
LEGA NORD
(Ιταλία) είναι στην οικονομική του λογική κόμμα νεοφιλελεύθερο συνδεδεμένο με
τον επιχειρηματικό κόσμο της Βόρεια Ιταλίας, κυρίως με την μικρή
επιχειρηματικότητα. Άλλωστε είναι ένα από τα λίγα κόμματα που τοποθετούνται στο
χώρο της ακροδεξιάς που έχει δείξει δείγματα γραφής έχοντας συμμετάσχει σε τρεις
 κυβερνήσεις υπό τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι
(1994-1995 , 2001-2006, 2008-2011)  πριν
τη συμμετοχή της στη σημερινή κυβέρνηση με το Κίνημα των 5 αστέρων.  Η οικονομική πολιτική της LEGA εξακολουθεί
και σήμερα να κινείται στην ίδια λογική (flat tax, υποστήριξη της επιχειρηματικότητας κτλ) παρότι εξαναγκάζεται
να συμβιβάζεται σε μια σειρά κοινωνικού χαρακτήρα μέτρα λόγ της συμμαχίας με το
Κίνημα των 5 αστέρων.
Το FPO (the
Freedom Party of Austria) (Αυστρία),
leader, H.-C.Strache, σήμερα βρίσκεται στην κυβέρνηση της χώρας μαζί
με [
The conservative OVP (Austrian
Peoples Party)] leader
του οποίου είναι ο νέος καγκελάριος, Sebastian Kurz.  Είναι η δεύτερη φορά που τα δύο κόμματα
συνεργάζονται μετά την κυβερνητική τους συνεργασία την περίοδο 2000-2005
(ηγέτης ο
Jorg
Haider
)
. Το εκλογικό του αποτέλεσμα το 2017 ήταν 30,0%. Είναι επίσης ένα κόμμα το
οποίο στα οικονομικά ζητήματα υιοθέτησε ένα πρόγραμμα στο οποίο συνδέονταν
εθνικά ερωτήματα με νεοφιλελεύθερες απαντήσεις. Υπήρξε σφοδρός υποστηρικτής της
ενσωμάτωσης της Αυστρίας στην ΕΕ. Το οικονομικό του πρόγραμμα στην πρώτη
συμμετοχή του στην κυβέρνηση εμπεριείχε τις κλασσικές οικονομικές αντιλήψεις
της εποχής (ιδιωτικοποιήσεις, μείωση κρατικών δαπανών, κτλ). Σήμερα ο στόχος
είναι η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας , εισάγοντας αλλαγές αντίστοιχες με
τις γερμανικές της χάρτας «
Hartz IV».