Η οικονομική πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης ασκείται με βάση το στο Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2018-2021 που έχει ψηφισθεί από την ελληνική βουλή και σε απόλυτη συμφωνία με τους δανειστές.
Τα στοιχεία γενικής κυβέρνησης που δημοσιεύονται (Πίνακας 1), περιλαμβάνουν τις επικαιροποιημένες παρεμβάσεις (μέτρα) και τις εξισορροπητικές παρεμβάσεις (αντίμετρα) Πίνακας 2). Σημειώνεται ότι όσον αφορά τα μέτρα, περιλαμβάνονται κυρίως η μείωση των συντάξεων (με μειωτική επίπτωση στις
δαπάνες ύψους €2822 εκατ. το 2019), και η μείωση του αφορολογήτου (με αυξητική επίπτωση στα έσοδα ύψους €1920 εκατ. το 2020). Για τα επόμενα έτη στον Πίνακα 1 παρουσιάζεται σωρευτικά τα αποτελέσματα των επιμέρους παρεμβάσεων και των συνολικών παρεμβάσεων μέχρι το 2022.
δαπάνες ύψους €2822 εκατ. το 2019), και η μείωση του αφορολογήτου (με αυξητική επίπτωση στα έσοδα ύψους €1920 εκατ. το 2020). Για τα επόμενα έτη στον Πίνακα 1 παρουσιάζεται σωρευτικά τα αποτελέσματα των επιμέρους παρεμβάσεων και των συνολικών παρεμβάσεων μέχρι το 2022.
Πίνακας 1
Σε αντιστάθμισμα των μέτρων αυτών, προβλέπονται αντίμετρα (Πίνακας 2) που περιλαμβάνουν για το 2019 €2 δισ. περίπου σε αύξηση δαπανών (€1190 εκατ. σε παροχές κοινωνικής προστασίας, €300 εκατ. σε αύξηση δαπανών για υποδομές, €260 εκατ. σε επιδοτήσεις συμμετοχής ασφαλισμένων για συνταγογραφημένα φάρμακα), και για το 2020 €2 δισ. περίπου σε αύξηση εσόδων (€461 εκατ. λόγω μείωσης φορολογικού συντελεστή του Φόρου Εισοδήματος Νομικών Προσώπων από 29% σε 26%, €209 εκατ. λόγω μείωσης των συντελεστών ΕΝΦΙΑ, €877 εκατ. λόγω μείωσης του συντελεστή Φόρου Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων από 22% στο 20% στο κλιμάκιο μέχρι €20.000, και €368 εκατ. λόγω αναμόρφωσης της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης). Επίσης το ίδιο συμβαίνει και για τα επόμενα έτη όπως φαίνεται από τον Πίνακα 2.
Πίνακας 2
Με τα δεδομένα αυτά, και χωρίς την λήψη πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων, προκύπτουν πρωτογενή πλεονάσματα (πάντα με βάση το ΜΠΔΣ) ύψους €6,5 δισ. το 2018, €7,5 δισ. το 2019, €8,2 δισ. το 2020, €9,3 δισ. το 2021 και €11,0 δισ. το 2022.
Προκαλείται, επίσης, μια δημοσιονομική υπεραπόδοση (άνω δηλαδή των 3,5 π.μ. ΑΕΠ πρωτογενούς πλεονάσματος, που είναι ο στόχος της Συμφωνίας Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης) ύψους €107 εκατ. το 2018, €868 εκατ. το 2019, €1280 εκατ. το 2020, €2105 εκατ.
το 2021 και €3582 εκατ. το 2022. Η υπεραπόδοση αυτή σχεδιάζεται να επιστραφεί σταδιακά στην οικονομία χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη κατανομή, μέσω μείωσης φορολογικών βαρών, σωρευτικά κατά €700 εκατ. το 2019, €1135 το 2020, €1547
εκατ. το 2021 και €2286 εκατ. το 2022, και, αντιστοίχως, μέσω αύξησης κοινωνικών δαπανών σωρευτικά κατά €145 εκατ. το 2020, €558 εκατ. το 2021 και €1296 εκατ. το 2022.
το 2021 και €3582 εκατ. το 2022. Η υπεραπόδοση αυτή σχεδιάζεται να επιστραφεί σταδιακά στην οικονομία χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη κατανομή, μέσω μείωσης φορολογικών βαρών, σωρευτικά κατά €700 εκατ. το 2019, €1135 το 2020, €1547
εκατ. το 2021 και €2286 εκατ. το 2022, και, αντιστοίχως, μέσω αύξησης κοινωνικών δαπανών σωρευτικά κατά €145 εκατ. το 2020, €558 εκατ. το 2021 και €1296 εκατ. το 2022.
Όλοι οι παραπάνω υπολογισμοί βασίζονται, όπως είναι εύκολα κατανοητό , στις δύο κύριες παρεμβάσεις (μείωση συνταξιοδοτικής δαπάνης και μείωση αφορολογήτου) και στις εξισορροπητικές
παρεμβάσεις (αντίμετρα). Από τη στιγμή που η κυβέρνηση επιθυμεί τη μη εφαρμογή των κύριων παρεμβάσεων αυτό συμπαρασύρει και τα συμφωνηθέντα αντίμετρα, και επομένως (με την προϋπόθεση ότι αυτό θα συμβεί) χρειάζεται η εκ νέου «λογιστικοποίηση» όλων των μεγεθών του μεσοπρόθεσμου προγράμματος 2018-2021.
παρεμβάσεις (αντίμετρα). Από τη στιγμή που η κυβέρνηση επιθυμεί τη μη εφαρμογή των κύριων παρεμβάσεων αυτό συμπαρασύρει και τα συμφωνηθέντα αντίμετρα, και επομένως (με την προϋπόθεση ότι αυτό θα συμβεί) χρειάζεται η εκ νέου «λογιστικοποίηση» όλων των μεγεθών του μεσοπρόθεσμου προγράμματος 2018-2021.
Η κυβέρνηση, δια στόματος πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, υποστήριξε ότι χωρίς τη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης και τη μείωση του αφορολόγητου (;) ο δημοσιονομικός χώρος που δημιουργείται και
«αποτυπώνονται στο μεσοπρόθεσμο πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής που έχουν εγκρίνει οι δανειστές μας και έχει ψηφιστεί στο ελληνικό κοινοβούλιο: 3,5 δισ. ευρώ είναι, κατά το έλασσον, ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος από το 2019 μέχρι το 2022». Όμως αυτό δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια από τη στιγμή που όπως είπαμε ο συγκεκριμένος δημοσιονομικός χώρος δημιουργείται με βάση τους υπολογισμούς του ΜΠΔΣ που εμπεριέχει τόσο τις κύριες παρεμβάσεις όσο και τα αντίμετρα. Συνεπώς για να μπορέσουμε πραγματικά να εκτιμήσουμε τις εξελίξεις θα πρέπει να συνταχθεί ένα
νέο ΜΠΔΣ με τα νέα στοιχεία.
«αποτυπώνονται στο μεσοπρόθεσμο πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής που έχουν εγκρίνει οι δανειστές μας και έχει ψηφιστεί στο ελληνικό κοινοβούλιο: 3,5 δισ. ευρώ είναι, κατά το έλασσον, ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος από το 2019 μέχρι το 2022». Όμως αυτό δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια από τη στιγμή που όπως είπαμε ο συγκεκριμένος δημοσιονομικός χώρος δημιουργείται με βάση τους υπολογισμούς του ΜΠΔΣ που εμπεριέχει τόσο τις κύριες παρεμβάσεις όσο και τα αντίμετρα. Συνεπώς για να μπορέσουμε πραγματικά να εκτιμήσουμε τις εξελίξεις θα πρέπει να συνταχθεί ένα
νέο ΜΠΔΣ με τα νέα στοιχεία.
Δεν υπάρχει κανείς, θεωρώ, που δεν αναγνωρίζει την ανάγκη ελάφρυνσης του βάρους από εκείνα τα κοινωνικά υποκείμενα που έχουν υποστεί μεγάλες απώλειες και δύσκολα διάγουν το βίο τους.
Υπ’ αυτή την έννοια μέτρα που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση και συγχρόνως συνάδουν με τη μεγέθυνση του ΑΕΠ είναι καλοδεχούμενα. Όμως πρέπει να περιμένουμε τη συγκεκριμενοποίηση αυτών των μέτρων για ασφαλή συμπεράσματα.
Βεβαίως θα πρέπει να περιμένουμε πως θα καταλήξει η διαπραγμάτευση για το θέμα της συνταξιοδοτικής δαπάνης που δεν αναμένεται να κλείσει (θετικά ή αρνητικά) πριν τον προσεχή Νοέμβριο.
Υπ’ αυτή την έννοια μέτρα που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση και συγχρόνως συνάδουν με τη μεγέθυνση του ΑΕΠ είναι καλοδεχούμενα. Όμως πρέπει να περιμένουμε τη συγκεκριμενοποίηση αυτών των μέτρων για ασφαλή συμπεράσματα.
Βεβαίως θα πρέπει να περιμένουμε πως θα καταλήξει η διαπραγμάτευση για το θέμα της συνταξιοδοτικής δαπάνης που δεν αναμένεται να κλείσει (θετικά ή αρνητικά) πριν τον προσεχή Νοέμβριο.
