Στο άρθρο μου «Διένεξη Γερμανίας – ΔΝΤ για το ελληνικό δημόσιο χρέος Ή πώς επιλύονται οι διαφορετικές απόψεις», στο Παρόν της Κυριακής 04.06.2017 (http://www.paron.gr/v3/new.php?id=100436&colid=&catid=27&dt=2017-06-04)
είχα αναφερθεί στο πως θα επιλυθεί η διένεξη μεταξύ Γερμανίας και ΔΝΤ αναφορικά με το ελληνικό δημόσιο χρέος. Είχα υποστηρίξει ότι η διένεξη θα λήξει με έναν συμβιβασμό. Δεδομένου ότι όλοι οι συμβιβασμοί έχουν κάποιο νικητή , υποστήριζα ότι ο νικητής θα ήταν ο Σόιμπλε, με την έννοια ότι οι απόψεις του θα επικρατούσαν των αντιπάλων απόψεων.
είχα αναφερθεί στο πως θα επιλυθεί η διένεξη μεταξύ Γερμανίας και ΔΝΤ αναφορικά με το ελληνικό δημόσιο χρέος. Είχα υποστηρίξει ότι η διένεξη θα λήξει με έναν συμβιβασμό. Δεδομένου ότι όλοι οι συμβιβασμοί έχουν κάποιο νικητή , υποστήριζα ότι ο νικητής θα ήταν ο Σόιμπλε, με την έννοια ότι οι απόψεις του θα επικρατούσαν των αντιπάλων απόψεων.
Μετά την απόφαση του Eurogroup (15.06.2017) είμαστε πλέον σε θέση να το δείξουμε και συγκεκριμένα.
Το πλαίσιο της απόφασης για το ελληνικό δημόσιο χρέος επαναλαμβάνει σχεδόν επακριβώς όσα είχαν περιληφθεί στην απόφαση του Eurogroup (22.05.2016), σχετικά με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα με την προσθήκη δύο νέων σημείων. Πρόκειται για την συγκεκριμενοποίηση του ύψους του πρωτογενούς πλεονάσματος την περίοδο 2023-2060, και τον μηχανισμό προσαρμογής ρυθμού μεγέθυνσης –χρέους στα δάνεια του EFSF, όταν παρατηρούνται αποκλίσεις από τις ενσωματωμένες προβλέψεις για το ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας στην Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους σε σχέση με τις πραγματοποιούμενες.
Θα αναφερθούμε για αυτά στη συνέχεια.
Τώρα θα πρέπει να αναφερθούμε σε ορισμένα χαρακτηριστικά σημεία προς επίρρωση των λεγομένων μας. Συγκεκριμένα:
Όλα τα μεσοπρόθεσμα μέτρα θα εφαρμοσθούν μετά τη λήξη του παρόντος προγράμματος , την επιτυχή κατάληξή του και αν κριθούν αναγκαία («…At the end of the programme , conditional upon its successful implementation and to the extent necessary…» . Δηλαδή διατηρείται η ενδεχομενικότητα
εφαρμογής των μεσοπρόθεσμων μέτρων , θα αποφασίσει το Eurogroup για αυτό, όπως ακριβώς σημειωνόταν και στην απόφαση του Eurogroup (22.05.2016) με την γνωστή έκφραση «..αν χρειαστεί..» την οποία ο Υπουργός Τσακαλώτος επιθυμούσε να την διαγράψει στη νέα απόφαση. Η μικρή αυτή φράση , δίνει απόλυτη δύναμη στον Σόϊμπλε , να επιχειρηματολογεί ακόμη και σήμερα ότι για πολλά έτη το ελληνικό χρέος δεν χρειάζεται αναδιάρθρωση.
Τα πρωτογενή πλεονάσματα την περίοδο 2023-2060, θα είναι μεγαλύτερα ή ίσα με 2,0% , πάντως πλησιέστερα προς το 2,0% του ΑΕΠ ( «…with a primary surplus of equal to or above but close to 2,0% of GDP»). Και εδώ η άποψη Σόϊμπλε –ESM επικράτησε της αντίστοιχης του ΔΝΤ το οποίο υποστήριζε πρωτογενή πλεονάσματα 1,5% . Είναι γνωστόν ότι η πρόταση Σόϊμπλε –ESM υποστήριζε πρωτογενή πλεονάσματα περίπου στο 2,3% του ΑΕΠ.
Η δυνατότητα χρονικής επέκτασης των δανείων του EFSF (130,9 δις ευρώ) ανήκει στο Eurogroup , το οποίο μπορεί να την επεκτείνει από 0 έως 15 έτη (όχι δεκαπέντε έτη) με πάσα επιφύλαξη ως προς την τελική Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους («..The Eurogroup stands ready to implement, without prejudice to the final DSA…»). Επίσης το Eurogroup μπορεί να προβεί σε χρονική μεταφορά της πληρωμής των τόκων ή των χρεολυσίων. Το ΔΝΤ αντιθέτως υποδεικνύει πολύ μεγαλύτερη χρονική επέκταση της λήξης των δανείων και μάλιστα από τώρα και χωρίς ενδεχομενικότητα. –
Και στις δύο αποφάσεις αναφέρεται ότι οι Συνολικές Χρηματοοικονομικές Ανάγκες (GFN), δεν θα υπερβαίνουν μεσοπρόθεσμα το 15,0% του ΑΕΠ και μακροπρόθεσμα αντίστοιχα το 20,0% με τη σημείωση ότι αυτό θα γίνει όταν το ελληνικό δημόσιο χρέος θα σταθεροποιηθεί. Με απλά λόγια , όσο το χρέος θα σταθεροποιείται η Ελλάδα θα αποπληρώνει περισσότερο χρέος. Τώρα υπάρχει ένα θετικό στοιχείο που αναφέρεται στην ίδρυση της Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, κάτι που μέχρι τώρα οι δανειστές δεν το επέτρεπαν και οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν το διεκδικούσαν.
Τώρα θα πρέπει να αναφερθούμε σε ορισμένα χαρακτηριστικά σημεία προς επίρρωση των λεγομένων μας. Συγκεκριμένα:
Όλα τα μεσοπρόθεσμα μέτρα θα εφαρμοσθούν μετά τη λήξη του παρόντος προγράμματος , την επιτυχή κατάληξή του και αν κριθούν αναγκαία («…At the end of the programme , conditional upon its successful implementation and to the extent necessary…» . Δηλαδή διατηρείται η ενδεχομενικότητα
εφαρμογής των μεσοπρόθεσμων μέτρων , θα αποφασίσει το Eurogroup για αυτό, όπως ακριβώς σημειωνόταν και στην απόφαση του Eurogroup (22.05.2016) με την γνωστή έκφραση «..αν χρειαστεί..» την οποία ο Υπουργός Τσακαλώτος επιθυμούσε να την διαγράψει στη νέα απόφαση. Η μικρή αυτή φράση , δίνει απόλυτη δύναμη στον Σόϊμπλε , να επιχειρηματολογεί ακόμη και σήμερα ότι για πολλά έτη το ελληνικό χρέος δεν χρειάζεται αναδιάρθρωση.
Τα πρωτογενή πλεονάσματα την περίοδο 2023-2060, θα είναι μεγαλύτερα ή ίσα με 2,0% , πάντως πλησιέστερα προς το 2,0% του ΑΕΠ ( «…with a primary surplus of equal to or above but close to 2,0% of GDP»). Και εδώ η άποψη Σόϊμπλε –ESM επικράτησε της αντίστοιχης του ΔΝΤ το οποίο υποστήριζε πρωτογενή πλεονάσματα 1,5% . Είναι γνωστόν ότι η πρόταση Σόϊμπλε –ESM υποστήριζε πρωτογενή πλεονάσματα περίπου στο 2,3% του ΑΕΠ.
Η δυνατότητα χρονικής επέκτασης των δανείων του EFSF (130,9 δις ευρώ) ανήκει στο Eurogroup , το οποίο μπορεί να την επεκτείνει από 0 έως 15 έτη (όχι δεκαπέντε έτη) με πάσα επιφύλαξη ως προς την τελική Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους («..The Eurogroup stands ready to implement, without prejudice to the final DSA…»). Επίσης το Eurogroup μπορεί να προβεί σε χρονική μεταφορά της πληρωμής των τόκων ή των χρεολυσίων. Το ΔΝΤ αντιθέτως υποδεικνύει πολύ μεγαλύτερη χρονική επέκταση της λήξης των δανείων και μάλιστα από τώρα και χωρίς ενδεχομενικότητα. –
Και στις δύο αποφάσεις αναφέρεται ότι οι Συνολικές Χρηματοοικονομικές Ανάγκες (GFN), δεν θα υπερβαίνουν μεσοπρόθεσμα το 15,0% του ΑΕΠ και μακροπρόθεσμα αντίστοιχα το 20,0% με τη σημείωση ότι αυτό θα γίνει όταν το ελληνικό δημόσιο χρέος θα σταθεροποιηθεί. Με απλά λόγια , όσο το χρέος θα σταθεροποιείται η Ελλάδα θα αποπληρώνει περισσότερο χρέος. Τώρα υπάρχει ένα θετικό στοιχείο που αναφέρεται στην ίδρυση της Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, κάτι που μέχρι τώρα οι δανειστές δεν το επέτρεπαν και οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν το διεκδικούσαν.
Τελειώνω με τον μηχανισμό προσαρμογής ρυθμού μεγέθυνσης –χρέους στα δάνεια του EFSF, όταν παρατηρούνται αποκλίσεις από τις ενσωματωμένες προβλέψεις για το ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας στην Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους σε σχέση με τις πραγματοποιούμενες. Τον οποίο η Κυβέρνηση
προβάλλει ως την μεγαλύτερη επιτυχία της απόφασης του Eurogroup. Πρόκειται , ως γνωστό, για
μια παρέμβαση της γνωστής γαλλικής διπλωματίας , προκειμένου να φέρει πιο κοντά τις απόψεις του Σόϊμπλε και του ΔΝΤ, οι οποίες απέκλιναν στις εκτιμήσεις για τους μελλοντικούς ρυθμούς μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας. Κατ’ αρχάς πρέπει να περιμένουμε να δούμε τα τεχνικά χαρακτηριστικά του μηχανισμού. Αυτό σημαίνει, αυτή που θα τοποθετήσουν το πλαίσιο από ποια οπτική γωνιά θα το δούνε. Των δανειστών ή της δανειζόμενης χώρας. Εξηγούμε: για να έχουμε προσαρμογή του πραγματοποιημένου ρυθμού μεγέθυνσης του ΑΕΠ στον αντίστοιχο ρυθμό μεγέθυνσης που βρίσκεται ενσωματωμένος στις προβλέψεις της Ανάλυσης Βιωσιμότητας του Χρέους . Αν ο ενσωματωμένος ρυθμός μεγέθυνσης είναι χαμηλός (σήμερα ομιλούμε για 1,0-1,3% του ΑΕΠ) υπάρχει το ενδεχόμενο ο μηχανισμός αντί να προστατεύει την δανειζόμενη χώρα ,να την εξαναγκάζει να πληρώνει παραπάνω λόγω του υψηλότερου ρυθμού μεγέθυνσης που θα παρουσιάσει. Διότι, πρέπει να σημειώσουμε στο σημείο αυτό, ότι , ο μηχανισμός μάλλον θα πρέπει να λειτουργεί και προς τις δύο κατευθύνσεις : υψηλότερος ρυθμός μεγέθυνσης από τον προβλεπόμενο υψηλότερες καταβολές, χαμηλότερος ρυθμός μεγέθυνσης χαμηλότερες καταβολές. Επίσης όλα αυτά θα μπορούν να συμβούν με την προϋπόθεση ότι
οι συνολικές χρηματοοικονομικές ανάγκες της Ελλάδα θα ορίζονται από το 15,0% μεσοπρόθεσμα και από 20,0% μακροπρόθεσμα όπως έχουμε αναφέρει παραπάνω. Βεβαίως το μέρος των πληρωμών που δεν θα καταβληθεί κάποιο έτος θα μεταφέρεται στο τέλος του προγράμματος . Αντίστοιχα στην περίπτωση που θα πρέπει να καταβληθεί μεγαλύτερο ποσό από το υπολογισθέν, θα πρέπει φυσιολογικά να αφαιρείται από το τέλος του προγράμματος. Όπως καταλαβαίνεται το πρόβλημα είναιπολύπλοκο. Όμως θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι ρήσεις που ακούγονται ότι θα πληρώνουμε όταν έχουμε αποτελούν απλά χυδαιότητες πολιτικές. Προσωπικά , έχω πολλούς ενδοιασμούς , αν ο συγκεκριμένος μηχανισμός θα ωφελήσει την χώρα. Επίσης όλη αυτή η συζήτηση για την επιτάχυνση των αναπτυξιακών διαδικασιών και με τη σύμφωνη γνώμη του Σόϊμπλε με κάνει σκεπτικό για τομ μηχανισμό προσαρμογής.
προβάλλει ως την μεγαλύτερη επιτυχία της απόφασης του Eurogroup. Πρόκειται , ως γνωστό, για
μια παρέμβαση της γνωστής γαλλικής διπλωματίας , προκειμένου να φέρει πιο κοντά τις απόψεις του Σόϊμπλε και του ΔΝΤ, οι οποίες απέκλιναν στις εκτιμήσεις για τους μελλοντικούς ρυθμούς μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας. Κατ’ αρχάς πρέπει να περιμένουμε να δούμε τα τεχνικά χαρακτηριστικά του μηχανισμού. Αυτό σημαίνει, αυτή που θα τοποθετήσουν το πλαίσιο από ποια οπτική γωνιά θα το δούνε. Των δανειστών ή της δανειζόμενης χώρας. Εξηγούμε: για να έχουμε προσαρμογή του πραγματοποιημένου ρυθμού μεγέθυνσης του ΑΕΠ στον αντίστοιχο ρυθμό μεγέθυνσης που βρίσκεται ενσωματωμένος στις προβλέψεις της Ανάλυσης Βιωσιμότητας του Χρέους . Αν ο ενσωματωμένος ρυθμός μεγέθυνσης είναι χαμηλός (σήμερα ομιλούμε για 1,0-1,3% του ΑΕΠ) υπάρχει το ενδεχόμενο ο μηχανισμός αντί να προστατεύει την δανειζόμενη χώρα ,να την εξαναγκάζει να πληρώνει παραπάνω λόγω του υψηλότερου ρυθμού μεγέθυνσης που θα παρουσιάσει. Διότι, πρέπει να σημειώσουμε στο σημείο αυτό, ότι , ο μηχανισμός μάλλον θα πρέπει να λειτουργεί και προς τις δύο κατευθύνσεις : υψηλότερος ρυθμός μεγέθυνσης από τον προβλεπόμενο υψηλότερες καταβολές, χαμηλότερος ρυθμός μεγέθυνσης χαμηλότερες καταβολές. Επίσης όλα αυτά θα μπορούν να συμβούν με την προϋπόθεση ότι
οι συνολικές χρηματοοικονομικές ανάγκες της Ελλάδα θα ορίζονται από το 15,0% μεσοπρόθεσμα και από 20,0% μακροπρόθεσμα όπως έχουμε αναφέρει παραπάνω. Βεβαίως το μέρος των πληρωμών που δεν θα καταβληθεί κάποιο έτος θα μεταφέρεται στο τέλος του προγράμματος . Αντίστοιχα στην περίπτωση που θα πρέπει να καταβληθεί μεγαλύτερο ποσό από το υπολογισθέν, θα πρέπει φυσιολογικά να αφαιρείται από το τέλος του προγράμματος. Όπως καταλαβαίνεται το πρόβλημα είναιπολύπλοκο. Όμως θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι ρήσεις που ακούγονται ότι θα πληρώνουμε όταν έχουμε αποτελούν απλά χυδαιότητες πολιτικές. Προσωπικά , έχω πολλούς ενδοιασμούς , αν ο συγκεκριμένος μηχανισμός θα ωφελήσει την χώρα. Επίσης όλη αυτή η συζήτηση για την επιτάχυνση των αναπτυξιακών διαδικασιών και με τη σύμφωνη γνώμη του Σόϊμπλε με κάνει σκεπτικό για τομ μηχανισμό προσαρμογής.
Μετά από όσα ανέφερα νομίζω ότι έχει απαντηθεί το ερώτημα του τίτλου εμμέσως αλλά με σαφήνεια : πουθενά δεν ανέφερα κάποια κίνηση της ελληνικής κυβέρνησης. Άλλωστε ποτέ δεν μάθαμε τι ζητούσε η
ελληνική κυβέρνηση σε αυτή τη συζήτηση για το ελληνικό δημόσιο χρέος.
ελληνική κυβέρνηση σε αυτή τη συζήτηση για το ελληνικό δημόσιο χρέος.
