Το 2014
αναμένεται, σύμφωνα με την τρόικα, να
είναι το πρώτο έτος θετικών ρυθμών ανάπτυξης μετά από συνολική ύφεση 25,5% τα
προηγούμενα έξι έτη (2008-2013). Σύμφωνα με το υπουργείο οικονομικών αλλά και
την ΤτΕ ,η ανάπτυξη θα στηριχθεί σε άνοδο των επιχειρηματικών επενδύσεων και στις
εξαγωγές και θα σημειωθεί παρά την αναμενόμενη συνέχιση της υποχώρησης της κατανάλωσης
(ιδιωτικής και δημόσιας). Με τον τρόπο αυτό μαζί με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα επιταχύνει τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης της ελληνικής
οικονομίας με στόχο τη μεταφορά επενδυτικών πόρων και θέσεων εργασίας προς
τομείς διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, την αλλαγή δηλαδή του
αναπτυξιακού προτύπου. Σε τι συνίσταται λοιπόν το νέο αναπτυξιακό πρότυπο της
ελληνικής οικονομίας : στην μεταφορά επενδυτικών πόρων και θέσεων εργασίας προς τομείς διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και
υπηρεσιών. Μέχρι σήμερα διαπιστώνεται ότι αυτή η προσπάθεια έχει αρχίσει να
αποδίδει καρπούς ; Διαπιστώνεται
αναδιάρθρωση της παραγωγής προς αυτή την επιθυμητή κατεύθυνση; Νομίζω πως όχι.
Κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι η αναδιάρθρωση της οικονομίας έχει κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση.
αναμένεται, σύμφωνα με την τρόικα, να
είναι το πρώτο έτος θετικών ρυθμών ανάπτυξης μετά από συνολική ύφεση 25,5% τα
προηγούμενα έξι έτη (2008-2013). Σύμφωνα με το υπουργείο οικονομικών αλλά και
την ΤτΕ ,η ανάπτυξη θα στηριχθεί σε άνοδο των επιχειρηματικών επενδύσεων και στις
εξαγωγές και θα σημειωθεί παρά την αναμενόμενη συνέχιση της υποχώρησης της κατανάλωσης
(ιδιωτικής και δημόσιας). Με τον τρόπο αυτό μαζί με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα επιταχύνει τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης της ελληνικής
οικονομίας με στόχο τη μεταφορά επενδυτικών πόρων και θέσεων εργασίας προς
τομείς διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, την αλλαγή δηλαδή του
αναπτυξιακού προτύπου. Σε τι συνίσταται λοιπόν το νέο αναπτυξιακό πρότυπο της
ελληνικής οικονομίας : στην μεταφορά επενδυτικών πόρων και θέσεων εργασίας προς τομείς διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και
υπηρεσιών. Μέχρι σήμερα διαπιστώνεται ότι αυτή η προσπάθεια έχει αρχίσει να
αποδίδει καρπούς ; Διαπιστώνεται
αναδιάρθρωση της παραγωγής προς αυτή την επιθυμητή κατεύθυνση; Νομίζω πως όχι.
Κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι η αναδιάρθρωση της οικονομίας έχει κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση.
Η προσεκτική
άποψη της ΤτΕ , ότι η αναδιάρθρωση της οικονομίας από την πλευρά της προσφοράς
προχωρεί με αργούς ρυθμούς είναι απολύτως έωλη. Η παρατηρούμενη αύξηση της αξίας
των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών ως
ποσοστό του ΑΕΠ από 21,5% το 2010 σε 28,8% το 2013 οφείλεται αποκλειστικά στη ραγδαία πτώση του
ΑΕΠ.
άποψη της ΤτΕ , ότι η αναδιάρθρωση της οικονομίας από την πλευρά της προσφοράς
προχωρεί με αργούς ρυθμούς είναι απολύτως έωλη. Η παρατηρούμενη αύξηση της αξίας
των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών ως
ποσοστό του ΑΕΠ από 21,5% το 2010 σε 28,8% το 2013 οφείλεται αποκλειστικά στη ραγδαία πτώση του
ΑΕΠ.
Το απόλυτο ύψος των ελληνικών εξαγωγών ( αγαθών και
υπηρεσιών), 53,6δις ευρώ το 2013, δεν
έχει φθάσει ούτε στο αντίστοιχο ύψος του 2008: 56,3 δις ευρώ, και δεν συνοδεύεται
από καμία ουσιαστική ή τυπική αναδιάρθρωση της ελληνικής παραγωγής. Μάλιστα
αν από τις εξαγωγές αφαιρεθεί το τμήμα που αφορά στις εξαγωγές καυσίμων τότε τα
δεδομένα χειροτερεύουν. Το ότι οι παρατηρούμενες
σχετικές τιμές δημιουργούν κίνητρα για τη μετακίνηση πόρων από την παραγωγή μη
διεθνών εμπορεύσιμων αγαθών, προς την παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών
συνιστά τη μία πλευρά του ψαλιδιού το οποίο για να κόψει χρειάζεται και την
άλλη λεπίδα , δηλαδή τη ζήτηση. Η τελευταία εξαρτάται από το τι παράγεις αλλά
και από τις απαιτήσεις των υπολοίπων
οικονομιών. Δεν αρκεί να παράγεις τα ίδια προϊόντα φθηνότερα διότι η ζήτηση των
συγκεκριμένων προϊόντων έχει όριο. Η παλαιά θεωρία του Say ότι η προσφορά δημιουργεί εν πολλοίς τη ζήτηση είναι εξίσου έωλη όπως
όλα τα οικονομικά της προσφοράς τα οποία συνεχίζουν ,παρά τα θεωρητικά και
εμπειρικά αδιέξοδά τους, να τυραννούν
την παγκόσμια οικονομία.
υπηρεσιών), 53,6δις ευρώ το 2013, δεν
έχει φθάσει ούτε στο αντίστοιχο ύψος του 2008: 56,3 δις ευρώ, και δεν συνοδεύεται
από καμία ουσιαστική ή τυπική αναδιάρθρωση της ελληνικής παραγωγής. Μάλιστα
αν από τις εξαγωγές αφαιρεθεί το τμήμα που αφορά στις εξαγωγές καυσίμων τότε τα
δεδομένα χειροτερεύουν. Το ότι οι παρατηρούμενες
σχετικές τιμές δημιουργούν κίνητρα για τη μετακίνηση πόρων από την παραγωγή μη
διεθνών εμπορεύσιμων αγαθών, προς την παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών
συνιστά τη μία πλευρά του ψαλιδιού το οποίο για να κόψει χρειάζεται και την
άλλη λεπίδα , δηλαδή τη ζήτηση. Η τελευταία εξαρτάται από το τι παράγεις αλλά
και από τις απαιτήσεις των υπολοίπων
οικονομιών. Δεν αρκεί να παράγεις τα ίδια προϊόντα φθηνότερα διότι η ζήτηση των
συγκεκριμένων προϊόντων έχει όριο. Η παλαιά θεωρία του Say ότι η προσφορά δημιουργεί εν πολλοίς τη ζήτηση είναι εξίσου έωλη όπως
όλα τα οικονομικά της προσφοράς τα οποία συνεχίζουν ,παρά τα θεωρητικά και
εμπειρικά αδιέξοδά τους, να τυραννούν
την παγκόσμια οικονομία.
Χρειάζεται η
επέκταση σε καινοτόμα προϊόντα , σύγχρονης τεχνολογίας η οποία μπορεί να
παρασχεθεί κυρίως μέσω των πολυεθνικών επιχειρήσεων και των ΑΞΕ τις οποίες
επιχειρούν σε κάθε χώρα. Μάλιστα ο
κύριος όγκος των ΑΞΕ πραγματοποιείται μεταξύ των αναπτυγμένων χωρών. Η Ελλάδα πρέπει άμεσα να
αντιμετωπίσει την σημαντική υστέρηση στις επενδύσεις σε έρευνα και τεχνολογική
ανάπτυξη, που είναι μόλις 0,7% του ΑΕΠ, ενώ είναι 2% στην ΕΕ και 2,7% στις ΗΠΑ.
Συνολικά, οι επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη (R&D), λογισμικό, ανώτερη
και ανώτατη εκπαίδευση, ως ποσοστό του ΑΕΠ υπολείπονται σημαντικά του μέσου
όρου της ΕΕ. Η σημασία του γεγονότος αυτού είναι μεγάλη, γιατί ο βαθμός διάδοσης των νέων τεχνολογιών
αποτελεί μέσο εκσυγχρονισμού της οικονομίας .Οι χώρες όπου κατευθύνονται οι ΑΞΕ με ενσωματωμένη υψηλή τεχνολογία δεν
είναι χαμηλού εργατικού κόστους, αλλά υψηλής παραγωγικότητας και συνήθως υψηλής
ποιότητας ανθρωπίνου κεφαλαίου. Δυστυχώς στην Ελλάδα
οι ΑΞΕ αποτελούν δυσεύρετο είδος τα τελευταία σαράντα έτη. Δηλαδή πρόκειται για μια μεγάλη ιστορική περίοδο η οποία αφήνει εμφανώς τα
ίχνη της αμφιβολίας και για τις μελλοντικές εξελίξεις . Δεν είναι τυχαίο το ότι
η ΤτΕ υπογραμμίζει, με εύσχημο τρόπο, ότι μια βασική αβεβαιότητα σχετικά με τις εξελίξεις
το 2014 αποτελεί «η υλοποίηση των προθέσεων των πολυεθνικών επιχειρήσεων για παραγωγικές
επενδύσεις στην Ελλάδα». Δηλαδή τίποτε δεν είναι βέβαιο σχετικά με νέες ΑΞΕ
στην ελληνική οικονομία το 2014.
επέκταση σε καινοτόμα προϊόντα , σύγχρονης τεχνολογίας η οποία μπορεί να
παρασχεθεί κυρίως μέσω των πολυεθνικών επιχειρήσεων και των ΑΞΕ τις οποίες
επιχειρούν σε κάθε χώρα. Μάλιστα ο
κύριος όγκος των ΑΞΕ πραγματοποιείται μεταξύ των αναπτυγμένων χωρών. Η Ελλάδα πρέπει άμεσα να
αντιμετωπίσει την σημαντική υστέρηση στις επενδύσεις σε έρευνα και τεχνολογική
ανάπτυξη, που είναι μόλις 0,7% του ΑΕΠ, ενώ είναι 2% στην ΕΕ και 2,7% στις ΗΠΑ.
Συνολικά, οι επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη (R&D), λογισμικό, ανώτερη
και ανώτατη εκπαίδευση, ως ποσοστό του ΑΕΠ υπολείπονται σημαντικά του μέσου
όρου της ΕΕ. Η σημασία του γεγονότος αυτού είναι μεγάλη, γιατί ο βαθμός διάδοσης των νέων τεχνολογιών
αποτελεί μέσο εκσυγχρονισμού της οικονομίας .Οι χώρες όπου κατευθύνονται οι ΑΞΕ με ενσωματωμένη υψηλή τεχνολογία δεν
είναι χαμηλού εργατικού κόστους, αλλά υψηλής παραγωγικότητας και συνήθως υψηλής
ποιότητας ανθρωπίνου κεφαλαίου. Δυστυχώς στην Ελλάδα
οι ΑΞΕ αποτελούν δυσεύρετο είδος τα τελευταία σαράντα έτη. Δηλαδή πρόκειται για μια μεγάλη ιστορική περίοδο η οποία αφήνει εμφανώς τα
ίχνη της αμφιβολίας και για τις μελλοντικές εξελίξεις . Δεν είναι τυχαίο το ότι
η ΤτΕ υπογραμμίζει, με εύσχημο τρόπο, ότι μια βασική αβεβαιότητα σχετικά με τις εξελίξεις
το 2014 αποτελεί «η υλοποίηση των προθέσεων των πολυεθνικών επιχειρήσεων για παραγωγικές
επενδύσεις στην Ελλάδα». Δηλαδή τίποτε δεν είναι βέβαιο σχετικά με νέες ΑΞΕ
στην ελληνική οικονομία το 2014.
Σχετικά με τον άλλο παράγοντα από
τον οποίο αναμένεται η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας , τις επενδύσεις ,σύμφωνα τα
στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2013 ο Ακαθάριστος
Σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου (ΑΣΠΚ) ανήλθε
περίπου στα 20,0 δις ευρώ έναντι 56,0 δις ευρώ το 2008. Το 2014 σύμφωνα με τον προϋπολογισμό προβλέπεται να
ανακάμψουν και να ανέλθουν σε 21,0 δις ευρώ. Βεβαίως η παραπάνω εκτίμηση δεν είναι
βέβαιον ότι θα επιβεβαιωθεί διότι έχουμε τις σχετικές εκτιμήσεις για το
συγκεκριμένο μέγεθος , όλα τα προηγούμενα έτη να έχουν παρουσιάσει μεγάλες
αποκλίσεις από την πραγματική τους συμπεριφορά. Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από
το μισό ύψος του ΑΣΠΚ, περίπου τα 3/4 ,αποτελείται
από τις δημόσιες επενδύσεις (6,4 δις ευρώ) ,από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ (7,5 Δις ευρώ)
, έργα ΟΤΑ (400 εκ ευρώ). Δηλαδή δεν
διακρίνεται μεταστροφή των επενδύσεων προς τους εξωστρεφείς τομείς της οικονομίας
.
τον οποίο αναμένεται η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας , τις επενδύσεις ,σύμφωνα τα
στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2013 ο Ακαθάριστος
Σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου (ΑΣΠΚ) ανήλθε
περίπου στα 20,0 δις ευρώ έναντι 56,0 δις ευρώ το 2008. Το 2014 σύμφωνα με τον προϋπολογισμό προβλέπεται να
ανακάμψουν και να ανέλθουν σε 21,0 δις ευρώ. Βεβαίως η παραπάνω εκτίμηση δεν είναι
βέβαιον ότι θα επιβεβαιωθεί διότι έχουμε τις σχετικές εκτιμήσεις για το
συγκεκριμένο μέγεθος , όλα τα προηγούμενα έτη να έχουν παρουσιάσει μεγάλες
αποκλίσεις από την πραγματική τους συμπεριφορά. Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από
το μισό ύψος του ΑΣΠΚ, περίπου τα 3/4 ,αποτελείται
από τις δημόσιες επενδύσεις (6,4 δις ευρώ) ,από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ (7,5 Δις ευρώ)
, έργα ΟΤΑ (400 εκ ευρώ). Δηλαδή δεν
διακρίνεται μεταστροφή των επενδύσεων προς τους εξωστρεφείς τομείς της οικονομίας
.
