Η ελληνική οικονομία σφαδάζει κυριολεκτικά από τα
αλλεπάλληλα χτυπήματα που έχει δεχθεί από το ανορθόδοξο και λανθασμένο τρόπο με
τον οποίο επιχειρείται η λεγόμενη «διάσωση – προσαρμογή» της εκ μέρους των
εταίρων – δανειστών. Μετά από 45 μήνες
σκληρής και βίαιης δημοσιονομικής
προσαρμογής , δεδομένου ότι τυπικά το
πρόγραμμα τελειώνει το 2014 , αλλά
κυρίως για λόγους οι οποίοι άπτονται των πολιτικών εξελίξεων λόγω των
επικείμενων ευρωεκλογών και
περιφερειακών εκλογών, τίθεται εκ νέου με εμφανή ένταση το ζήτημα της
αναδιαπραγμάτευσης του προγράμματος με στόχο την χαλάρωση των στόχων του την μερική ή ολική αντικατάσταση του με ένα «πρόγραμμα
παραγωγικής αναδιάρθρωσης της χώρας».
αλλεπάλληλα χτυπήματα που έχει δεχθεί από το ανορθόδοξο και λανθασμένο τρόπο με
τον οποίο επιχειρείται η λεγόμενη «διάσωση – προσαρμογή» της εκ μέρους των
εταίρων – δανειστών. Μετά από 45 μήνες
σκληρής και βίαιης δημοσιονομικής
προσαρμογής , δεδομένου ότι τυπικά το
πρόγραμμα τελειώνει το 2014 , αλλά
κυρίως για λόγους οι οποίοι άπτονται των πολιτικών εξελίξεων λόγω των
επικείμενων ευρωεκλογών και
περιφερειακών εκλογών, τίθεται εκ νέου με εμφανή ένταση το ζήτημα της
αναδιαπραγμάτευσης του προγράμματος με στόχο την χαλάρωση των στόχων του την μερική ή ολική αντικατάσταση του με ένα «πρόγραμμα
παραγωγικής αναδιάρθρωσης της χώρας».
Το ερώτημα που ανακύπτει είναι αν υπάρχουν επιχειρήματα στη φαρέτρα των
ελληνικών πολιτικών δυνάμεων τα οποία τιθέμενα στο τραπέζι της όποιας
διαπραγμάτευσης μπορούν να πείσουν ή να εξαναγκάσουν την άλλη πλευρά να
αποδεχτούν μια νέα συμφωνία.
ελληνικών πολιτικών δυνάμεων τα οποία τιθέμενα στο τραπέζι της όποιας
διαπραγμάτευσης μπορούν να πείσουν ή να εξαναγκάσουν την άλλη πλευρά να
αποδεχτούν μια νέα συμφωνία.
Η απάντηση είναι
χωρίς ενδοιασμούς καταφατική.
χωρίς ενδοιασμούς καταφατική.
Τα επιχειρήματα θα μπορούσαν να ομαδοποιηθούν ως εξής.
Α. Επιχειρήματα τα οποία συνδέονται με τις εσωτερικές
ανεπάρκειες του επιβληθέντος προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Ομιλώ για λανθασμένες βασικές προκείμενες ,
και όχι για δευτερευούσης σημασίας λάθη, πάνω στις οποίες ουσιαστικά
στηρίζεται το όλον πρόγραμμα .Συγκεκριμένα
:
ανεπάρκειες του επιβληθέντος προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Ομιλώ για λανθασμένες βασικές προκείμενες ,
και όχι για δευτερευούσης σημασίας λάθη, πάνω στις οποίες ουσιαστικά
στηρίζεται το όλον πρόγραμμα .Συγκεκριμένα
:
– Η ακλόνητη
πεποίθηση ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδος ήταν διαχειρίσιμο. Η επιχειρηθείσα απομείωσης
που οι ίδιοι επιχείρησαν το 2012, αποδεικνύει περίτρανα ότι η βασικότερη προκείμενη του προγράμματος ήταν εξ αρχής λανθασμένη. Σημειώνω ότι ο
χρόνος που επιχειρείται οποιαδήποτε διόρθωση του προγράμματος ,
αφενός δεν σημαίνει οπωσδήποτε επιτυχή διόρθωση και αφετέρου προκαλεί πολύ
μεγαλύτερο κόστος ευκαιρίας στην
οικονομία. Ακριβώς ότι συνέβη στην ελληνική οικονομία. Η μη βιωσιμότητα του
ελληνικού δημοσίου χρέους είναι πλέον αποδεκτή από όλους . Ακόμη και από αυτούς
δεν το παραδέχονται δημοσίως.
πεποίθηση ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδος ήταν διαχειρίσιμο. Η επιχειρηθείσα απομείωσης
που οι ίδιοι επιχείρησαν το 2012, αποδεικνύει περίτρανα ότι η βασικότερη προκείμενη του προγράμματος ήταν εξ αρχής λανθασμένη. Σημειώνω ότι ο
χρόνος που επιχειρείται οποιαδήποτε διόρθωση του προγράμματος ,
αφενός δεν σημαίνει οπωσδήποτε επιτυχή διόρθωση και αφετέρου προκαλεί πολύ
μεγαλύτερο κόστος ευκαιρίας στην
οικονομία. Ακριβώς ότι συνέβη στην ελληνική οικονομία. Η μη βιωσιμότητα του
ελληνικού δημοσίου χρέους είναι πλέον αποδεκτή από όλους . Ακόμη και από αυτούς
δεν το παραδέχονται δημοσίως.
– Τα εντελώς έξω από κάθε λογική υπολογισθέντα έσοδα από
αποκρατικοποιήσεις ύψους 50 δις ευρώ. Σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς , αν πωληθεί ότι είχε υπολογισθεί
το ύψος των εσόδων μετά βίας μπορεί να αγγίξει τα 9-10 δις ευρώ. Το λάθος αυτό
συνδέεται με τους υπολογισμούς για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους , αλλά
και με την μεγάλη ύφεση της ελληνικής οικονομίας οι οποία σωρευτικά θα αγγίξει
την περίοδο 2010-2013 , το – 22,4% . Αν
προστεθεί και η ύφεση της περιόδου 2008-2009, -3,3%, η συνολική ύφεση της εξαετίας ανέρχεται στο
-25,7%. Τούτο διότι δεν επιβεβαιώθηκε η εξαρτώμενη πρόβλεψη από τις ιδιωτικοποιήσεις
, για πολλαπλάσιες εισροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων οι οποίες θα έσπρωχναν την
οικονομία ,στην ανάπτυξη.
αποκρατικοποιήσεις ύψους 50 δις ευρώ. Σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς , αν πωληθεί ότι είχε υπολογισθεί
το ύψος των εσόδων μετά βίας μπορεί να αγγίξει τα 9-10 δις ευρώ. Το λάθος αυτό
συνδέεται με τους υπολογισμούς για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους , αλλά
και με την μεγάλη ύφεση της ελληνικής οικονομίας οι οποία σωρευτικά θα αγγίξει
την περίοδο 2010-2013 , το – 22,4% . Αν
προστεθεί και η ύφεση της περιόδου 2008-2009, -3,3%, η συνολική ύφεση της εξαετίας ανέρχεται στο
-25,7%. Τούτο διότι δεν επιβεβαιώθηκε η εξαρτώμενη πρόβλεψη από τις ιδιωτικοποιήσεις
, για πολλαπλάσιες εισροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων οι οποίες θα έσπρωχναν την
οικονομία ,στην ανάπτυξη.
– Το περιορισμένο
χρονικό διάστημα εφαρμογής του προγράμματος. Τα τρία χρόνια ήταν απίστευτα μικρό χρονικό διάστημα , πρωτοφανές στην οικονομική
ιστορία για μια τέτοιου μεγέθους δημοσιονομική προσαρμογή. Προς επίρρωση των
παραπάνω οι ίδιοι επιμήκυναν το πρόγραμμα. Τώρα συζητούν νέα επιμήκυνση.
χρονικό διάστημα εφαρμογής του προγράμματος. Τα τρία χρόνια ήταν απίστευτα μικρό χρονικό διάστημα , πρωτοφανές στην οικονομική
ιστορία για μια τέτοιου μεγέθους δημοσιονομική προσαρμογή. Προς επίρρωση των
παραπάνω οι ίδιοι επιμήκυναν το πρόγραμμα. Τώρα συζητούν νέα επιμήκυνση.
– Οι λανθασμένοι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν
κατά δήλωση του ΔΝΤ.
κατά δήλωση του ΔΝΤ.
– Η κατά μέτωπο επίθεση στον βασικό πυλώνα ανακατανομής του
εισοδήματος και επομένως της παραγωγής στην ελληνική οικονομία, το κράτος. Η
εγκατάλειψη ενός υποδείγματος και η αντικατάστασή του με ένα άλλο ,δεν μπορεί
να γίνει (αν μπορεί να γίνει επί της ουσίας) με τον τρόπο που επιχειρείται. Οι
εξαγωγές δεν μπορούν , εν τοις πράγμασι , να αποτελέσουν την αναπτυξιακή ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας.
εισοδήματος και επομένως της παραγωγής στην ελληνική οικονομία, το κράτος. Η
εγκατάλειψη ενός υποδείγματος και η αντικατάστασή του με ένα άλλο ,δεν μπορεί
να γίνει (αν μπορεί να γίνει επί της ουσίας) με τον τρόπο που επιχειρείται. Οι
εξαγωγές δεν μπορούν , εν τοις πράγμασι , να αποτελέσουν την αναπτυξιακή ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας.
Β. Επιχειρήματα που συνδέονται με τα αποτελέσματα του
προγράμματος στην κοινωνία. Χωρίς περαιτέρω αναφορές η Ελλάδα βιώνει τεράστια
ανθρωπιστική κρίση. Οι αντοχές των ανθρώπων έχουν οδηγηθεί στα όρια τους.
προγράμματος στην κοινωνία. Χωρίς περαιτέρω αναφορές η Ελλάδα βιώνει τεράστια
ανθρωπιστική κρίση. Οι αντοχές των ανθρώπων έχουν οδηγηθεί στα όρια τους.
Γ. Επιχειρήματα που συνδέονται με τη διάλυση παραγωγικού ιστού,
είτε αυτός αναφέρεται στις επιχειρήσεις είτε στο ανθρώπινο δυναμικό.
είτε αυτός αναφέρεται στις επιχειρήσεις είτε στο ανθρώπινο δυναμικό.
Δ. Επιχειρήματα που συνδέονται με τα αποτελέσματα της δημοσιονομικής
προσαρμογής. Το πρωτογενές πλεόνασμα που αναμένει η Ελλάδα το 2013, για πρώτη
φορά την τελευταία δεκαετία, ενισχύει τη θέση της στη διαπραγμάτευση με τους
πιστωτές της.
προσαρμογής. Το πρωτογενές πλεόνασμα που αναμένει η Ελλάδα το 2013, για πρώτη
φορά την τελευταία δεκαετία, ενισχύει τη θέση της στη διαπραγμάτευση με τους
πιστωτές της.
Όλα αυτά και άλλα πολλά τα οποία δεν μπορούν να
αναφερθούν λόγω χώρου, είναι επιχειρήματα ικανά να θεμελιώσουν έναν λόγο συνεπή
και συνεκτικό για απαίτηση αλλαγής του ισχύοντος προγράμματος.
αναφερθούν λόγω χώρου, είναι επιχειρήματα ικανά να θεμελιώσουν έναν λόγο συνεπή
και συνεκτικό για απαίτηση αλλαγής του ισχύοντος προγράμματος.
Όμως βασική προϋπόθεση
είναι η πολιτική βούληση των πολιτικών δυνάμεων η οποία να συνοδεύεται από ένα συνεκτικό
και συνεπές, με τους υπάρχοντες περιορισμούς της ελληνικής οικονομίας , εναλλακτικό
ή διορθωτικό πρόγραμμα ανόρθωσης της. Αυτά είναι τα δύσκολα.
είναι η πολιτική βούληση των πολιτικών δυνάμεων η οποία να συνοδεύεται από ένα συνεκτικό
και συνεπές, με τους υπάρχοντες περιορισμούς της ελληνικής οικονομίας , εναλλακτικό
ή διορθωτικό πρόγραμμα ανόρθωσης της. Αυτά είναι τα δύσκολα.