Η Σλοβενία προ των πυλών της διάσωσης;

Η Σλοβενία πιθανότατα θα είναι η επόμενη χώρα της ευρωζώνης η οποία θα
χρειαστεί βοήθεια προκειμένου να αναχρηματοδοτήσει την οικονομία της. Η
Σλοβενία μετά το 1991 πέρασε στην καπιταλιστική οικονομία και από το 1992-2008
παρουσίασε ετήσια μεγέθυνση του ΑΕΠ κατά μ.ο, 3,7%. Θεωρήθηκε το παράδειγμα και
για τις λεγόμενες οικονομίες σε μετάβαση. Η οικονομία άνθιζε με χαμηλή ανεργία
, περίπου 4,0% , σε επίπεδο περίπου της πλήρους απασχόλησης. Το 2007 εισήλθε στη
ζώνη του ευρώ. Το 2009 όμως το πανηγύρι τελείωσε. Το 2009 το ΑΕΠ μειώθηκε κατά
-7,8% και μέχρι το 2013 συνολικά κατά -10,3%. Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου
κεφαλαίου ενώ την περίοδο 1992-2008 παρουσίαζε αύξηση κατά μ.ο ετησίως 7,1% την
περίοδο 2009-2013 παρουσίασε αντιθέτως ετήσια μείωση κατά μέσο όρο -12%. Το
δημοσιονομικό της έλλειμμα ήταν το 2012, 4,0% , ενώ το 2013 αναμένεται να
αυξηθεί στο 5,3%. Η ανεργία αυξάνεται συνεχώς την περίοδο 2009 (5,9%) ,μέχρι
2013 (πάνω από 10,0%).Επίσης η οικονομία της Σλοβενίας  παρουσιάζει έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό :
το 2011 οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αποτελούσαν το 72,4% του ΑΕΠ και οι
εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών το 71,2%  ,
δηλαδή το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας ήταν πλεονασματικό. Πλεονασματικό ήταν
την ίδια περίοδο και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών,0,1% του ΑΕΠ ενώ
βελτιώθηκε αισθητά το 2012 ,2,7% και το 2013, 4,8 (πρόβλεψη). Εκτός από τη
χειροτέρευση των βασικών μακροοικονομικών της μεγεθών η σλοβένικη οικονομία
αντιμετωπίζει μια μεγάλη κρίση του τραπεζικού της τομέα, λόγω της χαμηλής
κεφαλαιοποίησης του. Υπολογίζεται ότι υπάρχει ανάγκη χρηματοδότησης περίπου 6,5
δις ευρώ (το ένα πέμπτο του ΑΕΠ της χώρας) για την αποκατάσταση της κεφαλαιακής
επάρκειας του σλοβενικού τραπεζικού συστήματος. Υπάρχουν και εκτιμήσεις οι
οποίες ανεβάζουν το ύψος των απαιτουμένων κεφαλαίων στα 10 δις ευρώ. Στις αρχές
του Σεπτεμβρίου η κυβέρνηση της Σλοβενίας αναγκάστηκε να εισφέρει 490 εκατ.
ευρώ στην ιδιωτική τράπεζα  Probanka και 540 εκατ. στην Factor Banka για να αποφευχθεί η
κατάρρευση.

Το μεγάλο ύψος των επισφαλών δανείων που  ακολούθησε την υπερβολική πιστωτική επέκταση
την περίοδο 2003- 2011, αποτελεί χωρίς επιφυλάξεις την κύρια αιτία της σημερινής
κρίσης. Το 2012 το ύψος των επισφαλών δανείων έφθασε στο 15% με ανοδική τάση ( Η
Γραφική Παράσταση 1).  

Ο λόγος δανείων /ΑΕΠ των σλοβενικών τραπεζών υπερδιπλασιάστηκε την περίοδο
αυτή και από 40% το 2003 έφθασε το 92% το 2011. Η αύξηση αυτή υποβοηθήθηκε από
το συνδυασμό χαμηλών επιτοκίων και σημαντική εισροή ξένων κεφαλαίων πριν από
την παγκόσμια  χρηματοπιστωτική κρίση ,
με αποτέλεσμα ο λόγος δανείων/καταθέσεις να ανέβει στο 136% τον Οκτώβριο του
2012 μετά από την κορύφωση το 2008 όταν και είχε ανέβει στο 160%. Οι βασικές τράπεζες
, οι οποίες είναι κυρίως κρατικές , έχουν ανάγκη νέων κεφαλαίων για να επιτύχουν
το λόγο φερεγγυότητας Tier
1 στο 9,0% με αποτέλεσμα οι αγοραία αξία τους να καταρρεύσει. Το δημόσιο χρέος
από 22%του ΑΕΠ το 2008 ανήλθε στο 54,1% το 2012 ενώ το 2013 εκτιμάται ότι θα
ανέλθει στο 61,5%.Ο λόγος  χρέος/ΑΕΠ των
σλοβενικών μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων είναι πολύ υψηλός , υπολογίσθηκε
για το 2011 στο 141%. Το χρέος προς τα ίδια κεφάλαια στον ίδιο τομέα ήταν στο
143% το 2011με τον τομέα των κατασκευών και της διαχείρισης ακινήτων να
ανεβαίνει στο 315%.

Είναι περιττό να αναφερθεί,  ότι
παράλληλα με την υπερπροσφορά χρηματοδοτικών πόρων   λόγω της
συγκεκριμένης συγκυρίας η οποία ίσχυσε στην παγκόσμια οικονομία , ο ρόλος του  παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος[1]
στην τρομακτική πιστωτική επέκταση ήταν καθοριστικός . Δεν θα μπορούσε να συμβεί
κάτι το διαφορετικό στην Σλοβενία.

Γραφική Παράσταση 1

Μη αποτελεσματικά δάνεια στην Σλοβενία.

Πηγή: ΟΟΣΑ.

Τον επόμενο μήνα αναμένεται να δημοσιευθούν τα αποτελέσματα της έρευνας ενός
ανεξάρτητου ελεγκτικού οργανισμού  σχετικά με την κατάσταση του σλοβένικου
τραπεζικού συστήματος και όλοι περιμένουν να επιβεβαιώσουν την άσχημη κατάσταση
του.  Το Eurogroup έχει σε
 προτεραιότητα το ζήτημα του τραπεζικού συστήματος
. Από την άλλη πλευρά η σλοβενική κυβέρνηση δηλώνει ότι είναι σε θέση να λύσει μόνη
της και χωρίς βοήθεια από την Ευρώπη, το πρόβλημα του τραπεζικού συστήματος της
σε μια προσπάθεια να αποφύγει την περιπέτεια …ενός μνημονίου. Οι εξελίξεις όμως
δεν φαίνεται να δικαιολογούν τις καθησυχαστικές δηλώσεις των Σλοβένων υπευθύνων.