-Δεν
περνάει μέρα που να μην έχουμε κάποιον ή κάποιους φορείς της αγοράς ή
εκπροσώπους κρατών οι οποίοι μας δείχνουν εμμέσως ή αμέσως την πόρτα της εξόδου
από την ευρωζώνη. Από τι εξαρτάται τελικά η παραμονή μας;
περνάει μέρα που να μην έχουμε κάποιον ή κάποιους φορείς της αγοράς ή
εκπροσώπους κρατών οι οποίοι μας δείχνουν εμμέσως ή αμέσως την πόρτα της εξόδου
από την ευρωζώνη. Από τι εξαρτάται τελικά η παραμονή μας;
Η παραμονή της Ελλάδος στο ενιαίο νόμισμα όπως έχουν
εξελιχθεί τα γεγονότα εξαρτάται από πλήθος παραγόντων και πρωταρχικά από τις αποφάσεις
που θα ληφθούν για τη διάσωση της Ισπανίας και της Ιταλίας και οι οποίες θα
σηματοδοτήσουν τη συνέχιση ύπαρξης του ενιαίου νομίσματος τουλάχιστον μέχρι την επόμενη κρίση , η οποία πιθανά να
έχει ως πρωταγωνιστή τη Γαλλία. Βεβαίως αυτό δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα μπορεί
να αποδεσμευτεί από τις βασικές υποχρεώσεις
τις οποίες (δυστυχώς) έχει αναλάβει από την εποχή του Μνημονίου , τον Μάιο του
2010, και να αρχίσει να πράττει κατά το δοκούν. Είναι εξαιρετικά δύσκολο η
Ελλάδα τουλάχιστον αυτή την περίοδο να έχει λόγο στις επερχόμενες εξελίξεις , όποιες και αν είναι αυτές , ακόμη
και ως συμπράττουσα με τις χώρες της Νότιας Ευρώπης όπου ο Μόντι πρωταγωνιστεί
σε σειρά κινήσεων μεταξύ των οποίων η σπουδαιότερη είναι η συνεννόηση με τον
Ολάντ με στόχο να πιεσθεί η Γερμανία να αποδεχτεί το διευρυμένο ρόλο του EMS και της ΕΚΤ στην αγορά κρατικού χρέους. Η
συνάντηση των δύο ηγετών της δεύτερης και τρίτης οικονομίας της ευρωζώνης είναι
καθορισμένο για τις αρχές του Σεπτεμβρίου στη Ρώμη, σύμφωνα με δημοσιεύματα της La Repubblica της Κυριακής. Σύμφωνα
με την εφημερίδα πρωταρχικό σημείο συμφωνίας, εκφρασμένο με όλους τους τρόπους,
είναι η θέλησή τους να διασωθεί πάση θυσία η Ελλάδα. Μάλιστα σύμφωνα με κύκλους
τόσο του Εliseo όσο και
του Palazzo Ghigi, δεν υπάρχει κανένα σχέδιο Β για την έξοδο της Ελλάδος από το
ευρώ που να έχει τεθεί σε διαβούλευση μεταξύ των κρατών – μελών. Αν υπάρχουν
σχέδια αυτά είναι από αναλυτές ή από το υπουργείο οικονομίας της Γερμανίας ,
άλλωστε ο υπουργός Schaeuble το έχει
ήδη παραδεχτεί δημοσίως. Όμως αυτό δεν σημαίνει απολύτως τίποτε. Βεβαίως αν
θέλουμε να είμαστε αντικειμενικοί οι πιέσεις από τη μεριά των γερμανικών γερακιών (Budesbank – Βιομηχανικοί κύκλοι- Πολιτικοί της Δεξιάς
κυρίως Χριστιανοκοινωνιστές) προς την Μέρκελ έχουν αυξηθεί τελευταία. Όμως κανένας
πολιτικός που σέβεται τον εαυτό του δεν μπορεί να λάβει την πολιτική απόφαση
για εκδίωξη ενός κράτους μέλους από τη στιγμή που οι μελλοντικές συνέπειες μιας
τέτοιας ενέργειας είναι παντελώς αγεωγράφητες.
εξελιχθεί τα γεγονότα εξαρτάται από πλήθος παραγόντων και πρωταρχικά από τις αποφάσεις
που θα ληφθούν για τη διάσωση της Ισπανίας και της Ιταλίας και οι οποίες θα
σηματοδοτήσουν τη συνέχιση ύπαρξης του ενιαίου νομίσματος τουλάχιστον μέχρι την επόμενη κρίση , η οποία πιθανά να
έχει ως πρωταγωνιστή τη Γαλλία. Βεβαίως αυτό δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα μπορεί
να αποδεσμευτεί από τις βασικές υποχρεώσεις
τις οποίες (δυστυχώς) έχει αναλάβει από την εποχή του Μνημονίου , τον Μάιο του
2010, και να αρχίσει να πράττει κατά το δοκούν. Είναι εξαιρετικά δύσκολο η
Ελλάδα τουλάχιστον αυτή την περίοδο να έχει λόγο στις επερχόμενες εξελίξεις , όποιες και αν είναι αυτές , ακόμη
και ως συμπράττουσα με τις χώρες της Νότιας Ευρώπης όπου ο Μόντι πρωταγωνιστεί
σε σειρά κινήσεων μεταξύ των οποίων η σπουδαιότερη είναι η συνεννόηση με τον
Ολάντ με στόχο να πιεσθεί η Γερμανία να αποδεχτεί το διευρυμένο ρόλο του EMS και της ΕΚΤ στην αγορά κρατικού χρέους. Η
συνάντηση των δύο ηγετών της δεύτερης και τρίτης οικονομίας της ευρωζώνης είναι
καθορισμένο για τις αρχές του Σεπτεμβρίου στη Ρώμη, σύμφωνα με δημοσιεύματα της La Repubblica της Κυριακής. Σύμφωνα
με την εφημερίδα πρωταρχικό σημείο συμφωνίας, εκφρασμένο με όλους τους τρόπους,
είναι η θέλησή τους να διασωθεί πάση θυσία η Ελλάδα. Μάλιστα σύμφωνα με κύκλους
τόσο του Εliseo όσο και
του Palazzo Ghigi, δεν υπάρχει κανένα σχέδιο Β για την έξοδο της Ελλάδος από το
ευρώ που να έχει τεθεί σε διαβούλευση μεταξύ των κρατών – μελών. Αν υπάρχουν
σχέδια αυτά είναι από αναλυτές ή από το υπουργείο οικονομίας της Γερμανίας ,
άλλωστε ο υπουργός Schaeuble το έχει
ήδη παραδεχτεί δημοσίως. Όμως αυτό δεν σημαίνει απολύτως τίποτε. Βεβαίως αν
θέλουμε να είμαστε αντικειμενικοί οι πιέσεις από τη μεριά των γερμανικών γερακιών (Budesbank – Βιομηχανικοί κύκλοι- Πολιτικοί της Δεξιάς
κυρίως Χριστιανοκοινωνιστές) προς την Μέρκελ έχουν αυξηθεί τελευταία. Όμως κανένας
πολιτικός που σέβεται τον εαυτό του δεν μπορεί να λάβει την πολιτική απόφαση
για εκδίωξη ενός κράτους μέλους από τη στιγμή που οι μελλοντικές συνέπειες μιας
τέτοιας ενέργειας είναι παντελώς αγεωγράφητες.
-Εκείνοι
που υποστηρίζουν πως λύση θα ήταν η επιστροφή στη δραχμή επιμένουν πως τελικά
δεν κερδίσαμε και πολλά εδώ και 10 χρόνια που είμαστε στην ευρωζώνη. Είναι
αλήθεια; Τελικά τι κερδίσαμε και τι χάσαμε από την ευρωζώνη ως χώρα αλλά και
στην τσέπη μας;
που υποστηρίζουν πως λύση θα ήταν η επιστροφή στη δραχμή επιμένουν πως τελικά
δεν κερδίσαμε και πολλά εδώ και 10 χρόνια που είμαστε στην ευρωζώνη. Είναι
αλήθεια; Τελικά τι κερδίσαμε και τι χάσαμε από την ευρωζώνη ως χώρα αλλά και
στην τσέπη μας;
Η απάντηση δεν
είναι καθόλου εύκολη. Δεν είναι εύκολη διότι δεν υπάρχει τρόπος να διαχωρίσουμε
τις λανθασμένες επιλογές των ελληνικών
κυβερνήσεων από τα εγγενή δομικά λάθη που υπάρχουν στην αρχιτεκτονική της ευρωζώνης.
είναι καθόλου εύκολη. Δεν είναι εύκολη διότι δεν υπάρχει τρόπος να διαχωρίσουμε
τις λανθασμένες επιλογές των ελληνικών
κυβερνήσεων από τα εγγενή δομικά λάθη που υπάρχουν στην αρχιτεκτονική της ευρωζώνης.
Έχω
γράψει ένα βιβλίο[1]
προσπαθώντας να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα Υπάρχουν
δεκάδες κριτήρια – δείκτες με βάση τους οποίους
καλούμαστε να εξάγουμε τα απαραίτητα συμπεράσματα. Σε πολλούς από αυτούς
είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση , σε άλλους έχουμε παρουσιάσει υποχώρηση. Δύσκολο
να εξαχθούν απόλυτα συμπεράσματα. Παρόλα αυτά η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε
με πολύ υψηλούς ανάπτυξης. Όμως επειδή αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε
δανεικά και σε επιδοτήσεις τίθεται εν αμφιβόλω , μέσω της παρούσας κρίσης, το
γενικότερο πλαίσιο αυτού του είδους η ανάπτυξη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου
πάρα πολλοί αύξησαν τα εισοδήματά τους και γενικότερα την περιουσία τους. Η
Ελλάδα έζησε μια περίοδο ευημερίας έστω και αν σήμερα πληρώνει το κόστος.
γράψει ένα βιβλίο[1]
προσπαθώντας να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα Υπάρχουν
δεκάδες κριτήρια – δείκτες με βάση τους οποίους
καλούμαστε να εξάγουμε τα απαραίτητα συμπεράσματα. Σε πολλούς από αυτούς
είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση , σε άλλους έχουμε παρουσιάσει υποχώρηση. Δύσκολο
να εξαχθούν απόλυτα συμπεράσματα. Παρόλα αυτά η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε
με πολύ υψηλούς ανάπτυξης. Όμως επειδή αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε
δανεικά και σε επιδοτήσεις τίθεται εν αμφιβόλω , μέσω της παρούσας κρίσης, το
γενικότερο πλαίσιο αυτού του είδους η ανάπτυξη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου
πάρα πολλοί αύξησαν τα εισοδήματά τους και γενικότερα την περιουσία τους. Η
Ελλάδα έζησε μια περίοδο ευημερίας έστω και αν σήμερα πληρώνει το κόστος.
Σε τελευταία ανάλυση θα μπορούσα να επαναλάβω
τώρα τους παλιούς μου ισχυρισμούς ότι η
Ελλάδα δεν έπρεπε να έχει εισέλθει στο ευρώ. Δεν ήταν έτοιμη από οικονομικής
πλευράς. Η Ελλάδα ίσως θα ήταν σωστό να παραμείνει στην ΕΕ και να εκμεταλλευτεί
όλες τις δυνατότητες που της έδιναν οι βαθμοί ελευθερίας στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής. Πάντως εκτός από την οικονομική πλευρά
σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι πολιτικοί παράγοντες και ειδικά η θέση της Ελλάδος
στα Βαλκάνια. Η ευρωζώνη είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση για την Ελλάδα και όχι
μόνο, σύμφωνα με τις πρόσφατες εξελίξεις
στην Νότια Ευρώπη.
τώρα τους παλιούς μου ισχυρισμούς ότι η
Ελλάδα δεν έπρεπε να έχει εισέλθει στο ευρώ. Δεν ήταν έτοιμη από οικονομικής
πλευράς. Η Ελλάδα ίσως θα ήταν σωστό να παραμείνει στην ΕΕ και να εκμεταλλευτεί
όλες τις δυνατότητες που της έδιναν οι βαθμοί ελευθερίας στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής. Πάντως εκτός από την οικονομική πλευρά
σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι πολιτικοί παράγοντες και ειδικά η θέση της Ελλάδος
στα Βαλκάνια. Η ευρωζώνη είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση για την Ελλάδα και όχι
μόνο, σύμφωνα με τις πρόσφατες εξελίξεις
στην Νότια Ευρώπη.
-Είναι
ακριβής η θέση όσων υποστηρίζουν πως μπήκαμε με ψεύτικα στοιχεία στην ευρωζώνη;
Κι αν ναι γιατί το κάναμε;
ακριβής η θέση όσων υποστηρίζουν πως μπήκαμε με ψεύτικα στοιχεία στην ευρωζώνη;
Κι αν ναι γιατί το κάναμε;
Νομίζω
ότι
όλες οι χώρες είχαν λίγο πολύ αποκρύψει οικονομικά στοιχεία. Το πρόβλημα με την
Ελλάδα ήταν ότι εισήλθε στην ευρωζώνη με πολύ μεγάλο δημόσιο χρέος ως ποσοστό
του ΑΕΠ : 102,7% . Αυτό ήταν κάτι γνωστό.
Όλοι το γνώριζαν . Το όριο ήταν 60,0% του ΑΕΠ. Άλλωστε η αδυναμία
χρηματοδότησης του ΔΧ οδήγησε την Ελλάδα στη χρεοκοπία. Μια χώρα με τόσο υψηλό
ΔΧ βαδίζει στην κόψη του ξυραφιού. Με την πρώτη κρίση ή με την πρώτη αναποδιά
βρίσκεται εκτεθειμένη στην αμείλικτη κρίση των χρηματοπιστωτικών αγορών Η
κυβέρνηση Σημίτη απλά θεωρούσε ότι με τον τρόπο αυτό θωρακίζει οικονομικά και
πολιτικά την Ελλάδα. Την καθιστά ισοδύναμο εταίρο με τους Γερμανούς και τους Γάλλους.
Η απόλυτη κομπορρημοσύνη και η μέγιστη απληστία
.
ότι
όλες οι χώρες είχαν λίγο πολύ αποκρύψει οικονομικά στοιχεία. Το πρόβλημα με την
Ελλάδα ήταν ότι εισήλθε στην ευρωζώνη με πολύ μεγάλο δημόσιο χρέος ως ποσοστό
του ΑΕΠ : 102,7% . Αυτό ήταν κάτι γνωστό.
Όλοι το γνώριζαν . Το όριο ήταν 60,0% του ΑΕΠ. Άλλωστε η αδυναμία
χρηματοδότησης του ΔΧ οδήγησε την Ελλάδα στη χρεοκοπία. Μια χώρα με τόσο υψηλό
ΔΧ βαδίζει στην κόψη του ξυραφιού. Με την πρώτη κρίση ή με την πρώτη αναποδιά
βρίσκεται εκτεθειμένη στην αμείλικτη κρίση των χρηματοπιστωτικών αγορών Η
κυβέρνηση Σημίτη απλά θεωρούσε ότι με τον τρόπο αυτό θωρακίζει οικονομικά και
πολιτικά την Ελλάδα. Την καθιστά ισοδύναμο εταίρο με τους Γερμανούς και τους Γάλλους.
Η απόλυτη κομπορρημοσύνη και η μέγιστη απληστία
.
-Αν
μπαίναμε αργότερα τι επιπτώσεις θα είχαμε ;
μπαίναμε αργότερα τι επιπτώσεις θα είχαμε ;
Θεωρώ ότι θα
είχαμε περισσότερες ευκαιρίες να προσαρμόσουμε την οικονομία μας σε
πραγματικούς όρους με τις υποχρεώσεις που απέρρεαν από την εισαγωγή μας στην περιοχή του ενιαίου
νομίσματος. Σίγουρα θα είχαμε περισσότερες πιθανότητες για μια σταθερότερη
πορεία, χωρίς πολλές από τις ακραίες καταστάσεις που ζήσαμε την τελευταία
δεκαετία.
είχαμε περισσότερες ευκαιρίες να προσαρμόσουμε την οικονομία μας σε
πραγματικούς όρους με τις υποχρεώσεις που απέρρεαν από την εισαγωγή μας στην περιοχή του ενιαίου
νομίσματος. Σίγουρα θα είχαμε περισσότερες πιθανότητες για μια σταθερότερη
πορεία, χωρίς πολλές από τις ακραίες καταστάσεις που ζήσαμε την τελευταία
δεκαετία.
-Σε
περίπτωση εξόδου μας από την ευρωζώνη ποιος θα έχει το μεγαλύτερο πρόβλημα, η
χώρα μας ή η Ευρώπη;
περίπτωση εξόδου μας από την ευρωζώνη ποιος θα έχει το μεγαλύτερο πρόβλημα, η
χώρα μας ή η Ευρώπη;
Νομίζω ότι σίγουρα
η χώρα μας θα έχει περισσότερα προβλήματα και όχι μόνο οικονομικά. Η κακή
λειτουργία του κράτους και των θεσμών αποτελούν πολύ αρνητικούς παράγοντες σε
μια τέτοια περίπτωση, Σήμερα είμαστε μάρτυρες πρωτόγνωρων καταστάσεων εγκληματικότητας
. Σκεφτείτε σε μια περίοδο άτακτης χρεοκοπίας. Επιπλέον το άμεσο περιβάλλον της
χώρας μας βρίσκεται σε πολύ ρευστή κατάσταση κάτι που θα επιβαρύνει περαιτέρω
την κατάσταση. Επιπλέον μια έξοδος της Ελλάδος πιθανά να είναι η αρχή του
τέλους της ευρωζώνης κάτι που θα αποδεσμεύσει και από εκεί κινδύνους και
προβλήματα τα οποία σήμερα βρίσκονται εν υπνώσει.
η χώρα μας θα έχει περισσότερα προβλήματα και όχι μόνο οικονομικά. Η κακή
λειτουργία του κράτους και των θεσμών αποτελούν πολύ αρνητικούς παράγοντες σε
μια τέτοια περίπτωση, Σήμερα είμαστε μάρτυρες πρωτόγνωρων καταστάσεων εγκληματικότητας
. Σκεφτείτε σε μια περίοδο άτακτης χρεοκοπίας. Επιπλέον το άμεσο περιβάλλον της
χώρας μας βρίσκεται σε πολύ ρευστή κατάσταση κάτι που θα επιβαρύνει περαιτέρω
την κατάσταση. Επιπλέον μια έξοδος της Ελλάδος πιθανά να είναι η αρχή του
τέλους της ευρωζώνης κάτι που θα αποδεσμεύσει και από εκεί κινδύνους και
προβλήματα τα οποία σήμερα βρίσκονται εν υπνώσει.
-Αν βγούμε από
την ευρωζώνη τι αξία θα έχουν τα χρήματα μας.
την ευρωζώνη τι αξία θα έχουν τα χρήματα μας.
Η περιουσία μας γενικότερα
θα υποστεί μείωση ανάλογη με την υποτίμηση του νέου εθνικού νομίσματος της χώρας.
Οι περισσότεροι αναλυτές υπολογίζουν την υποτίμηση πάνω από 50,0%.
θα υποστεί μείωση ανάλογη με την υποτίμηση του νέου εθνικού νομίσματος της χώρας.
Οι περισσότεροι αναλυτές υπολογίζουν την υποτίμηση πάνω από 50,0%.
Κώστας Μελάς . 22.08.2012. Εφημερίδα Η ΝΙΚΗ .
