Οι Κεντρικές
Τράπεζες φαίνεται να αδυνατούν να κερδίσουν τη μάχη με τις αγορές. Αυτό με την προϋπόθεση
ότι είναι βέβαιη αυτή η θέληση. Η ταυτόχρονη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ,
την Τράπεζα της Κίνας και την Τράπεζα της Αγγλίας περιγράφει με σαφήνεια την κατάσταση της παγκόσμιας
οικονομίας. Στις ΗΠΑ έχουμε ανεμική μεγέθυνση με το ποσοστό ανεργίας
μπλοκαρισμένο στο 8,2% λίγους μήνες πριν
από τις προεδρικές εκλογές , κάτι που δυσχεραίνει σημαντικά τις κινήσεις της FED . Εκτός από
τα προβλήματα με την ανεργία έχει να αντιμετωπίσει και την ισοτιμία του δολαρίου
με το ευρώ , μη επιτρέποντας την μείωση της αξίας του ευρωπαϊκού νομίσματος κάτω από 1,22 δολάρια.
Τράπεζες φαίνεται να αδυνατούν να κερδίσουν τη μάχη με τις αγορές. Αυτό με την προϋπόθεση
ότι είναι βέβαιη αυτή η θέληση. Η ταυτόχρονη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ,
την Τράπεζα της Κίνας και την Τράπεζα της Αγγλίας περιγράφει με σαφήνεια την κατάσταση της παγκόσμιας
οικονομίας. Στις ΗΠΑ έχουμε ανεμική μεγέθυνση με το ποσοστό ανεργίας
μπλοκαρισμένο στο 8,2% λίγους μήνες πριν
από τις προεδρικές εκλογές , κάτι που δυσχεραίνει σημαντικά τις κινήσεις της FED . Εκτός από
τα προβλήματα με την ανεργία έχει να αντιμετωπίσει και την ισοτιμία του δολαρίου
με το ευρώ , μη επιτρέποντας την μείωση της αξίας του ευρωπαϊκού νομίσματος κάτω από 1,22 δολάρια.
Το πρόβλημα των
ισπανικών τραπεζών έχει επανέλθει ενισχύοντας τον φόβο, που βεβαίως δεν μας εγκατέλειψε
ποτέ , με τη μορφή της διάσωσης της Ισπανίας ως εθνική οικονομία και όχι μόνο
με τη διάσωση των τραπεζικών ιδρυμάτων. Το ΔΝΤ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου
πλέον εκτός από την αναπτυγμένη δύση και για τις αναπτυσσόμενες δυναμικά
οικονομίες της Κίνας, Ινδίας, Βραζιλίας και Ρωσίας. Η ευφορία για τους αισιόδοξους
μετά τη σύνοδο της ΕΕ (28-29 Ιουνίου 2012) κράτησε μόνο τρεις ημέρες (οι δύο
από αυτές ήταν Σαββατοκύριακο). Η
πραγματικότητα πήρε την εκδίκησή της , δείχνοντας με σαφή τρόπο ότι τίποτε δεν
έχει αλλάξει την τελευταία εβδομάδα από τη σύνοδο.
ισπανικών τραπεζών έχει επανέλθει ενισχύοντας τον φόβο, που βεβαίως δεν μας εγκατέλειψε
ποτέ , με τη μορφή της διάσωσης της Ισπανίας ως εθνική οικονομία και όχι μόνο
με τη διάσωση των τραπεζικών ιδρυμάτων. Το ΔΝΤ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου
πλέον εκτός από την αναπτυγμένη δύση και για τις αναπτυσσόμενες δυναμικά
οικονομίες της Κίνας, Ινδίας, Βραζιλίας και Ρωσίας. Η ευφορία για τους αισιόδοξους
μετά τη σύνοδο της ΕΕ (28-29 Ιουνίου 2012) κράτησε μόνο τρεις ημέρες (οι δύο
από αυτές ήταν Σαββατοκύριακο). Η
πραγματικότητα πήρε την εκδίκησή της , δείχνοντας με σαφή τρόπο ότι τίποτε δεν
έχει αλλάξει την τελευταία εβδομάδα από τη σύνοδο.
Η Ισπανία
προκειμένου να διαθέσει τα ομόλογά της πληρώνει περίπου 7,0% , κάτι που όπως όλοι
γνωρίζουν είναι αβάσταχτο ως κόστος , μεσοπρόθεσμα. Η νίκη του
Mario Monti επί της Angela Merkel σε τι συνίσταται λοιπόν;
θεωρητική σύλληψη , σκεφτείτε τι θα γίνει αν ποτέ πραγματοποιηθεί, όχι μόνο από
τις χρηματοπιστωτικές αγορές , αλλά κυρίως από τους ίδιους τους ευρωπαίους και
ειδικά τους Φιλανδούς – ποιος θα το περίμενε πριν από λίγα χρόνια – αλλά και τους
συμμάχους της Angela Merkel , Βαυαρούς
χριστιανοκοινωνιστές του Csu.Όπως
φαίνεται δεν θα υπάρξουν οι μαζικές αγορές ιταλικών και ισπανικών ομολόγων έτσι
ώστε να επέλθει η αποθέρμανση των αποδόσεων. Χειρότερο όμως είναι ότι δεν θα
πραγματοποιηθεί ούτε η διάσωση των ισπανικών τραπεζών με τον τρόπο που
υποτίθεται ότι είχα αποφασιστεί στη σύνοδο του Ιουνίου 2012.
προκειμένου να διαθέσει τα ομόλογά της πληρώνει περίπου 7,0% , κάτι που όπως όλοι
γνωρίζουν είναι αβάσταχτο ως κόστος , μεσοπρόθεσμα. Η νίκη του
Mario Monti επί της Angela Merkel σε τι συνίσταται λοιπόν;
Η δημιουργία του μηχανισμού «περιορισμού των
spread» ήδη άρχισε να μπάζει νερά ωςθεωρητική σύλληψη , σκεφτείτε τι θα γίνει αν ποτέ πραγματοποιηθεί, όχι μόνο από
τις χρηματοπιστωτικές αγορές , αλλά κυρίως από τους ίδιους τους ευρωπαίους και
ειδικά τους Φιλανδούς – ποιος θα το περίμενε πριν από λίγα χρόνια – αλλά και τους
συμμάχους της Angela Merkel , Βαυαρούς
χριστιανοκοινωνιστές του Csu.Όπως
φαίνεται δεν θα υπάρξουν οι μαζικές αγορές ιταλικών και ισπανικών ομολόγων έτσι
ώστε να επέλθει η αποθέρμανση των αποδόσεων. Χειρότερο όμως είναι ότι δεν θα
πραγματοποιηθεί ούτε η διάσωση των ισπανικών τραπεζών με τον τρόπο που
υποτίθεται ότι είχα αποφασιστεί στη σύνοδο του Ιουνίου 2012.
Παράλληλα αργεί χαρακτηριστικά η ανακεφαλαιοποίηση των ισπανικών τραπεζών
δεδομένου ότι πρέπει να δημιουργηθεί πρώτα ο πανευρωπαϊκός εποπτικός μηχανισμός
του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Εδώ γεννιούνται νέα προβλήματα για τον αν αυτός
ο μηχανισμός θα βρίσκεται στην αρμοδιότητα της ΕΚΤ , κάτι που ο Mario Draghi δεν επιθυμεί σε καμιά περίπτωση να συμβεί ,επικαλούμενος
σύγκρουση συμφερόντων – από τη μια μεριά έσχατος δανειστής και από την άλλη επόπτης-
δυσκολεύοντας περαιτέρω τις εξελίξεις οι
οποίες προοιωνίζονται μακριάς διαπραγμάτευσης.. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν
αντιληφθεί ότι πρόκειται για μια «λύση» που αν πραγματοποιηθεί θα απαιτήσει χρόνο
κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Εν τω μεταξύ οι καμπάνες ηχούν λυπητερά για την
Ισπανία. Οι απαισιόδοξοι , όπως η αφεντιά μου , για ακόμα μια φορά φαίνεται ότι
έχουν δίκιο.
δεδομένου ότι πρέπει να δημιουργηθεί πρώτα ο πανευρωπαϊκός εποπτικός μηχανισμός
του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Εδώ γεννιούνται νέα προβλήματα για τον αν αυτός
ο μηχανισμός θα βρίσκεται στην αρμοδιότητα της ΕΚΤ , κάτι που ο Mario Draghi δεν επιθυμεί σε καμιά περίπτωση να συμβεί ,επικαλούμενος
σύγκρουση συμφερόντων – από τη μια μεριά έσχατος δανειστής και από την άλλη επόπτης-
δυσκολεύοντας περαιτέρω τις εξελίξεις οι
οποίες προοιωνίζονται μακριάς διαπραγμάτευσης.. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν
αντιληφθεί ότι πρόκειται για μια «λύση» που αν πραγματοποιηθεί θα απαιτήσει χρόνο
κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Εν τω μεταξύ οι καμπάνες ηχούν λυπητερά για την
Ισπανία. Οι απαισιόδοξοι , όπως η αφεντιά μου , για ακόμα μια φορά φαίνεται ότι
έχουν δίκιο.
Η νομισματική πολιτική όπως είναι γνωστό
έχει τα όρια της, μάλιστα η αποτελεσματικότητά της για τους στοιχειωδώς γνωρίζοντας
εξαρτάται από τη φάση που βρίσκεται ο οικονομικός κύκλος και η κατάσταση της οικονομίας.
Είναι γνωστό ότι η νομισματική πολιτική παρομοιάζεται με μια κλωστή με την οποία
μπορείς να τραβήξεις δεν μπορείς να σπρώξεις. Δηλαδή όταν η οικονομία βρίσκεται
σε υπερθέρμανση, απορροφώντας ποσότητα χρήματος (τραβώντας με τη κλωστή) μειώνεται
η οικονομική δραστηριότητα ενώ αντιθέτως
όταν η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση και μάλιστα βαθειά , η νομισματική πολιτική
είναι ουσιαστικά ανίκανη από μόνη της να σπρώξει την οικονομία στη μεγέθυνση
(με την κλωστή δεν μπορείς να σπρώξεις)[1].
Τα συμπεράσματα
αυτά ενισχύονται περαιτέρω στην παρούσα κατάσταση με την υπάρχουσα αρχιτεκτονική
του χρηματοπιστωτικού συστήματος αλλά και με την κατάσταση στην οποία η
συγκεκριμένη αρχιτεκτονική το έχει οδηγήσει. Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση κατά την
οποία η κρίση που ταλανίζει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν του επιτρέπει
να ασκεί τη βασική του λειτουργία ,να χορηγεί δάνεια στην πραγματική οικονομία.
Η παρακράτηση της ρευστότητας από όλους τους ιδιωτικούς φορείς της οικονομικής
δραστηριότητας και όχι μόνο από τις χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις – οι πολυεθνικές
επιχειρήσεις διαθέτουν μεγάλη ρευστότητα – αποτελεί ίσως ένδειξη ότι
βρισκόμαστε στα πρόθυρα της παγίδας ρευστότητας. Κάτι που επίσης συνάγεται από
την παρατηρούμενη μείωση της μεγέθυνσης σε
παγκόσμιο επίπεδο , αλλά πρωτίστως στην αναπτυγμένη Δύση. Τα γεγονότα αυτά δείχνουν περίτρανα την ανάγκη άσκησης
οικονομικής πολιτικής η οποία να στηρίζεται σε άλλους πυλώνες- χωρίς βεβαίως αυτό
να προεξοφλεί την επιτυχία του εγχειρήματος- εκτός της
νομισματικής πολιτικής η οποία προς το παρόν φαίνεται να έχει εξαντλήσει τη
δυναμική της με επιτόκια των μεγαλυτέρων κεντρικών τραπεζών να κινούνται κοντά
στο μηδέν.
έχει τα όρια της, μάλιστα η αποτελεσματικότητά της για τους στοιχειωδώς γνωρίζοντας
εξαρτάται από τη φάση που βρίσκεται ο οικονομικός κύκλος και η κατάσταση της οικονομίας.
Είναι γνωστό ότι η νομισματική πολιτική παρομοιάζεται με μια κλωστή με την οποία
μπορείς να τραβήξεις δεν μπορείς να σπρώξεις. Δηλαδή όταν η οικονομία βρίσκεται
σε υπερθέρμανση, απορροφώντας ποσότητα χρήματος (τραβώντας με τη κλωστή) μειώνεται
η οικονομική δραστηριότητα ενώ αντιθέτως
όταν η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση και μάλιστα βαθειά , η νομισματική πολιτική
είναι ουσιαστικά ανίκανη από μόνη της να σπρώξει την οικονομία στη μεγέθυνση
(με την κλωστή δεν μπορείς να σπρώξεις)[1].
Τα συμπεράσματα
αυτά ενισχύονται περαιτέρω στην παρούσα κατάσταση με την υπάρχουσα αρχιτεκτονική
του χρηματοπιστωτικού συστήματος αλλά και με την κατάσταση στην οποία η
συγκεκριμένη αρχιτεκτονική το έχει οδηγήσει. Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση κατά την
οποία η κρίση που ταλανίζει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν του επιτρέπει
να ασκεί τη βασική του λειτουργία ,να χορηγεί δάνεια στην πραγματική οικονομία.
Η παρακράτηση της ρευστότητας από όλους τους ιδιωτικούς φορείς της οικονομικής
δραστηριότητας και όχι μόνο από τις χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις – οι πολυεθνικές
επιχειρήσεις διαθέτουν μεγάλη ρευστότητα – αποτελεί ίσως ένδειξη ότι
βρισκόμαστε στα πρόθυρα της παγίδας ρευστότητας. Κάτι που επίσης συνάγεται από
την παρατηρούμενη μείωση της μεγέθυνσης σε
παγκόσμιο επίπεδο , αλλά πρωτίστως στην αναπτυγμένη Δύση. Τα γεγονότα αυτά δείχνουν περίτρανα την ανάγκη άσκησης
οικονομικής πολιτικής η οποία να στηρίζεται σε άλλους πυλώνες- χωρίς βεβαίως αυτό
να προεξοφλεί την επιτυχία του εγχειρήματος- εκτός της
νομισματικής πολιτικής η οποία προς το παρόν φαίνεται να έχει εξαντλήσει τη
δυναμική της με επιτόκια των μεγαλυτέρων κεντρικών τραπεζών να κινούνται κοντά
στο μηδέν.
Κώστας Μελάς
07.07.2012
07.07.2012
