Η πολιτική είναι
πάντοτε συγκρουσιακή. Ακόμα και σε περιόδους υψηλής ευημερίας που δημιουργείται
η εντύπωση περί του αντιθέτους , οι συγκρουσιακές δυνάμεις ενυπάρχουν υποδορίως
και εξακολουθούν να λειτουργούν υπογείως έως ότου κάνουν την εμφάνισή τους στην
επιφάνεια. Παράλληλα πάντοτε η πολιτική είναι διλληματική . Λειτουργεί πάντοτε
υπό μορφή προτάσεων κυριαρχίας ενδεδυμένων με ηθικοκανονιστικές απόψεις οι οποίες αποκρύβουν επιμελώς την ουσία
της κυριαρχίας. Παράλληλα η πολιτική επί της ουσίας στηριζόμενη στο δίπολο
φίλος-εχθρός, είναι ένα άνυσμα που σχηματικά θα λέγαμε ότι ,στην αρχή του βρίσκεται ο απλός διάλογος , μετά υπάρχει η σύνθετη διαβούλευση , για να καταλήξει στον πόλεμο (πολιτική με
άλλα μέσα).
πάντοτε συγκρουσιακή. Ακόμα και σε περιόδους υψηλής ευημερίας που δημιουργείται
η εντύπωση περί του αντιθέτους , οι συγκρουσιακές δυνάμεις ενυπάρχουν υποδορίως
και εξακολουθούν να λειτουργούν υπογείως έως ότου κάνουν την εμφάνισή τους στην
επιφάνεια. Παράλληλα πάντοτε η πολιτική είναι διλληματική . Λειτουργεί πάντοτε
υπό μορφή προτάσεων κυριαρχίας ενδεδυμένων με ηθικοκανονιστικές απόψεις οι οποίες αποκρύβουν επιμελώς την ουσία
της κυριαρχίας. Παράλληλα η πολιτική επί της ουσίας στηριζόμενη στο δίπολο
φίλος-εχθρός, είναι ένα άνυσμα που σχηματικά θα λέγαμε ότι ,στην αρχή του βρίσκεται ο απλός διάλογος , μετά υπάρχει η σύνθετη διαβούλευση , για να καταλήξει στον πόλεμο (πολιτική με
άλλα μέσα).
Μετά τις εκλογές της 6ης
Μαΐου επήλθε αλλαγή στο πολιτικό
στερέωμα της χώρας. Με την παραπάνω αλλαγή η πολιτική ξαφνικά έγινε
συγκρουσιακή. Μετά από χρόνια «επιβαλλόμενης συναινέσεως», ξαναζούμε
καταστάσεις όπου διαφορετικές απόψεις
συγκρούονται μεταξύ τους, με φόντο το μέλλον της Ελλάδας
μετά από την πτώχευση του ελληνικού κράτους , την ένταξη της χώρας σε ένα
οικονομικό πρόγραμμα «διάσωσης» και την διαμορφωθείσα κατάσταση μετά από δύο έτη λειτουργίας του συγκεκριμένου
προγράμματος.
Μαΐου επήλθε αλλαγή στο πολιτικό
στερέωμα της χώρας. Με την παραπάνω αλλαγή η πολιτική ξαφνικά έγινε
συγκρουσιακή. Μετά από χρόνια «επιβαλλόμενης συναινέσεως», ξαναζούμε
καταστάσεις όπου διαφορετικές απόψεις
συγκρούονται μεταξύ τους, με φόντο το μέλλον της Ελλάδας
μετά από την πτώχευση του ελληνικού κράτους , την ένταξη της χώρας σε ένα
οικονομικό πρόγραμμα «διάσωσης» και την διαμορφωθείσα κατάσταση μετά από δύο έτη λειτουργίας του συγκεκριμένου
προγράμματος.
Σήμερα τα πράγματα
φαίνεται να έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο.
φαίνεται να έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο.
-Το πρόγραμμα στο οποίο έχουν υποβάλλει την
ελληνική οικονομία οι Δανειστές της, μετά από δύο χρόνια εφαρμογής του,
αποδεικνύεται ανάλγητο κοινωνικά αλλά και αναποτελεσματικό μακροοικονομικά. Η
σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή στην οποία επιβάλλεται η ελληνική οικονομία
αφήνει ελάχιστα περιθώρια αντίδρασης στη μη κατάρρευση της οικονομίας. Σήμερα
είναι πασιφανές ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο χείλος της ολοκληρωτικής
κατάρρευσης. Η κοινωνική συνοχή έχει διαλυθεί με απόλυτη ευθύνη των «Εταίρων μας». Η Ελλάδα δεν μπορεί να προχωρήσει μπροστά με 1.100.000
ανέργους που σύντομα θα αγγίξουν τους
1200000. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, τα στοιχεία δείχνουν ότι η ανεργία
στους νέους είναι στο 54%. Ας σκεφτούμε
τις ιστορίες που υπάρχουν πίσω από τους αριθμούς: όλα τα όνειρα που
έχουν συντριβεί, όλες τις υποσχέσεις που δεν εκπληρώθηκαν, αλλά και όλες τις
ενοχές, την ντροπή και το φόβο που συχνά συνοδεύουν την ανεργία δίνοντας
ελάχιστη ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
ελληνική οικονομία οι Δανειστές της, μετά από δύο χρόνια εφαρμογής του,
αποδεικνύεται ανάλγητο κοινωνικά αλλά και αναποτελεσματικό μακροοικονομικά. Η
σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή στην οποία επιβάλλεται η ελληνική οικονομία
αφήνει ελάχιστα περιθώρια αντίδρασης στη μη κατάρρευση της οικονομίας. Σήμερα
είναι πασιφανές ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο χείλος της ολοκληρωτικής
κατάρρευσης. Η κοινωνική συνοχή έχει διαλυθεί με απόλυτη ευθύνη των «Εταίρων μας». Η Ελλάδα δεν μπορεί να προχωρήσει μπροστά με 1.100.000
ανέργους που σύντομα θα αγγίξουν τους
1200000. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, τα στοιχεία δείχνουν ότι η ανεργία
στους νέους είναι στο 54%. Ας σκεφτούμε
τις ιστορίες που υπάρχουν πίσω από τους αριθμούς: όλα τα όνειρα που
έχουν συντριβεί, όλες τις υποσχέσεις που δεν εκπληρώθηκαν, αλλά και όλες τις
ενοχές, την ντροπή και το φόβο που συχνά συνοδεύουν την ανεργία δίνοντας
ελάχιστη ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
Το αποτέλεσμα των εκλογών, δείχνει
ότι οι Έλληνες δεν θα δεχτούν άλλη λιτότητα. Το Μνημόνιο δεν έχει τη
νομιμοποίηση του ελληνικού λαού.
Επομένως απουσιάζει παντελώς το βασικό δημοκρατικό στοιχείο πάνω στο
οποίο μέχρι χθες στηριζόταν η πολιτική του Μνημονίου.
ότι οι Έλληνες δεν θα δεχτούν άλλη λιτότητα. Το Μνημόνιο δεν έχει τη
νομιμοποίηση του ελληνικού λαού.
Επομένως απουσιάζει παντελώς το βασικό δημοκρατικό στοιχείο πάνω στο
οποίο μέχρι χθες στηριζόταν η πολιτική του Μνημονίου.
– Η χώρα έχει πτωχεύσει. Κανένας δεν έχει
εξηγήσει στους έλληνες πολίτες τι σημαίνει αυτό το γεγονός. Επίσης δεν έχει
εξηγήσει ότι η συνολική πολιτική των τελευταίων 10 χρόνων , από την ημέρα που
εισήλθε η χώρα στη ζώνη του ευρώ , ήταν παντελώς στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που θα έπρεπε να είναι εντός της
ευρωζώνης. Η χώρα δεν μπορεί να επιζήσει εντός του ευρώ χωρίς τους δάνειους
πόρους τουλάχιστον όσο δεν μηδενίζει το πρωτογενές έλλειμμα του προϋπολογισμού
της. Όμως ο μέχρι τώρα τρόπος μηδενισμού του πρωτογενούς ελλείμματος είναι
καταστροφικός για τη μεγέθυνση του ΑΕΠ, την ανεργία αλλά και το λόγο ΔΧ/ΑΕΠ που αποτελεί στόχο . Παράλληλα
ολόκληρο το πρόγραμμα είναι
προσανατολισμένο στην αποπληρωμή των υποχρεώσεων της χώρας προς τους πιστωτές
της. Από το συνολικό πακέτο των 130 δις ευρώ, 10-12 δις έχουν
προγραμματισθεί να καλύψουν τα πρωτογενή
ελλείμματα μέχρι και το 2014 και να πληρωθούν οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του
κράτους στον ιδιωτικό τομέα. Τα υπόλοιπα έχουν προγραμματισθεί για τη διάσωση
των τραπεζών και την αποπληρωμή των υποχρεώσεων του κράτους προς τους πιστωτές.
Άρα δεν υπάρχουν πόροι για την πραγματική οικονομία.
εξηγήσει στους έλληνες πολίτες τι σημαίνει αυτό το γεγονός. Επίσης δεν έχει
εξηγήσει ότι η συνολική πολιτική των τελευταίων 10 χρόνων , από την ημέρα που
εισήλθε η χώρα στη ζώνη του ευρώ , ήταν παντελώς στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που θα έπρεπε να είναι εντός της
ευρωζώνης. Η χώρα δεν μπορεί να επιζήσει εντός του ευρώ χωρίς τους δάνειους
πόρους τουλάχιστον όσο δεν μηδενίζει το πρωτογενές έλλειμμα του προϋπολογισμού
της. Όμως ο μέχρι τώρα τρόπος μηδενισμού του πρωτογενούς ελλείμματος είναι
καταστροφικός για τη μεγέθυνση του ΑΕΠ, την ανεργία αλλά και το λόγο ΔΧ/ΑΕΠ που αποτελεί στόχο . Παράλληλα
ολόκληρο το πρόγραμμα είναι
προσανατολισμένο στην αποπληρωμή των υποχρεώσεων της χώρας προς τους πιστωτές
της. Από το συνολικό πακέτο των 130 δις ευρώ, 10-12 δις έχουν
προγραμματισθεί να καλύψουν τα πρωτογενή
ελλείμματα μέχρι και το 2014 και να πληρωθούν οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του
κράτους στον ιδιωτικό τομέα. Τα υπόλοιπα έχουν προγραμματισθεί για τη διάσωση
των τραπεζών και την αποπληρωμή των υποχρεώσεων του κράτους προς τους πιστωτές.
Άρα δεν υπάρχουν πόροι για την πραγματική οικονομία.
–
Η φυγή από το
Μνημόνιο αποτελεί «εκ των ων ουκ άνευ» λύση για την ελληνική οικονομία . Μπορεί
να επιτευχθεί αυτό και πως ; Έχει η Ελλάδα ατού στα χέρια της; Νομίζω ότι το
πρώτο που χρειάζεται να γίνει είναι να υπάρξει μια πρόταση μακροοικονομικής πολιτικής σε διαφορετική κατεύθυνση από αυτή
του Μνημονίου που να έχει ως άμεσο πρωταρχικό στόχο τη σταθεροποίηση του ΑΕΠ.
Ήδη έχει επέλθει μια τρομακτική μείωση του ελλείμματος μέσω της ασκούμενης
δημοσιονομικής πολιτικής . Η υπόλοιπη απαιτούμενη μείωση ας συμφωνηθεί να γίνει σε βάθος χρόνου (τρία
έτη) και επιμεριζόμενη μεταξύ μείωσης δαπανών – αύξησης εσόδων και αύξησης του
ΑΕΠ. Η σταθεροποίηση του ΑΕΠ μπορεί να επέλθει είτε από μεταβολή του ρυθμού της
εγχώριας ζήτησης είτε του εξωτερικού ισοζυγίου. Επομένως είτε μέσω των
επενδύσεων είτε μέσω των εξαγωγών αφού όμως δεν επιτρέψουμε την περαιτέρω
μείωση των μισθών και των συντάξεων. Οι πόροι αφού δεν έχουμε βοήθεια από τους
ευρωπαίους εταίρους μας , μπορεί να γίνει μόνο μέσω του περιορισμού των δαπανών
για τόκους (μετάθεση των πληρωμών μετά από τουλάχιστον τρία χρόνια ) ώστε οι
πόροι αυτοί για τρία χρόνια να κατευθυνθούν μετά από συγκροτημένη μελέτη εκεί
που θα δημιουργήσουν γρήγορα και υψηλά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Οι πόροι
αυτοί για τρία χρόνια υπολογίζονται πάνω από 30 δις ευρώ. Συνέχιση των
μεταρρυθμίσεων σε ότι αφορά στη λειτουργία του κράτους και συγκεκριμένα στη
μείωση της σπατάλης και στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής αλλά και σειρά άλλων
μεταρρυθμίσεων που κρίνονται ότι λειτουργούν υπέρ της αποτελεσματικότητας της
λειτουργίας του κράτους. Συνεπώς αρχίζουμε την πολιτική συζήτηση αποφασισμένοι
να χρησιμοποιήσουμε όλα τα όπλα που έχουμε στα χέρια μας . Όμως κατ΄ αρχάς
συζητούμε και διαβουλευόμαστε πριν παίξουμε και το ύστατο χαρτί μας που είναι η
κατάσταση «πολέμου».
Η φυγή από το
Μνημόνιο αποτελεί «εκ των ων ουκ άνευ» λύση για την ελληνική οικονομία . Μπορεί
να επιτευχθεί αυτό και πως ; Έχει η Ελλάδα ατού στα χέρια της; Νομίζω ότι το
πρώτο που χρειάζεται να γίνει είναι να υπάρξει μια πρόταση μακροοικονομικής πολιτικής σε διαφορετική κατεύθυνση από αυτή
του Μνημονίου που να έχει ως άμεσο πρωταρχικό στόχο τη σταθεροποίηση του ΑΕΠ.
Ήδη έχει επέλθει μια τρομακτική μείωση του ελλείμματος μέσω της ασκούμενης
δημοσιονομικής πολιτικής . Η υπόλοιπη απαιτούμενη μείωση ας συμφωνηθεί να γίνει σε βάθος χρόνου (τρία
έτη) και επιμεριζόμενη μεταξύ μείωσης δαπανών – αύξησης εσόδων και αύξησης του
ΑΕΠ. Η σταθεροποίηση του ΑΕΠ μπορεί να επέλθει είτε από μεταβολή του ρυθμού της
εγχώριας ζήτησης είτε του εξωτερικού ισοζυγίου. Επομένως είτε μέσω των
επενδύσεων είτε μέσω των εξαγωγών αφού όμως δεν επιτρέψουμε την περαιτέρω
μείωση των μισθών και των συντάξεων. Οι πόροι αφού δεν έχουμε βοήθεια από τους
ευρωπαίους εταίρους μας , μπορεί να γίνει μόνο μέσω του περιορισμού των δαπανών
για τόκους (μετάθεση των πληρωμών μετά από τουλάχιστον τρία χρόνια ) ώστε οι
πόροι αυτοί για τρία χρόνια να κατευθυνθούν μετά από συγκροτημένη μελέτη εκεί
που θα δημιουργήσουν γρήγορα και υψηλά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Οι πόροι
αυτοί για τρία χρόνια υπολογίζονται πάνω από 30 δις ευρώ. Συνέχιση των
μεταρρυθμίσεων σε ότι αφορά στη λειτουργία του κράτους και συγκεκριμένα στη
μείωση της σπατάλης και στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής αλλά και σειρά άλλων
μεταρρυθμίσεων που κρίνονται ότι λειτουργούν υπέρ της αποτελεσματικότητας της
λειτουργίας του κράτους. Συνεπώς αρχίζουμε την πολιτική συζήτηση αποφασισμένοι
να χρησιμοποιήσουμε όλα τα όπλα που έχουμε στα χέρια μας . Όμως κατ΄ αρχάς
συζητούμε και διαβουλευόμαστε πριν παίξουμε και το ύστατο χαρτί μας που είναι η
κατάσταση «πολέμου».
–
Η Ελλάδα έχει μερικά δυνατά
χαρτιά για να τους πείσει τους
εταίρους της να χαλαρώσουν στο θέμα της
λιτότητας . Δεν υπάρχει κανένας μα
κανένας από όλους τους παράγοντες τις διεθνούς σκηνής που να μην φοβάται την αποχώρηση της Ελλάδας από
το ευρώ. Για δύο βασικούς λόγους : πρώτον διότι θα χάσουν λεφτά και δεύτερον
γιατί θα χάσουν πολιτικό κεφάλαιο.
Επίσης πρέπει να υπολογίσουμε και τις πρόσθετες πράξεις ενίσχυσης του εγχωρίου
τραπεζικού συστήματος από την ΤτΕ που κατά υπολογισμούς κυμαίνονται περί τα 50
δις ευρώ.
Η Ελλάδα έχει μερικά δυνατά
χαρτιά για να τους πείσει τους
εταίρους της να χαλαρώσουν στο θέμα της
λιτότητας . Δεν υπάρχει κανένας μα
κανένας από όλους τους παράγοντες τις διεθνούς σκηνής που να μην φοβάται την αποχώρηση της Ελλάδας από
το ευρώ. Για δύο βασικούς λόγους : πρώτον διότι θα χάσουν λεφτά και δεύτερον
γιατί θα χάσουν πολιτικό κεφάλαιο.
Η Ελλάδα
χρωστά πλέον στις ευρωπαϊκές χώρες
περισσότερα από 80 δισ. ευρώ σε κεφάλαια διάσωσης. Η ΕΚΤ κινδυνεύει να χάσει
αρκετά χρήματα αν η Ελλάδα αρνηθεί τις υποχρεώσεις της. Είναι
γνωστό ότι ΕΚΤ κατέχει ε περίπου 50 δισ. ευρώ ελληνικών κρατικών ομολόγων προκειμένου
να μειώσει τις αποδόσεις και να βοηθήσει τη χώρα να διατηρήσει την πρόσβασή της
στις αγορές κεφαλαίου.
Επιπλέον, μέσω του συστήματος Target 2 στο
οποίο καταγράφονται οι πιστώσεις και οι χρεώσεις μεταξύ των Εθνικών Κεντρικών
Τραπεζών και της ΕΚΤ φαίνεται
ότι η Τράπεζα της Ελλάδος παρουσιάζει χρεωστικό
υπόλοιπο περίπου 105 δισ. Ευρώ. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία το
μεγαλύτερο τμήμα των ροών αυτών προέρχεται από την Γερμανική Κεντρική Τράπεζα.Ακόμα πρέπει να υπολογιστούν περί τα 12 δις ευρώ που κυκλοφορούν αναλογικά περισσότερο σε σχέση με το ΑΕΠ της χώρας.
Επίσης πρέπει να υπολογίσουμε και τις πρόσθετες πράξεις ενίσχυσης του εγχωρίου
τραπεζικού συστήματος από την ΤτΕ που κατά υπολογισμούς κυμαίνονται περί τα 50
δις ευρώ.
–
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προχώρησαν σε βοήθεια διάσωσης προς την
Ελλάδα τον Απρίλιο του 2010, σε μια προσπάθεια να παραμείνει η χώρα στην
ευρωζώνη και να αποδείξουν ότι η νομισματική ένωση, ένα σύμβολο της
μεταπολεμικής ευρωπαϊκής ενοποίησης, είναι αμετάκλητη. Αυτό το σημείο κατά την
άποψη μου αποτελεί το μεγάλο πολιτικό δίλλημα πάνω στο οποίο αρθρώνονται οι δύο
βασικές απόψεις που συγκρούονται σήμερα στην ελληνική πολιτική σκηνή. Αντέχει η
ΕΕ την αποχώρηση ή την έμμεση εκδίωξη ενός κράτους –μέλους;
Κανένας δεν μπορεί να αποφανθεί κατηγορηματικά για
το ζήτημα αυτό. Εδώ λοιπόν αρχίζει η πολιτική σύγκρουση. Τα επιχειρήματα ένθεν
και εκείθεν υπάρχουν . Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών
Wolfgang Schäuble δηλώνει πεπεισμένος ότι η ευρωζώνη μπορεί να αντέξει έξοδο
της Ελλάδας. Στο πρόσφατο παρελθόν ο
κύριος Schäuble έχει πολλάκις υποχωρήσει σε παρόμοια θέματα για
την Ελλάδα. Από την άλλη υπάρχουν πολλές αναλύσεις οι οποίες καταλήγουν στο
ότι η Ε.Ε. δεν έχει συμφέρον να
διώξει την Ελλάδα από το ευρώ. Άλλοι υποστηρίζουν ότι κάτι
τέτοιο δεν προβλέπεται από τη συνθήκη της Λισαβόνας . Αν η ΕΕ πολιτικά
αποφασίσει την εκδίωξη της Ελλάδος ,τεχνικά είναι εύκολο. Συγκεκριμένα η ΕΚΤ θα μπορούσε να αποφασίσει να μη δέχεται
να ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση. Να αρνηθεί να εγκρίνει αίτημα για έκτακτη
βοήθεια ρευστότητας ELA. Η Ελλάδα δεν θα είχε άλλη επιλογή παρά να φύγει
«εθελοντικά». Η πολιτική τώρα αρχίζει.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προχώρησαν σε βοήθεια διάσωσης προς την
Ελλάδα τον Απρίλιο του 2010, σε μια προσπάθεια να παραμείνει η χώρα στην
ευρωζώνη και να αποδείξουν ότι η νομισματική ένωση, ένα σύμβολο της
μεταπολεμικής ευρωπαϊκής ενοποίησης, είναι αμετάκλητη. Αυτό το σημείο κατά την
άποψη μου αποτελεί το μεγάλο πολιτικό δίλλημα πάνω στο οποίο αρθρώνονται οι δύο
βασικές απόψεις που συγκρούονται σήμερα στην ελληνική πολιτική σκηνή. Αντέχει η
ΕΕ την αποχώρηση ή την έμμεση εκδίωξη ενός κράτους –μέλους;
Κανένας δεν μπορεί να αποφανθεί κατηγορηματικά για
το ζήτημα αυτό. Εδώ λοιπόν αρχίζει η πολιτική σύγκρουση. Τα επιχειρήματα ένθεν
και εκείθεν υπάρχουν . Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών
Wolfgang Schäuble δηλώνει πεπεισμένος ότι η ευρωζώνη μπορεί να αντέξει έξοδο
της Ελλάδας. Στο πρόσφατο παρελθόν ο
κύριος Schäuble έχει πολλάκις υποχωρήσει σε παρόμοια θέματα για
την Ελλάδα. Από την άλλη υπάρχουν πολλές αναλύσεις οι οποίες καταλήγουν στο
ότι η Ε.Ε. δεν έχει συμφέρον να
διώξει την Ελλάδα από το ευρώ. Άλλοι υποστηρίζουν ότι κάτι
τέτοιο δεν προβλέπεται από τη συνθήκη της Λισαβόνας . Αν η ΕΕ πολιτικά
αποφασίσει την εκδίωξη της Ελλάδος ,τεχνικά είναι εύκολο. Συγκεκριμένα η ΕΚΤ θα μπορούσε να αποφασίσει να μη δέχεται
να ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση. Να αρνηθεί να εγκρίνει αίτημα για έκτακτη
βοήθεια ρευστότητας ELA. Η Ελλάδα δεν θα είχε άλλη επιλογή παρά να φύγει
«εθελοντικά». Η πολιτική τώρα αρχίζει.
ΚΩΣΤΑΣ ΜΕΛΑΣ
15.05.2012
15.05.2012