Για να το γράψουμε όσο πιο απλά μπορούμε «σβήσαμε» χρέη 105 δισ. ευρώ και πήραμε δάνειο 130 δισ. ευρώ. Κατά πόσο μετά από αυτή την εξέλιξη μπορεί να γίνει διαχειρίσιμο το ελληνικό χρέος;
Κατ’ αρχάς θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ενώ απομειώθηκε το ΔΧ κατά 105,6 δις ευρώ εντούτοις επειδή με τη νέα δανειακή σύμβαση θα δανεισθούμε 130 δις ευρώ συν 34,5 δις ευρώ που απομένουν από την πρώτη σύμβαση συνολικά 164,5 δις ευρώ, και δεδομένου ότι περίπου 67 -70 δις ευρώ πηγαίνουν σε αντικατάσταση ήδη υφισταμένου χρέους το νέο συνολικό χρέος της χώρας το 2012 παραμένει στο 164% του ΑΕΠ όπως και το 2011. Η πορεία βάση του σχεδίου της Τρόικας για 120.0% ή 117,5% (σύμφωνα με την νέα εκτίμηση του ΔΝΤ και της ΕΕ) θα εξαρτηθεί αποκλειστικά από τους ρυθμούς μεγέθυνσης του ΑΕΠ (2,5%), τη δημιουργία Πρωτογενών Πλεονασμάτων (4,5% ) από το 2014 μέχρι το διηνεκές και την είσπραξη 19 δις ευρώ από την αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην συγκεκριμένη έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα την Δευτέρα 12.03.2012 το δεύτερο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας μπορεί να καταστήσει βιώσιμο το ελληνικό χρέος, αλλά η Αθήνα θα πρέπει να παραμείνει πιστή στην τήρηση των συμφωνηθέντων δεσμεύσεων με τους διεθνείς πιστωτές της έως το 2030.
Η έκθεση προβλέπει μεταξύ άλλων πως η Ελλάδα ενδεχομένως να χρειαστεί και νέο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας μετά το 2014. Μάλιστα θεωρείται βέβαιο ότι η ΕΕ έχει αναλάβει την υποχρέωση να καλύψει τα χρηματοδοτικά κενά του προγράμματος τουλάχιστον μέχρι το 2015.
«Τα αποτελέσματα δείχνουν πως το νέο δανειοδοτικό πρόγραμμα της Ελλάδας μπορεί να καταστήσει βιώσιμο το ελληνικό χρέος, αλλά οι κίνδυνοι που παραμένουν είναι εξαιρετικά σημαντικοί”, τονίζεται μεταξύ άλλων στην έκθεση.
Όμως κατά την άποψή μας ακόμη και να επιτευχθούν όλοι οι στόχοι της ανάπτυξης, των πρωτογενών πλεονασμάτων και της μείωσης των δαπανών, ο στόχος του 120% του ΑΕΠ για το χρέος μέχρι το 2020 είναι και πάλι ανέφικτος. Η ελληνική οικονομία θα βγει τόσο λαβωμένη που είναι αμφίβολο αν ακόμη και αυτά τα επίπεδα του χρέους είναι βιώσιμα.
Στο σενάριο της ήπιας οικονομικής ανάκαμψης, της βελτίωσης του πρωτογενούς πλεονάσματος και της ύπαρξης εσόδων από αποκρατικοποιήσεις η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να έχει ένα τεράστιο χρέος μέχρι το 2020, το οποίο θα ανέρχεται στο 120% του ΑΕΠ περίπου, ύψος διπλάσιο από το απαιτούμενο από τη συνθήκη του Μάαστριχτ το οποίο κατά κοινή ομολογία μπορεί να θεωρηθεί διαχειρίσιμο. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας για φέτος ανέρχονται περίπου στα 40 δισ. ευρώ, ενώ η χώρα θα χρειαστεί από 20 έως 28 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το 2016. Από εκεί και πέρα, οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα μπορούσαν να πέσουν κάτω από τα 20 δισ. ευρώ και να κινηθούν προς τα 10 δισ. ευρώ στο τέλος της περιόδου, εάν υπολογιστεί ότι θα υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα περίπου 2,5% του ΑΕΠ το διάστημα 2015-2020.
«Τα αποτελέσματα δείχνουν πως το νέο δανειοδοτικό πρόγραμμα της Ελλάδας μπορεί να καταστήσει βιώσιμο το ελληνικό χρέος, αλλά οι κίνδυνοι που παραμένουν είναι εξαιρετικά σημαντικοί”, τονίζεται μεταξύ άλλων στην έκθεση.
Όμως κατά την άποψή μας ακόμη και να επιτευχθούν όλοι οι στόχοι της ανάπτυξης, των πρωτογενών πλεονασμάτων και της μείωσης των δαπανών, ο στόχος του 120% του ΑΕΠ για το χρέος μέχρι το 2020 είναι και πάλι ανέφικτος. Η ελληνική οικονομία θα βγει τόσο λαβωμένη που είναι αμφίβολο αν ακόμη και αυτά τα επίπεδα του χρέους είναι βιώσιμα.
Στο σενάριο της ήπιας οικονομικής ανάκαμψης, της βελτίωσης του πρωτογενούς πλεονάσματος και της ύπαρξης εσόδων από αποκρατικοποιήσεις η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να έχει ένα τεράστιο χρέος μέχρι το 2020, το οποίο θα ανέρχεται στο 120% του ΑΕΠ περίπου, ύψος διπλάσιο από το απαιτούμενο από τη συνθήκη του Μάαστριχτ το οποίο κατά κοινή ομολογία μπορεί να θεωρηθεί διαχειρίσιμο. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας για φέτος ανέρχονται περίπου στα 40 δισ. ευρώ, ενώ η χώρα θα χρειαστεί από 20 έως 28 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το 2016. Από εκεί και πέρα, οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα μπορούσαν να πέσουν κάτω από τα 20 δισ. ευρώ και να κινηθούν προς τα 10 δισ. ευρώ στο τέλος της περιόδου, εάν υπολογιστεί ότι θα υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα περίπου 2,5% του ΑΕΠ το διάστημα 2015-2020.
Το ερώτημα που τίθεται μονότονα είναι το εξής: αποφύγαμε οριστικά τον κίνδυνο της χρεοκοπίας ή οι πιέσεις θα ενταθούν τον Ιούνιο, όταν θα χρειαστεί να ληφθούν και νέα σκληρά μέτρα;
Η άτακτη χρεοκοπία δεν έχει αποφευχθεί παρά τα όσα λέγονται από τους κυβερνώντες. Πιο συγκεκριμένα, ακόμη και αν επρόκειτο να εφαρμοστούν πλήρως οι μεταρρυθμίσεις και οι περικοπές, είναι “εξαιρετικά απίθανο” η χώρα να θέσει υπό έλεγχο το βιώσιμο χρέος, το οποίο εκτιμάται ότι θα φτάσει στο 120% του ΑΕΠ το 2020. Ήδη έχουν στερηθεί σημαντικά κεφάλαια από τις επενδύσεις, την ανάπτυξη και την απασχόληση.
Οι αγορές ήδη έχουν αρχίσει να αποτιμούν αυτό το ενδεχόμενο. Δηλαδή η Ελλάδα να προχωρήσει σε μία ακόμη αναδιάρθρωση του χρέους της, η οποία θα είναι πιο άτακτη από την προηγούμενη, καθώς θα περιλαμβάνει περισσότερο τον κίνδυνο της εξόδου από το ευρώ. Η συμφωνία δίνει απλά λίγο περισσότερο χρόνο για να επανέλθει δριμύτερο το ελληνικό δράμα σε όλο του το μεγαλείο.
Οι αγορές ήδη έχουν αρχίσει να αποτιμούν αυτό το ενδεχόμενο. Δηλαδή η Ελλάδα να προχωρήσει σε μία ακόμη αναδιάρθρωση του χρέους της, η οποία θα είναι πιο άτακτη από την προηγούμενη, καθώς θα περιλαμβάνει περισσότερο τον κίνδυνο της εξόδου από το ευρώ. Η συμφωνία δίνει απλά λίγο περισσότερο χρόνο για να επανέλθει δριμύτερο το ελληνικό δράμα σε όλο του το μεγαλείο.
Μάλιστα μόλις λίγα 24ωρα μετά την ολοκλήρωση όλων των προϋποθέσεων για τη λήψη του δεύτερου πακέτου στήριξης της ελληνικής οικονομίας ύψους 130 δισ. ευρώ, και χωρίς ακόμη να έχει τελειώσει η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση κρατικού χρέους στη σύγχρονη ιστορία, οι αναλυτές βλέπουν ότι ήδη οι επενδυτές έχουν αρχίσει να ποντάρουν στην προοπτική να ληφθεί και τρίτο πακέτο από την Ελλάδα.
Αν και οι αξιωματούχοι τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρωζώνη διατείνονται ότι έβαλαν ένα στοπ στην κρίση και ότι ξεκινά περίοδος σταθερότητας στην περιοχή, οι περισσότεροι αναλυτές διαφωνούν.
Μετά την ολοκλήρωση του PSI , οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν εξαιρετικά αβέβαιη την εκτίμηση ότι η χώρα θα μπορούσε να επανέλθει στις αγορές το 2015. Οι οικονομικές ανάγκες που θα πρέπει να καλύψει για την περίοδο 2015-2020 μπορεί να φτάνουν τα 50 δισ. ευρώ.
Τα νέα ομόλογα που προέκυψαν από το PSI συνεχίζουν να διαπραγματεύονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ενώ οι αποδόσεις βρίσκονται κοντά στο 13-14%. Οι επενδυτές δείχνουν τις διαθέσεις τους ότι δεν πρόκειται εύκολα να δανείσουν την Ελλάδα, η οποία μετά το 2015 θα πρέπει να καλύψει τα χρηματοδοτικά της κενά.
Σύμφωνα με την άποψή μου η Αθήνα είναι μακριά από τη διάσωση, ενώ δεν αποκλείω το ενδεχόμενο ενός τρίτου πακέτου διάσωσης.
Τα νέα ομόλογα που προέκυψαν από το PSI συνεχίζουν να διαπραγματεύονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ενώ οι αποδόσεις βρίσκονται κοντά στο 13-14%. Οι επενδυτές δείχνουν τις διαθέσεις τους ότι δεν πρόκειται εύκολα να δανείσουν την Ελλάδα, η οποία μετά το 2015 θα πρέπει να καλύψει τα χρηματοδοτικά της κενά.
Σύμφωνα με την άποψή μου η Αθήνα είναι μακριά από τη διάσωση, ενώ δεν αποκλείω το ενδεχόμενο ενός τρίτου πακέτου διάσωσης.
Έστω και με δανεικά, η Ελλάδα κατάφερε να φτάσει στο 75% του βιοτικού επιπέδου των ισχυρών της Ευρωζώνης. Μετά και τα τελευταία μέτρα σε τι επίπεδα βρισκόμαστε; Επιστρέψαμε στη δεκαετία του ’80 ή του ’90;
Το Κατά Κεφαλή ΑΕΠ στην Ελλάδα με στοιχεία της Eurostat για το 2009 , είχε ανέλθει στο 94,5 % του μέσου όρου των ΕΕ-27. Σήμερα δηλαδή το 2012 είναι σίγουρο ότι έχουμε σημαντική μείωση αλλά θα πρέπει να περιμένουμε τα επίσημα στοιχεία για να είμαστε ακριβείς. Όμως το πρόβλημα δεν είναι το σημερινό επίπεδο αλλά ποιο θα είναι το επίπεδο μετά από ορισμένα έτη και συγκεκριμένα το 2015 αλλά και το 2020. Νομίζω ότι θα έχουμε συνεχείς μειώσεις της αγοραστικής δύναμης και της αξίας των ακινήτων και κινητών αξιών των ελλήνων πολιτών που είναι δύσκολο να προσδιορισθεί σήμερα . Σύμφωνα όμως με μια γενική εκτίμηση θα έχουμε μείωση τουλάχιστον της τάξεως το 40,0%
Κατά πόσο ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα η άποψη ότι η Ελλάδα έχει μισθούς Βαλκανίων και τιμές Βρυξελλών; Μπορούμε να κάνουμε μια σύγκριση με χώρες όπως η Βουλγαρία ή η Ρουμανία;
Θα σας αναφέρω ποια είναι τα επίπεδα των κατωτέρων αποδοχών σε όλη την ΕΕ για να γίνει αντιληπτό οι αναλήθειες που λέγονται για λόγους πολιτικής εξαπάτησης αλλά και άγνοιας. Απέχουμε πολύ από μισθούς Βουλγαρίας αλλά και των άλλων βαλκανικών χωρών. Μην τρομοκρατούμε τον κόσμο. Να λέμε την αλήθεια και να παραθέτουμε στοιχεία. Τα 560 ευρώ απέχουν πολύ από τα 123 της Βουλγαρίας, αλλά επίσης πολύ και από τα 1430 της Ολλανδίας ή του Βελγίου. Βεβαίως οι κατώτατοι μισθοί είναι μια απλή ένδειξη των διαφορών διότι δεν αναφέρουμε το Γενικό επίπεδο τιμών αλλά και τον αριθμό των εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.
Για την Ελλάδα πριν τη μείωση με βάση το Μνημόνιο και φθάνει στο 560 ευρώ.
Υπάρχουν άραγε παραδείγματα χωρών, που βγήκαν «ζωντανές» από την επέλαση του ΔΝΤ;
Νομίζω κανένα παράδειγμα σύμφωνα με το περιεχόμενο που δίνεται στην έννοια «ζωντανές». Ευκαιρίας δοθείσας η Ελλάδα χρειάζεται το γρηγορότερο δυνατόν να βγει από αυτόν τον ζουρλομανδύα ο οποίος με το πέρασμα του χρόνου σφίγγεται όλο και περισσότερο γύρω από το σώμα της.
Γιατί η Ελλάδα δεν μπορεί να απορροφήσει ζεστό κοινοτικό χρήμα είτε από το ΕΣΠΑ είτε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων;
Κατηγορηματικά και ανεπιφύλακτα υπεύθυνες είναι οι Πολιτικές Ηγεσίες του Υπουργείου και οι τεράστιες πελατειακές και άλλες σχέσεις που δημιουργούνται κατά την άσκηση της πολιτικής. Κατά την άποψή μου το Υπουργείο αυτό , θα έπρεπε να έχει μόνιμο Υπουργό εκτός πολιτικών κυκλωμάτων και μάλιστα κάποιον που στοιχειωδώς καταλαβαίνει πως λειτουργεί η οικονομία και τι σημαίνει ανάπτυξη. Όχι όπως όσοι τελευταία έχουν διαβεί το κατώφλι τους.
Μετά και τις τελευταίες εξελίξεις ποια είναι η εκτίμησή σας ως προς τον χρόνο που η Ελλάδα μπορεί να επιστρέψει στις αγορές;
Θα αργήσει πολύ να έρθει αυτή η μέρα. Είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο.
ΚΩΣΤΑΣ ΜΕΛΑΣ . Εφημερίδα Η ΝΙΚΗ 18.03.2012