Αποκρατικοποιήσεις

Για πρώτη φορά η έννοια της αποκρατικοποίησης   αναφέρθηκε στις Προγραμματικές Δηλώσεις που ανέγνωσε στη Βουλή ο τότε νέος πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης στις 24 Απριλίου 1990.
Στη συνέχεια, οι λέξεις «ιδιωτικοποιήσεις», «αποκρατικοποιήσεις» αναφέρονται σε όλους τους κρατικούς προϋπολογισμούς που κατατέθηκαν στη Βουλή μετά το 1990.
Οι αποκρατικοποιήσεις (ανεξάρτητα αν αυτές μπορούν να σηματοδοτούν ιδιωτικοποιήσεις, μετοχοποιήσεις ή συμμετοχή ιδιωτών στο μετοχικό κεφάλαιο δημόσιων επιχειρήσεων ) αποτέλεσαν ολόκληρη την περίοδο του σημιτικού «εκσυγχρονισμού»  και της καραμανλικής «μεταρρύθμισης»  ένα από τα βασικά  διαρθρωτικά μέτρα ,που χρησιμοποίησε η πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων ακολουθώντας πιστά την  νεοφιλελεύθερη θεωρία και πολιτική  . Το ιδεολογικό επιχείρημα ήταν ότι το κράτος δεν μπορεί να είναι επιχειρηματίας ενώ το πολιτικό επιχείρημα που ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται , είναι η  εξοικονόμηση σημαντικών  εσόδων από τις δαπάνες λειτουργίας των δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων, τα οποία κανονικά πρέπει να διατίθενται σε παραγωγικούς τομείς. Επίσης υποστηρίζεται ότι  τα έσοδα που εξασφαλίζονται από τις αποκρατικοποιήσεις, πρέπει να διατίθενται στο σύνολό τους για μείωση του δημόσιου χρέους.
Δυστυχώς παρά τα έσοδα αυτά, το δημόσιο χρέος όχι μόνο δεν μειώνεται  αλλά αυξάνεται  και μάλιστα με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Για την ιστορία αναφέρουμε ότι η πρώτη ιδιωτικοποίηση, ήταν η περιπετειώδης αποκρατικοποίηση της Επιχείρησης Αστικών Συγκοινωνιών (ΕΑΣ) το 1991, Πρόκειται μάλιστα για μια ιδιωτικοποίηση από την οποία όχι μόνο δεν εξασφαλίσθηκαν έσοδα από την πώληση αυτή, αλλά, όπως προκύπτει από την Εισηγητική Έκθεση του Κρατικού Προϋπολογισμού του 1992, επιβαρύνθηκε το Δημόσιο και με 12 δισ. δραχμές.
Η πρώτη ουσιαστική ιδιωτικοποίηση ήταν η πώληση της Τράπεζας Πειραιώς σε Όμιλο Επενδυτών το 1991, η πώληση της Τράπεζας Αθηνών στην Hanwha First Investment το 1993 και η αποκρατικοποίηση της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης με την εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο το 1993 Η νέα τότε Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και οι άλλες έως το Μάρτιο του 2004, κατάρτιζαν συνεχώς προγράμματα αποκρατικοποιήσεων και μετοχοποιήσεων. Από τις αποκρατικοποιήσεις αυτές, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, μέσα σε έξι χρόνια, εξασφάλισε έσοδα 13,7 δισ. ευρώ .

Πίνακας 1.

Το χρονικό αποκρατικοποιήσεων από το 1991
Το χρονικό των μετοχοποιήσεων, ιδιωτικοποιήσεων ή αποκρατικοποιήσεων μετά το 1991 έχει ως εξής:
1991: Πώληση της Τράπεζας Πειραιώς σε Όμιλο επενδυτών υπό τον καθηγητή και τραπεζίτη Μιχάλη Σάλλα.
1991: Ιδιωτικοποίηση των αστικών συγκοινωνιών με την ίδρυση των Συγκοινωνιακών Επιχειρήσεων (ΣΕΠ)
1993: Μετοχοποίηση και εισαγωγή της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης στο Χρηματιστήριο.
1993: Πώληση της Τράπεζας Αθηνών στην Hanwha Fisrt Investment.
1996: Πρώτη μετοχοποίηση ΟΤΕ
1997: Αναγγελία μετοχοποίησης Ομίλου ΔΕΠ
1998: Πρώτη και δεύτερη μετοχοποίηση Καταστημάτων Αφορολογήτων ειδών (δημόσια έσοδα 20 δισ. δραχμές και 82 δισ. δραχμές αντίστοιχα)
1998: Πρώτη και δεύτερη μετοχοποίηση Χρηματιστηρίου Αθηνών (δημόσια έσοδα 22 δισ. δραχμές και 10 δισ. δραχμές αντίστοιχα)
1998: Δεύτερη και τρίτη μετοχοποίηση ΟΤΕ (δημόσια έσοδα 126 δισ. δραχμές και 302 δισ. δραχμές αντίστοιχα)
1998: Πώληση μετοχών Εθνικής Τράπεζας (δημόσια έσοδα 63 δισ. δραχμές)
1998: Πώληση Τράπεζας Κρήτης στην Eurobank (δημόσια έσοδα -προκαταβολή- 22 δισ. δραχμές)
1998: Μετοχοποίηση ΔΕΠ (δημόσια έσοδα 35 δισ. δραχμές)
1998: Τράπεζα Μακεδονίας – Θράκης από Τράπεζα Πειραιώς (έσοδα 27,3 δισ. δραχμές)
1998: Πώληση της Τράπεζας Κεντρικής Ελλάδος στην Εγνατία Τράπεζα (έσοδα 17,3 δισ. δραχμές)
1998: Μετοχοποίηση Ολύμπκ Κέτερινγκ (έσοδα 2,5 δισ. δραχμές)
1998: Μετοχοποίηση Γενικής Τράπεζας (έσοδα 14 δισ. δραχμές)
1998: Αναγγελία για την εισαγωγή στο Χρηματιστήριο την περίοδο
1998 – 2000 των ακόλουθων κερδοφόρων δημόσιων επιχειρήσεων: Διώρυγα Κορίνθου, ΔΕΘ, Κτηματική Εταιρεία Δημοσίου, ΕΥΔΑΠ, Οργανισμοί Αποχέτευσης και Ύδρευσης Θεσσαλονίκης, Οργανισμός Διεξαγωγής Ιπποδρομιών Ελλάδος, Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς, Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης, Ολύμπικ Κέτερινγκ, Ολυμπιακή τουριστική και Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου (ΟΠΑΠ).
1999: Τέταρτη μετοχοποίηση ΟΤΕ (δημόσια έσοδα 341 δισ. δραχμές)
1999: Μετοχοποίηση Εθνικής Τράπεζας (δημόσια έσοδα 281 δισ. δραχμές)
Τρίτη μετοχοποίηση Καταστημάτων Αφορολογήτων Ειδών (δημόσια έσοδα 127 δισ. δραχμές)
1999: Νέα μετοχοποίηση ΔΕΠ (έσοδα 50 δισ. δραχμές)
1999: Μετοχοποίηση ΔΕΠΑ (έσοδα 35 δισ. δραχμές)
1999: Μετοχοποίηση ΕΥΔΑΠ (έσοδα 60 δισ. δραχμές)
1999: Πώληση Ιονικής Τράπεζας στην Alpha Bank (έσοδα 272 δισ. δραχμές)
1999: Νέα μετοχοποίηση Ολύμπκ  Κέτερινγκ (έσοδα 3 δισ. δραχμές)
1999: Μετοχοποίηση ΕΤΒΑ (75 δισ. δραχμές)
-2001: Μετοχοποίηση της Εταιρείας Ύδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (έσοδα 10 εκατ. ευρώ)
2001: Μετοχοποίηση Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης (έσοδα 20 εκατ. ευρώ)
2001: Νέα μετοχοποίηση ΟΠΑΠ (έσοδα 90 εκατ. ευρώ)
2002: Πώληση της ΕΤΒΑ στην Τράπεζα Πειραιώς (έσοδα 511 εκατ. ευρώ)
2002: Νέα μετοχοποίηση ΟΤΕ (έσοδα 652 εκατ. ευρώ)
2002: Νέα μετοχοποίηση ΟΠΑΠ (508 εκατ. ευρώ)
2002: Πρώτη και δεύτερη μετοχοποίηση ΔΕΗ (έσοδα 814 εκατ. ευρώ)
2002: Πώληση πακέτου 2,3% μετοχών που είχε η Εμπορική Τράπεζα στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων στην Κρεντί Αγκρικόλ – CA (έσοδα 56 εκατ. ευρώ)
2002: Πώληση 58% της Ολύμπικ Κέτερινγκ στην Everest Α.Α. (έσοδα 18 εκατ. ευρώ)
2002: Πώληση 49% του Ελληνικού Καζίνου Πάρνηθας στην κοινοπραξία Hyatt -ET και Επενδύσεις (έσοδα 170 εκατ. ευρώ)
2002: Μακροχρόνια μίσθωση και επενδύσεις των Ακτών Αττικής (έσοδα 32 εκατ. ευρώ).
2002: Πώληση των Ελληνικών Ναυπηγείων (Ναυπηγεία Σκαραμαγκά) στην HDW.
2003: Τρίτη μετοχοποίηση ΔΕΗ (έσοδα 636 εκατ. ευρώ)
-2003: Πώληση πακέτου 11% της Εθνικής Τράπεζας (έσοδα 490 εκατ. ευρώ)
2003: Δημόσια εγγραφή Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (έσοδα 55 εκατ. ευρώ)
-2003: Πώληση πακέτου 33,4% της Ελληνικά Χρηματιστήρια Ελλάδος (έσοδα 89 εκατ. ευρώ)
2003: Τρίτη (24,61%) μετοχοποίηση ΟΠΑΠ (έσοδα 736 εκατ. ευρώ)
2003: Πώληση πακέτου 16,65% των Ελληνικών Πετρελαίων (έσοδα 326 εκατ. ευρώ)
2003: Πώληση πακέτου 40% των Καταστημάτων Αφορολόγητων Ειδών (έσοδα 174 εκατ. ευρώ)
2004: Πώληση πακέτου 8,21% των Ελληνικών Πετρελαίων (έσοδα 192 εκατ. ευρώ)
2004: Πώληση πακέτου 7,46% της Εθνικής Τράπεζας (562 εκατ. ευρώ).
2005: Διάθεση 16,44% μετοχών του ΟΠΑΠ (1.266 εκατ. ευρώ)
2005: Διάθεση 10% των μετοχών του ΟΤΕ (835 εκατ. ευρώ)
2006: Διάθεση του 7,18% των μετοχών της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος (328 εκατ. ευρώ)
2006: Κεφαλαιακή αναδιάρθρωση Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και μετοχική συνεργασίας με ΕΛΤΑ (436 εκατ. ευρώ)
2006:Εισαγωγή στο Χρηματιστήριο Αθηνών με τη διάθεση 34,84% των μετοχών του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου (612 εκατ. ευρώ)
Διάθεση του 11,01% των μετοχών της Εμπορικής Τράπεζας (364 εκατ. ευρώ).

                                    Πίνακας2.    

Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών και  Privatization Barometer.