Η ΕΕ αναζητά συνολική λύση στην κρίση χρέους.

 

Υπάρχει τις τελευταίες ημέρες , έντονη συζήτηση σχετικά με το ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να προχωρήσει σε δραστικά μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης χρέους που πλήττει τις «περιφερειακές» χώρες της ευρωζώνης. Οι χώρες της ευρωζώνης επιζητούν μια συνολική λύση στην κρίση που πλήττει το ευρώ, δήλωσε πριν από λίγες ημέρες  ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
    Σκοπός  δεν είναι να βρεθεί μια βραχυπρόθεσμη λύση, αλλά μεσοπρόθεσμες ιδέες που να ανταποκρίνονται στα προβλήματα, σημείωσε.
Ο Σόιμπλε υπογράμμισε πως αναμένει ότι ως το Μάρτιο θα έχει προκύψει η συνολική αυτή λύση, αλλά αρνήθηκε να διευκρινίσει περαιτέρω σχετικά με το τί αναμένει ότι θα περιλαμβάνει αυτή. Όμως οι υπάρχουσες  πληροφορίες «ομιλούν» για συγκεκριμένες λύσεις  μέσω των οποίων θα επιχειρηθεί η αντιμετώπιση της κρίσης. Η πρώτη προτεινόμενη λύση είναι η αύξηση των διαθέσιμων πόρων του γνωστού Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας – EFSF  έτσι ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθεί σε μελλοντικές ανάγκες χωρών όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία ή το Βέλγιο.  Το εξεταζόμενο σενάριο είναι αυτό που προβλέπει τον διπλασιασμό του αποθεματικού του EFSF για την ευρωζώνη, στο 1,5 τρισ. Ευρώ[1]. Αξιωματούχοι της ΕΕ συζητούν τρόπους για να καταστεί πιο αποτελεσματικό το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας EFSF. Αυτό που σκέφτονται είναι η διαφαινόμενη   πρόταση του  κ. Τρισέ  μέσα από  γνωστές δηλώσεις του  ότι  το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας  πρέπει να διαθέτει  μέγιστη δυνατή ευελιξία και  τη μέγιστη δυνατότητα ποσοτικά και ποιοτικά.  Ουσιαστικά  η ΕΚΤ έχει ζητήσει από τους ηγέτες της Ε.Ε. “ευελιξία”, ώστε να μπορεί το EFSF να αγοράζει κρατικά ομόλογα αντί να το κάνει αυτό η ΕΚΤ και μάλιστα σε “ποσότητα” ικανή να ανακόψει την πίεση των αγορών όταν αυτή εκδηλώνεται εις βάρος μιας χώρας μέλους.
Για το λόγο αυτό άλλωστε η ΕΚΤ υποστηρίζει την αύξηση των πόρων του Ταμείου, αλλά επιπρόσθετα ετοιμάζεται να απαιτήσει αύξηση των κεφαλαίων της για να καλύψει πιθανές επισφάλειες από τις ζημιές των κρατικών ομολόγων που έχει ήδη αγοράσει. 
Τούτο θα επιτρέψει στην ΕΚΤ να αποσύρει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που έθεσε σε εφαρμογή τον Μάιο  του 2010 για να στηρίξει τις περιφερειακές χώρες της Ευρωζώνης  μέσω των μη συμβατικών μέσων νομισματικής πολιτικής.
Υπάρχει μια δεύτερη πρόταση που αφορά στην έκδοση ευρωομολόγων , μια πολυσυζητημένη πρόταση στην χώρα μας για τους γνωστούς λόγους , η οποία προς το παρόν δεν φαίνεται να τίθεται στο τραπέζι των συζητήσεων με δεδομένη τη σθεναρή άρνηση της Γερμανίας αλλά και της Γαλλίας. Νομίζω ότι αυτή θα παραμείνει ως εφεδρεία .

Η πρώτη πρόταση , η οποία φαίνεται ότι είναι η πλέον πιθανή να υιοθετηθεί από την ΕΕ ίσως και στη συνεδρίαση του Μαρτίου , όμως θα συνοδεύεται από την απαίτηση μεγαλύτερης  δημοσιονομικής πειθαρχίας και από περισσότερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις όπως έχει δηλώσει ήδη  η ΕΕ. Σύμφωνα με τη νέα αυτή διαδικασία, οι κυβερνήσεις των χωρών μελών  θα είναι  υποχρεωμένες  έως τα μέσα Απριλίου κάθε έτους να υποβάλλουν στις Βρυξέλλες τις γενικές κατευθύνσεις των σχεδίων προϋπολογισμού του επόμενου χρόνου, ενισχύοντας περαιτέρω την  ήδη ασφυκτική επιτήρηση των εθνικών οικονομιών μη αφήνοντας σχεδόν κανένα  περιθώριο ευελιξίας σε αυτό που θα έχουν αποφασίσει  οι Βρυξέλλες. Με βάση τον σχεδιασμό αυτό ,που όπως είπαμε θα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του EFSF – για τους επικριτές του ισοδυναμεί με σημαντικό περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας των χωρών-μελών-  προβλέπεται ότι πριν από τα τέλη Ιουλίου κάθε έτους, το Συμβούλιο, με βάση τις σχετικές συστάσεις της Κομισιόν, θα υποδεικνύει σε κάθε κράτος-μέλος τα ενδεδειγμένα μέτρα, τα οποία θα πρέπει να περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς ώστε να αποφεύγονται δημοσιονομικοί εκτροχιασμοί.

Γίνεται φανερό ότι τα πράγματα δυσκολεύουν αφάνταστα και η ΕΕ μπαίνει σε μια φάση όπου δημιουργείται ένας μόνιμος μηχανισμός διάσωσης των χωρών , κάτι που δεν προβλεπόταν στη Συνθήκη του Μάαστριχτ , συνοδευόμενος όμως από μέτρα σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής χωρίς για την ώρα να γίνεται καμία συζήτηση για τη μεγέθυνση των οικονομιών η οποία αποτελεί τη βασικότερη λύση στο πρόβλημα του χρέους.

Κώστας Μελάς

 

[1] Στην πραγματικότητα πρόκειται για εγγυήσεις που δίνουν οι 16 χώρες της ευρωζώνης σύμφωνα με τη συμμετοχή τους στο καταβεβλημένο κεφάλαιο της ΕΚΤ. Η Ευρωπαϊκή Διευκόλυνση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), ο προσωρινός μηχανισμός διάσωσης στην ευρωζώνη, διαθέτει αυτή τη στιγμή συνολικά κεφάλαια 750 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 250 δισ. προέρχονται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, 440 δισ. από την ευρωζώνη και 60 δισ. από την  Ευρωπαϊκή Επιτροπή .