Προβλήματα στη διάσωση της αμερικανικής οικονομίας.

 

 

Σύμφωνα με το Bloomberg το οποίο επικαλείται στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (  Treasury Department) και του Οργανισμού Ασφάλισης Καταθέσεων   [Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC)] οι μέχρι σήμερα επεμβάσεις των αμερικανικών οικονομικών αρχών για τη διάσωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της εξόδου της οικονομίας από την ύφεση έχουν
ανέλθει στο ύψος των 8,5 τρις δολαρίων. Το αστρονομικό αυτό ποσό αναλύεται ως
εξής.

300 δις δολάρια δαπανήθηκαν για τη διάσωση των Fannie Mae, Freddie Mac, American International Group Inc (AIG) , Bear Stearns Cos. [τώρα μέλος της J.P.Morgan Chase and Co(JPM)].


300 δις δολάρια για τη διάσωση της  Citigroup.

700 δις δολάρια το σχέδιο Paulson [Troubled Assets Relief Program (TARP)]

800  δις δολάρια  από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα για τα προγράμματα αγοράς στοιχείων του ενεργητικού του τραπεζικού συστήματος  που στηρίζονται σε χρέος [Directed assetbacked debtpurchase programs]

1,4 τρις δολάρια για τις τραπεζικές εγγυήσεις εκ μέρους του Οργανισμού Ασφάλισης
Καταθέσεων

2,3 τρις δολάρια από το πρόγραμμα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας για αγορά εταιρικών χρεογράφων (Fed commercial paper programs).

2,2 τρις δολάρια για άλλου είδους δανεισμό και διακανονισμούς με την κυβέρνηση.
Όμως παρά τις παραπάνω  προσπάθειες της Fed και του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ να ενισχύσουν τις πιστωτικές αγορές φαίνεται ότι  τα αποτελέσματα είναι τελείως αποκαρδιωτικά.
Τουλάχιστον αυτό δείχνουν τα οικονομικά στοιχεία στα οποία δεν φαίνεται ούτε
ένα σημάδι βελτίωσης της 18μηνης πλέον παράλυσης των αγορών.
Η διαφορά μεταξύ του Libor, του διατραπεζικού επιτοκίου δανεισμού Λονδίνου τριών μηνών, και των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ είναι και παραμένει έξι φορές μεγαλύτερη σε σχέση με ό,τι ήταν
όταν ξεκίνησε η κρίση τον Ιούνιο του 2007. Και παρά την απόφαση της Fed να μειώσει το επιτόκιο
στο εύρος διακύμανσης από το μηδέν έως το 0,25%, οι επενδυτές εκτιμούν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει βελτίωση στην αγορά δανείων, τουλάχιστον όχι πριν από το δεύτερο εξάμηνο του 2009.
Σύμφωνα  με δημοσίευμα της Wall Street Journal (26.01.2009) 10 από τις 13 μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες μείωσαν το ύψος των χορηγήσεών τους κατά 46 δις δολάρια το τέταρτο τρίμηνο του 2008 , παρότι έχουν δεχθεί μεγάλη βοήθεια από τα πρώτα 350 δις δολάρια του
σχεδίου Paulson , ( η Bank of America Corp και η Citigroup Inc έλαβαν από 45 δις δολάρια εκάστη) ακριβώς για να συνεχίσουν να προμηθεύουν με ρευστότητα την αμερικανική οικονομία. Μάλιστα σε
ερώτηση που κατατέθηκε  στο κογκρέσο ο προηγούμενος υπουργός οικονομικών αρνήθηκε να δώσει εξηγήσεις για το που πήγαν τα χρήματα αυτά. Παρά την άρνηση όλοι οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν ότι τα χρήματα επήγαν  στην ασφαλή  αγορά κρατικών η και εταιρικών χρεογράφων (η   Citigroup από τα 45δις δολάρια που έλαβε τοποθέτησε τα 10 δις δολάρια σε βραχυχρόνια εταιρικά χρεόγραφα της Fannie May) ή και στην πληρωμή  …. σε υψηλόβαθμα στελέχη τους.
Βλέπουμε λοιπόν ότι παρά την υπόσχεση της Fed να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα προκειμένου
να θέσει τέλος στη μεγαλύτερη σε διάρκεια ύφεση των τελευταίων 25 ετών, οι επενδυτές παραμένουν εξαιρετικά επιφυλακτικοί σε σχέση με οτιδήποτε εκτός από τα κρατικά ομόλογα. οι τράπεζες δεν αφήνουν το ρευστό να φύγει από τα χέρια τους, Οι τράπεζες δανείζονται απευθείας από τη Fed και στη συνέχεια παρακρατούν το ρευστό έως ότου χρειαστούν κι άλλο οπότε επιστρέφουν στη Fed. Η άσκηση της νομισματικής πολιτικής αποδεικνύεται αναποτελεσματική και η αμερικάνικη οικονομία βρίσκεται σε παγίδα ρευστότητας. Όλοι οι οικονομικοί παράγοντες διακρατούν τα χρήματά τους και κανένας δεν προβαίνει σε δαπάνη δεδομένου ότι οι όλοι έχουν σχηματίσει τις ίδιες αρνητικές προσδοκίες.
Η νομισματική πολιτική  αποτελεί το μοναδικό μέσο ρύθμισης για την άσκηση της οικονομικής πολιτικής     σύμφωνα με όλα τα θεωρητικά υποδείγματα που χρησιμοποιούνται τα τελευταία σχεδόν 15
χρόνια. Μάλιστα ο σημερινός επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ με την ιδιότητα του ακαδημαϊκού καθηγητή είναι και εκ των θεωρητικών θεμελιωτών αυτής της  αντίληψης.
   Η λογική του υποδείγματος[1] κινείται εντός του πλαισίου που περιγράφει η γνωστή ρήση « η ΝΠ παρομοιάζει με μια κλωστή , με την οποία μπορεί κανείς να τραβήξει ενώ είναι αδύνατον να σπρώξει». Δεδομένου ότι στο υπόδειγμα υπάρχει η βασική  άποψη ότι ο πληθωρισμός είναι ο μοναδικός στόχος της ΝΠ και ότι ο πληθωρισμός είναι το αποτέλεσμα της υπερβάλλουσας συναθροιστικής ζήτησης είναι φανερό ότι η ΝΠ μπορεί να χρησιμοποιηθεί  μόνο στη διαδικασία περιορισμού της υπερβάλλουσας ζήτησης. Εξετάζοντας την αποτελεσματικότητα της ΝΠ από την πλευρά της «τόνωσης» της συναθροιστικής ζήτησης το ίδιο το υπόδειγμα αφήνει ελάχιστες ή και καθόλου πιθανότητες να μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο.  Εξετάζοντας το εύρος των δυνατοτήτων της ΝΠ στην περίπτωση που παρατηρείται ελλειμματική συναθροιστική ζήτηση οφειλομένη στη μείωση της αυτόνομης συνιστώσας της, στο πλαίσιο ενός οικονομετρικού υποδείγματος που μπορεί να ειδωθεί ως η επεξεργασία του υποδείγματος της Νέας Συναίνεσης ,υποστηρίζουν πως οι προερχόμενες δυνατότητες από την χρησιμοποίηση της  ΝΠ στο  υπόδειγμα είναι μηδαμινές. Αυτό οφείλεται  επειδή στο υπόδειγμα θεωρείται δεδομένη η ύπαρξη ισορροπίας από την πλευρά της προσφοράς (supplyside equilibrium)(NAIRU)  που ισοδυναμεί με μηδενικό χάσμα προϊόντος και κατά συνέπεια με σταθερό πληθωρισμό. Σ’ ένα καθεστώς το οποίο «σπρώχνει» την οικονομία προς την ισορροπία από την πλευρά της προσφοράς (αντανακλώντας τον κανόνα Taylor) υπάρχει πολύ μικρός χώρος το προϊόν να διαφέρει ουσιαστικά από το επίπεδο ισορροπίας καθοριζόμενο από την πλευρά της προσφοράς.
Στην περίπτωση , όμως που το προϊόν βρίσκεται , για λόγους που η θεωρία απορρίπτει από τις υποθέσεις της, σε διαδικασία φθίνουσας πορείας, όπως συμβαίνει σήμερα στις ΗΠΑ,   η άσκηση της νομισματικής πολιτικής δεν μπορεί να οδηγήσει σε έξοδο από την φθίνουσα πορεία.
Προς επίρρωση των παραπάνω φθάνει να παρακολουθήσουμε τα αποτελέσματα των
προσπαθειών της
Fed υπό τη διοίκηση του Bernake.B.S, να οδηγήσει την οικονομία στην αποφυγή της ύφεσης μέσω των αλλεπάλληλων μειώσεων  του  prime interest rate.
Ένα χρόνο σχεδόν πριν σημειώναμε ότι:
«…Μέχρι τώρα όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος
η αμερικανική οικονομία να οδηγηθεί μέσω των συνεχών μειώσεων των επιτοκίων σε
παγίδα ρευστότητας επιβεβαιώνοντας για μια ακόμα φορά την κεϋνσιανή λογική…».[2]
Monthlyreview.gr 30.01.2009.

 


[1] Κ.Μελάς, , Το υπόδειγμα της νέας συναίνεσης . Ιστοχώρος Mr.gr ,19.03.2008
[2] Στο ίδιο.