Τα μηνύματα για την ελληνική
οικονομία δεν είναι καθόλου ευοίωνα για το επερχόμενο έτος 2009. Σιγά –
σιγά αλλά σταθερά τα χρόνια προβλήματα
αρχίζουν να εμφανίζουν το πραγματικό τους πρόσωπο κάτω από τους αδυσώπητους
προβολείς της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης. Οι
προβλέψεις για όλα τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη είναι παραπάνω από
δυσοίωνες. Η εξέλιξη του ΑΕΠ ,
αναμένεται να κινηθεί , αναλόγως με τις
εκτιμήσεις των διαφόρων διεθνών οργανισμών, μεταξύ αύξησης του 1,8% και μείωσης
του 0,1% σε αντίθεση με αύξηση 3,1% του 2008.
οικονομία δεν είναι καθόλου ευοίωνα για το επερχόμενο έτος 2009. Σιγά –
σιγά αλλά σταθερά τα χρόνια προβλήματα
αρχίζουν να εμφανίζουν το πραγματικό τους πρόσωπο κάτω από τους αδυσώπητους
προβολείς της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης. Οι
προβλέψεις για όλα τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη είναι παραπάνω από
δυσοίωνες. Η εξέλιξη του ΑΕΠ ,
αναμένεται να κινηθεί , αναλόγως με τις
εκτιμήσεις των διαφόρων διεθνών οργανισμών, μεταξύ αύξησης του 1,8% και μείωσης
του 0,1% σε αντίθεση με αύξηση 3,1% του 2008.
Όλοι
οι δείκτες οικονομικής συγκυρίας (ΙΟΒΕ, Οκτώβριος 2008), δηλαδή α)οικονομικού
οι δείκτες οικονομικής συγκυρίας (ΙΟΒΕ, Οκτώβριος 2008), δηλαδή α)οικονομικού
κλίματος , β)βιομηχανίας ,
κατασκευών, λιανικού εμπορίου, υπηρεσιών, γ) καταναλωτικής εμπιστοσύνης ,
κατρακυλούν αγγίζοντας τα ιστορικά χαμηλότερα σημεία τους. Συγκεκριμένα
: ο βασικός δείκτης οικονομικού κλίματος
βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα από το
1990. Αρνητική εξέλιξη παρουσιάζουν
οι δείκτες καταναλωτικής εμπιστοσύνης και πρόθεσης για αποταμίευση. Άνοδο της ανεργίας προβλέπει η ΕΕ καθώς το ποσοστό θα
διαμορφωθεί από 8,3% που ήταν το 2007 στο 9% το 2008, στο 9,2% το 2009 και στο
9,3% το 2010. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΓΣΕΕ, αναμένεται αύξηση της
ανεργίας από 50000-100000 άτομα αναλόγως της μείωσης του ρυθμού μεγένθυσης της
οικονομίας. Η εξάρτησή της ελληνικής οικονομίας από την εξωτερική χρηματοδότηση αποτελεί έναν
απόλυτο περιοριστικό παράγοντα που δεν τη βοηθά στην παρούσα συγκυρία. Η
ελληνική οικονομία δεν θα μπορέσει να «ορθοποδήσει» εύκολα, αν δεν αλλάξει η
κατάσταση με τα ελλείμματά της (δημοσιονομικό 3,2% του ΑΕΠ το 2008 και τρεχουσών συναλλαγών 14,0% του ΑΕΠ ), αλλά
και το υπέρογκο χρέος της.(περίπου στο 100,0% του ΑΕΠ μετά την αναπροσαρμογή
του τελευταίου). Η εξάρτηση αυτή με δεδομένη την χρηματοπιστωτική κρίση αυξάνει
τον όγκο αλλά και το κόστος του δημόσιου
δανεισμού που απαιτείται για την χρηματοδότηση των ελλειμμάτων. Έτσι : Σε 43
δισ. ευρώ θα ανέλθει φέτος ο συνολικός δανεισμός του Δημοσίου, υπερβαίνοντας
κατά 6 δισ. ευρώ τον αρχικό στόχο του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης που
προέβλεπε 37 δισ. ευρώ. Στην τελευταία δημοπρασία τριετών ομολόγων (τον περασμένο Ιούλιο) το μέσο σταθμικό
επιτόκιο που κατέβαλε το Δημόσιο ήταν 4,84% και αποτελεί το υψηλότερο από τον
Αύγουστο του 2005, οπότε και είχε διαμορφωθεί στο 2,75%.
Τους επόμενους μήνες το Δημόσιο θα κληθεί να εκδώσει και τα ειδικά ομόλογα για
τη στήριξη της ρευστότητας των τραπεζών, γεγονός το οποίο θα δημιουργήσει
επιπρόσθετο βάρος στο χρέος και στο κόστος εξυπηρέτησής του. Στον φετινό
προϋπολογισμό, το κονδύλι για τους τόκους αυξήθηκε κατά 800 εκατ.
ευρώ έναντι του στόχου. Συνολική αύξηση τόκων
1,6 δισ. Ευρώ σε σύγκριση με τους
τόκους που καταβλήθηκαν το 2007. Το 2009, οι πληρωμές τόκων θα προσεγγίσουν τα
12 δισ. ευρώ. Ιδιαίτερα ανησυχητική εξέλιξη είναι η υλοποίηση
του προγράμματος δανεισμού για το 2009, σε περιβάλλον υψηλών επιτοκίων και
των αβεβαιοτήτων που εγκυμονεί η παγκόσμια κρίση, αλλά και της αύξησης του
spread (περιθωρίου απόδοσης) των
ελληνικών ομολόγων έναντι των γερμανικών, έως και 175 μονάδες στο δεκαετές
ομόλογο αναφοράς. Αυτό σημαίνει ότι το Ελληνικό Δημόσιο δανείζεται ακριβότερα
κατά 1,75% σε σύγκριση με το γερμανικό κράτος. Έχει υπολογισθεί ότι κάθε αύξηση
των επιτοκίων των ομολόγων κατά 0,50% υπολογίζεται ότι επιβαρύνει την αποπληρωμή των
τόκων με 450 εκατ. ευρώ. Εκτός από τα παραπάνω , η διατραπεζική αγορά
παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανενεργός με αποτέλεσμα τα προβλήματα ρευστότητας να
πολλαπλασιάζονται , το χρηματοπιστωτικό σύστημα να μπαίνει σε τροχιά αδυναμίας
εκπλήρωσης των υποχρεώσεών του και η πραγματική οικονομία να αισθάνεται το
παγερό χέρι της συρρίκνωσης. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές δεν εξυπηρετούνται , οι
ακάλυπτες επιταγές κυριαρχούν. Σύμφωνα
με τα υπάρχοντα στοιχεία η αξία των
επιταγών που σφραγίστηκαν (ακάλυπτες) τον περασμένο μήνα ανήλθε σε 152,4 εκατ.
ευρώ αυξάνοντας τη συνολική αξία τους στο σύνολο του δεκάμηνου Ιανουαρίου
Οκτωβρίου 2008 στο επίπεδο ρεκόρ των 967,8 εκατ. ευρώ. Σε σχέση με τον
αντίστοιχο περυσινό μήνα η αξία των ακάλυπτων επιταγών σχεδόν διπλασιάστηκε
(αύξηση 95%) ενώ στο δεκάμηνο, σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο,
παρουσίασε αύξηση 20,8%. Η καχυποψία και η επιφυλακτικότητα κυριαρχούν στην
αγορά. Οι εργαζόμενοι βρίσκονται στη μέγγενη του φόβου και της ανημπόριας. Οι
λαϊκές μάζες θα υποστούν , όπως πάντα, το υψηλότερο κόστος.
κατασκευών, λιανικού εμπορίου, υπηρεσιών, γ) καταναλωτικής εμπιστοσύνης ,
κατρακυλούν αγγίζοντας τα ιστορικά χαμηλότερα σημεία τους. Συγκεκριμένα
: ο βασικός δείκτης οικονομικού κλίματος
βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα από το
1990. Αρνητική εξέλιξη παρουσιάζουν
οι δείκτες καταναλωτικής εμπιστοσύνης και πρόθεσης για αποταμίευση. Άνοδο της ανεργίας προβλέπει η ΕΕ καθώς το ποσοστό θα
διαμορφωθεί από 8,3% που ήταν το 2007 στο 9% το 2008, στο 9,2% το 2009 και στο
9,3% το 2010. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΓΣΕΕ, αναμένεται αύξηση της
ανεργίας από 50000-100000 άτομα αναλόγως της μείωσης του ρυθμού μεγένθυσης της
οικονομίας. Η εξάρτησή της ελληνικής οικονομίας από την εξωτερική χρηματοδότηση αποτελεί έναν
απόλυτο περιοριστικό παράγοντα που δεν τη βοηθά στην παρούσα συγκυρία. Η
ελληνική οικονομία δεν θα μπορέσει να «ορθοποδήσει» εύκολα, αν δεν αλλάξει η
κατάσταση με τα ελλείμματά της (δημοσιονομικό 3,2% του ΑΕΠ το 2008 και τρεχουσών συναλλαγών 14,0% του ΑΕΠ ), αλλά
και το υπέρογκο χρέος της.(περίπου στο 100,0% του ΑΕΠ μετά την αναπροσαρμογή
του τελευταίου). Η εξάρτηση αυτή με δεδομένη την χρηματοπιστωτική κρίση αυξάνει
τον όγκο αλλά και το κόστος του δημόσιου
δανεισμού που απαιτείται για την χρηματοδότηση των ελλειμμάτων. Έτσι : Σε 43
δισ. ευρώ θα ανέλθει φέτος ο συνολικός δανεισμός του Δημοσίου, υπερβαίνοντας
κατά 6 δισ. ευρώ τον αρχικό στόχο του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης που
προέβλεπε 37 δισ. ευρώ. Στην τελευταία δημοπρασία τριετών ομολόγων (τον περασμένο Ιούλιο) το μέσο σταθμικό
επιτόκιο που κατέβαλε το Δημόσιο ήταν 4,84% και αποτελεί το υψηλότερο από τον
Αύγουστο του 2005, οπότε και είχε διαμορφωθεί στο 2,75%.
Τους επόμενους μήνες το Δημόσιο θα κληθεί να εκδώσει και τα ειδικά ομόλογα για
τη στήριξη της ρευστότητας των τραπεζών, γεγονός το οποίο θα δημιουργήσει
επιπρόσθετο βάρος στο χρέος και στο κόστος εξυπηρέτησής του. Στον φετινό
προϋπολογισμό, το κονδύλι για τους τόκους αυξήθηκε κατά 800 εκατ.
ευρώ έναντι του στόχου. Συνολική αύξηση τόκων
1,6 δισ. Ευρώ σε σύγκριση με τους
τόκους που καταβλήθηκαν το 2007. Το 2009, οι πληρωμές τόκων θα προσεγγίσουν τα
12 δισ. ευρώ. Ιδιαίτερα ανησυχητική εξέλιξη είναι η υλοποίηση
του προγράμματος δανεισμού για το 2009, σε περιβάλλον υψηλών επιτοκίων και
των αβεβαιοτήτων που εγκυμονεί η παγκόσμια κρίση, αλλά και της αύξησης του
spread (περιθωρίου απόδοσης) των
ελληνικών ομολόγων έναντι των γερμανικών, έως και 175 μονάδες στο δεκαετές
ομόλογο αναφοράς. Αυτό σημαίνει ότι το Ελληνικό Δημόσιο δανείζεται ακριβότερα
κατά 1,75% σε σύγκριση με το γερμανικό κράτος. Έχει υπολογισθεί ότι κάθε αύξηση
των επιτοκίων των ομολόγων κατά 0,50% υπολογίζεται ότι επιβαρύνει την αποπληρωμή των
τόκων με 450 εκατ. ευρώ. Εκτός από τα παραπάνω , η διατραπεζική αγορά
παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανενεργός με αποτέλεσμα τα προβλήματα ρευστότητας να
πολλαπλασιάζονται , το χρηματοπιστωτικό σύστημα να μπαίνει σε τροχιά αδυναμίας
εκπλήρωσης των υποχρεώσεών του και η πραγματική οικονομία να αισθάνεται το
παγερό χέρι της συρρίκνωσης. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές δεν εξυπηρετούνται , οι
ακάλυπτες επιταγές κυριαρχούν. Σύμφωνα
με τα υπάρχοντα στοιχεία η αξία των
επιταγών που σφραγίστηκαν (ακάλυπτες) τον περασμένο μήνα ανήλθε σε 152,4 εκατ.
ευρώ αυξάνοντας τη συνολική αξία τους στο σύνολο του δεκάμηνου Ιανουαρίου
Οκτωβρίου 2008 στο επίπεδο ρεκόρ των 967,8 εκατ. ευρώ. Σε σχέση με τον
αντίστοιχο περυσινό μήνα η αξία των ακάλυπτων επιταγών σχεδόν διπλασιάστηκε
(αύξηση 95%) ενώ στο δεκάμηνο, σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο,
παρουσίασε αύξηση 20,8%. Η καχυποψία και η επιφυλακτικότητα κυριαρχούν στην
αγορά. Οι εργαζόμενοι βρίσκονται στη μέγγενη του φόβου και της ανημπόριας. Οι
λαϊκές μάζες θα υποστούν , όπως πάντα, το υψηλότερο κόστος.
Η κυβέρνηση Καραμανλή φέρει
μεγάλο μέρος της ευθύνης για την παρούσα κατάσταση πρωτίστως για δύο λόγους: ο πρώτος γιατί δεν κατάφερε απολύτως τίποτε, τα
πέντε χρόνια που ευρίσκεται στην εξουσία , σχετικά με τα χρόνια προβλήματα της
ελληνικής οικονομίας , μάλιστα χειροτέρεψε τα περισσότερα και ο δεύτερος για
την απίστευτη αδράνεια που επιδεικνύει στην παρούσα φάση , δέσμια των
νεοφιλελεύθερων ιδεολογημάτων της και της απίστευτης ανικανότητάς της. Επίσης
για έναν ακόμα λόγο : ότι αφέθηκε , ως άλλη κυβέρνηση Σημίτη , απολύτως στα
χέρια των κελευσμάτων της Ευρωπαϊκής
Ένωσης χωρίς να προβάλλει ή να
διεκδικήσει τα στοιχειώδη όπως πράττουν ακόμα και οι νεοεισελθείσες χώρες . Η
εναπόθεση του τιμονιού στον «αυτόματο
πιλότο» της ΕΕ οδηγεί με μαθηματική
ακρίβεια στην περιθωριοποίηση και στη «νομαρχιοποίηση» της χώρας.
μεγάλο μέρος της ευθύνης για την παρούσα κατάσταση πρωτίστως για δύο λόγους: ο πρώτος γιατί δεν κατάφερε απολύτως τίποτε, τα
πέντε χρόνια που ευρίσκεται στην εξουσία , σχετικά με τα χρόνια προβλήματα της
ελληνικής οικονομίας , μάλιστα χειροτέρεψε τα περισσότερα και ο δεύτερος για
την απίστευτη αδράνεια που επιδεικνύει στην παρούσα φάση , δέσμια των
νεοφιλελεύθερων ιδεολογημάτων της και της απίστευτης ανικανότητάς της. Επίσης
για έναν ακόμα λόγο : ότι αφέθηκε , ως άλλη κυβέρνηση Σημίτη , απολύτως στα
χέρια των κελευσμάτων της Ευρωπαϊκής
Ένωσης χωρίς να προβάλλει ή να
διεκδικήσει τα στοιχειώδη όπως πράττουν ακόμα και οι νεοεισελθείσες χώρες . Η
εναπόθεση του τιμονιού στον «αυτόματο
πιλότο» της ΕΕ οδηγεί με μαθηματική
ακρίβεια στην περιθωριοποίηση και στη «νομαρχιοποίηση» της χώρας.
Monthlyreview.gr 18.11.2008.